Aktywa w PPK przekroczyły 20 mld zł. Ponad 13 proc. kwoty stanowią zyski!

Jak poinformował Prezes Grupy Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR), Paweł Borys aktywa zgromadzone w Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK) przekroczyły 20,2 mld złotych. Co więcej, powstanie PPK przyczyniło się do popularyzacji innych produktów, znacząco podnosząc wielkość środków zaoszczędzonych przez Polaków na emeryturę. 

• Aktywa w PPK przekroczyły 20,2 mld złotych. Stało się tak zarówno ze względu na wzrost partycypacji w programie, jak i wypracowanie przez fundusze znaczących zysków w ciągu ostatnich czterech lat. 
• Średnia stopa zwrotu z inwestycji funduszy PPK od 2020 roku wyniosła ponad 15 proc. W opinii Pawła Borysa jest to bardzo dobry wynik, biorąc pod uwagę, że był to bardzo trudny okres na rynkach.
• Nowy rząd musi rozwijać analizowany program, aby w przyszłości w momencie przejścia na emeryturę Polacy nie doświadczali gwałtownego spadku standardu życia. 

Aktywa w PPK w ciągu 4 lat urosły do ponad 20 mld złotych!

Od 2019 roku, kiedy to wprowadzono PPK, analizowany produkt przeżył bardzo dynamiczny rozwój. Dzięki między innymi odbywającym się co 4 lata autozapisom liczba uczestników programu w 2023 roku przekroczyła 3,3 mln. Dla porównania Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) w Polsce posiada ponad 800 tys. ludzi. Z kolei Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), mimo wielu preferencji podatkowych, nie założyło nawet 500 tys. Polaków! Ten relatywnie szybki wzrost popularności programu mocno przyczynił się do zauważalnego wzrostu wartości środków zaoszczędzonych na kontach w PPK. Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez Pawła Borysa, aktywa w PPK przekroczyły ponad 20,2 mld złotych.

Zobacz także: Polscy politycy dokumentnie zniszczyli debatę o emeryturach

Czy 20 mld zł to dużo? Zależy od punktu widzenia

Przy czym, jak zaznacza sam prezes PFR, nadal jest stosunkowo mała kwota. Dla porównania w samym 2022 roku wydatki na emerytury i renty finansowane z FUS wyniosły 269,4 mld zł. Biorąc pod uwagę, że te pierwsze świadczenia stanowią ponad 70 proc. analizowanych wydatków, oznacza to, że wypłacenie emerytur kosztowało co najmniej 188 mld zł. Przy czym kwota ta nie uwzględnia kosztów przywilejów emerytalnych wprowadzonych w ostatnich latach. Sam koszt finansowania 13. oraz 14. emerytury to ponad 20 mld zł. Z drugiej strony, co również podkreślił Paweł Borys, jest to już znacząca kwota. Stanowi ona obecnie ok. 12 proc. środków zgromadzonych w Otwartych Funduszach Emerytalnych (168 mld zł) lub zgodnie z doniesieniami Prezesa PFR ok. 20 proc. aktywów funduszy inwestycyjnych (bez niepublicznych i sekurytyzacji). 

Do tego należy podkreślić, że powstanie PPK przyczyniło się pośrednio do zwiększenia popularności innych produktów, podnosząc tym samym wielkość indywidualnych oszczędności zgromadzonych przez Polaków na emeryturę. Przykładowo łączna wartość aktywów zgromadzonych w ramach Pracowniczych Planów Emerytalnych (PPE) od 2004 do 2018 roku wzrosła do 12,8 mld złotych, po czym w 2023 roku przekroczyła ona 20 mld zł. Oznacza to wzrost o ponad 7,2 mld złotych w ciągu zaledwie pięciu lat. Z drugiej strony, warto zauważyć, że po wprowadzeniu PPK doszło do spadku zarówno liczby kont IKE, jak i IKZE. W praktyce może oznaczać to, że część opisanego tutaj wzrostu aktywów zgromadzonych w PPE oraz PPK została spowodowana przeniesieniem oszczędności z kont w IKE, IKZE do kont w PPE oraz PPK. 

Zobacz także: Air India zatrudnią emerytowanych pilotów, by obsadzić nowe samoloty

Aktywa w PPK urosły dzięki inwestycjom. Stopa zwrotu wyniosła 15 proc.

Jednakże aktywa zgromadzone w PPK to nie tylko wpłaty uczestników, ale również zyski wypracowane przez fundusze działające w ramach programu. Ze wspomnianych wcześniej ponad 20,2 mld złotych stanowiły one ponad 13 proc. (2,7 mld zł). Średnia stopa zwrotu z inwestycji funduszy PPK od 2020 roku wyniosła ponad 15 proc. W opinii Pawła Borysa jest to bardzo dobry wynik, zwłaszcza biorąc pod uwagę, jak pełny zawirowań gospodarczych był to okres. W 2020 roku wybuchła globalna pandemia koronawirusa, a w 2022 roku rozpoczęła się rosyjska inwazja. Na domiar złego, eufemistycznie mówiąc, polscy politycy nie okazali się pomocni w osiąganiu zysków na giełdzie. Otóż w zeszłorocznym wrześniu z dnia na dzień ogłoszono wprowadzenie podatku od nadmiarów zysków spółek z udziałem Skarbu Państwa, w wyniku czego akcje takich przedsiębiorstw poszybowały w dół. 

Mimo trudności PPK trzeba nadal rozwijać

Mimo opisanych tutaj osiągnięć przed PPK jest jeszcze naprawdę długa droga. Jak zaznacza Paweł Borys, aby pod koniec tej dekady łączna wartość aktywów w PPK osiągnęła 100-120 mld złotych, potrzebne jest dalsze zwiększanie partycypacji w programie. Przy czym szczególne znaczenie będzie miało przekonanie do programu pracowników sfery budżetowej, ludzi zatrudnionych w mniejszych firmach oraz gorzej zarabiających Polaków. Dotychczas mimo prób nie udało się skutecznie zachęcić do PPK Polaków wchodzących w skład tych trzech, relatywnie dużych grup (w samej budżetówce pracuje ponad 3,5 mln osób).

Zobacz także: System emerytalny w Polsce wymaga naprawy [RAPORT OG]

Co warto zaznaczyć, rządzący będą musieli zmierzyć się z tym zadaniem. Jeżeli tego nie zrobią, wielu Polaków w momencie przejścia na emeryturę doświadczy wręcz załamania standardu życia. Zgodnie z prognozami w Polsce będzie miał miejsce znaczący spadek stopy zastąpienia (stosunku emerytury do ostatniego otrzymanego wynagrodzenia) z obecnych ponad 50 proc. do zaledwie 24,6 proc. w 2060 roku. Przy czym, jak widać na zamieszczonym poniżej wykresie, będzie to największy spadek w całej Unii Europejskiej. Biorąc pod uwagę, że podniesienie wieku emerytalnego w Polsce jest politycznie niemożliwe, jak wskazuje Prezes Instytutu Emerytalnego, dr Antoni Kolek politycy będą musieli wdrażać zachęty do pozostania na rynku pracy dłużej oraz zwiększać zainteresowanie takimi produktami jak IKE, IKZE czy PPK właśnie. 

Czy politycy ukradną kasę z PPK, a następnie kupią sobie za nią jachty?