Komentarze I Analizy

Czy Polska musi przyjąć euro?

 Wbrew pozorom odpowiedź na pytanie, czy Polska musi przyjąć euro, nie jest do końca jednoznaczna.

Strefa euro to unia monetarna istniejąca w ramach Unii Europejskiej. Należy do niej 19 z 27 państw członkowskich UE i jak sama nazwa wskazuje, obowiązującą jednostką monetarną jest waluta euro. Co do zasady każdy kraj wstępujący do Unii Europejskiej zobowiązuje się do przyjęcia wspólnej waluty. W związku z tym odpowiadając na pytanie: czy Polska musi przyjąć euro, odpowiedź brzmi: tak.

Jednakże warto wspomnieć, że wcale tak nie musiało być. Dwa kraje wstępując do UE, w ramach negocjacji akcesyjnych wykreśliły to zobowiązanie. Do tych państw należała niebędąca już w UE Wielka Brytania i będąca członkiem UE Dania. Oba państwa wynegocjowały sobie możliwość pozostania poza unią walutową. Zarówno dla Brytyjczyków, jak i Duńczyków duża autonomia była bardzo ważna. Stąd też wynegocjowali sobie, by nie przystępować do strefy euro. To są dwa wyjątki, jakie istniały w UE.

Czy Polska musi przyjąć euro? Tak, ale nie do końca

Poza tym każdy kraj, który wstępuje do UE, musi przystąpić prędzej czy później do unii walutowej. Skoro wiemy, że Polska musi przystąpić do strefy euro, to pytanie brzmi kiedy. Tak się składa, że to nie jest sprecyzowane. Po prostu mamy przyjąć euro, natomiast nie wiadomo kiedy mamy to zrobić. Z zapisów skonstruowanych przez UE wynika, że mamy podjąć w tym kierunku odpowiednie działania, które pozwolą przyjąć euro. Prawda jednak jest taka, że to zależy od tego jak bardzo dany kraj chce przyjąć wspólną walutę. Szwecja jest w Unii Europejskiej (wcześniej Wspólnocie Europejskiej) od 1995 roku i ani myśli przyjmować euro.

Z podobnego założenia w tej chwili wychodzą trzy kraje Europy Środkowej – Polska, Czechy oraz Węgry. Żadne z tych państw na tę chwilę nie podejmuje realnej dyskusji na temat zmiany waluty. Tym samym wykorzystują pewną lukę, z której korzysta Szwecja. Tzn. zamierzają przyjąć euro, ale nie teraz. To jest tak naprawdę nic nieznacząca deklaracja, która nie mówi nam kiedy doczekamy się euro w Polsce.

Zobacz także: Węgrzy nieprędko przyjmą euro

Dlatego odpowiedź na pytanie, czy Polska musi przyjąć euro, nie jest oczywista. Oficjalnie tak, musi. Nieoficjalnie, może odwlekać to jeszcze bardzo długo. Zwłaszcza że trzeba spełnić kryteria konwergencji.

Kryteria konwergencji do przyjęcia euro

Kryteria konwergencji to warunki, które musi spełnić kraj aspirujący do strefy euro, by wspólną walutę przyjąć. De facto są to cztery kryteria: stabilności cen, fiskalne, kursowe i odnoszące się do stóp procentowych.

Jeśli chodzi o stabilność cen, to mówi ono, że inflacja w państwie kandydującym nie może być wyższa niż 1,5 p. proc. inflacji trzech państw UE mających największą stabilność cenową.

W przypadku kryterium fiskalnego, kandydata do unii walutowej nie może obejmować procedura nadmiernego deficytu. Krótko mówiąc, muszą zostać spełnione warunki, wynikając z paktu stabilności i wzrostu. Z zapisków tych wynika, że deficyt budżetowy nie może przekroczyć 3% PKB, a dług publiczny 60% PKB.

Ponadto kraj aspirujący do strefy euro musi brać udział w mechanizmie kursów walutowych tzw. ERM II. Kandydat do strefy euro musi być objęty ERM II przez dwa lata i w tym okresie kurs waluty krajowej w stosunku do euro nie może wahać się bardziej niż +/- 15% względem wyznaczonego kursu. Dodatkowo kurs nie może podlegać dewaluacji.

Ostatnie kryterium to stopy procentowe. Przy jego wypełnianiu brane są te same trzy państwa co przy kryterium inflacyjnym. Kryterium głosi, że w ciągu roku przed badaniem średnia nominalna długoterminowa stopa procentowa nie może przekraczać stopy procentowej wspomnianych państw o więcej niż 2 pkt procentowe.

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Filip Lamański

Dziennikarz, założyciel i redaktor naczelny portalu Obserwator Gospodarczy z wykształcenia ekonomista specjalizujący się w demografii i systemie emerytalnym. W 2020 roku nagrodzony w konkursie NBP na dziennikarza ekonomicznego roku 2020 w kategorii felieton lub analiza.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker