Najnowsze analizy wskazują, że globalne nierówności dochodowe są obecnie najmniejsze od 1880 roku.
Jak wynika z badania „Global Income Inequality, 1820-2020: The Persistence and Mutation of Extreme Inequality” autorstwa Lucasa Chancela i Thomasa Piketty’ego, globalne nierówności dochodowe są obecnie najniższe od 1880 roku. Ekonomiści stworzyli na podstawie danych z World Inequality Database szacunki rozkładu globalnego dochodu w ciągu ostatnich 200 lat.
Globalne nierówności najniższe nierówności od 140 lat
Jak wynika z szacunków badaczy, współczynnik Giniego osiągnął w 2020 roku poziom 0,67, co jest najniższym wynikiem od 1880 roku. Współczynnik ten mierzy rozkład globalnych dochodów. Teoretycznie może on osiągać wartości od 0 do 1, ale w praktyce rzadko jest niższy niż 0,25 i wyższy niż 0,75. Gini o wartości 0 oznaczałby, że każdy ma identyczny dochód, a wartość 1 wystąpiłaby tylko w sytuacji gdy cały światowy dochód należy do jednej osoby. Z oczywistych względów taka sytuacja może istnieć tylko teoretycznie.
Ekonomiści twierdzą, że nierówności zawsze były wysokie, ale rosły szczególnie w czasie epoki kolonialnej, kiedy bogate narody kolonizatorów zaczęły jeszcze bardziej bogacić się kosztem podbitych ludów. To spowodowało, że w okresie 1820-1910 nierówności wzrosły z 0,60 do 0,72. Wraz z końcem epoki kolonializmu nierówności się ustabilizowały, ale pozostały na wysokim poziomie. W latach 30.,50. oraz 60. XX wieku spadły one poniżej 0,70, ale od tamtego czasu znów zaczęły rosnąć, by w 2000 roku ponownie osiągnąć poziom 0,72. W XXI wieku obserwujemy jednak dynamiczny spadek nierówności. W ciągu ostatnich 20 lat spadły one o 0,05 i są dzięki temu najniższe od 14 dekad. Zmiany w czasie prezentuje poniższy wykres.
Globalne nierówności zawsze były wysokie
Autorzy badania zauważają, że nierówności zawsze były wysokie. Skumulowane dochody najbogatszego 1% były zwykle 2-3 razy wyższe od skumulowanych dochodów najbiedniejszej połowy ludzkości. Praktycznie nieprzerwanie (z wyjątkiem krótkiego okresu na przełomie lat 50. i 60. XX wieku) najbogatsze 0,1% ludzkości ma wyższy dochód niż najbiedniejsze 50%. Udział w globalnych dochodach ukazuje poniższy wykres.
Azja się bogaci
Ciekawe są też dane ukazujące regionalny podział dochodów najbogatszego 1% ludzkości. Widać na nim jasno, że za szczyt z 1910 roku odpowiadał wzrost bogactwa w USA i Rosji. Słabła już za to pozycja Europy (choć była na rekordowo wysokich poziomach). Po I WŚ widać spadek bogactwa Europy, która zaczęła utrzymywać stały poziom. Wzrósł za to poziom bogactw w Ameryce Północnej i swego czasu najbogatszy 1% ludzkości pochodzący z Ameryki Północnej odpowiadał za blisko 1/7 globalnych dochodów. Innym ciekawych zjawiskiem jest spadek udziału Azji Wschodniej w latach 1820-1950 oraz jego wzrost po 1950.
Nierówności między państwami maleją, ale wewnątrz nich rosną
Można więc śmiało stwierdzić, że za zmniejszanie się współczynnika Giniego odpowiada głównie wzrost bogactwa Azji Wschodniej. Szybkie bogacenie się Japonii, Chin, Korei oraz Indii powoduje, że nierówności pomiędzy tymi bardzo licznymi pod względem populacji państwami a Europą czy USA są coraz mniejsze. Ekonomiści zauważyli też pewną bardzo ciekawą zależność. W latach 1900-1980 obserwowaliśmy zmniejszanie się różnic w dochodach wewnątrz państw. Jednocześnie rosły one pomiędzy różnymi krajami. Od lat 80. obserwujemy odwrotną tendencję — rosną nierówności wewnątrz państw oraz maleją pomiędzy nimi.
Bogaci bogacą się szybciej niż biedni
Badacze sprawdzili też, ile wyniósł skumulowany wzrost dochodów w latach 1820-2020. Dane te nanieśli na poniższy wykres. Możemy z niego wyczytać, że najbiedniejsze 30% wzbogaciło się w ciągu tego okresu ok. 6-krotnie. W przypadku najbogatszych 30% jest to aż 3 razy więcej. Skumulowany 200-letni wzrost wśród najbogatszych wyniósł ok. 1600-1800%, co oznacza, że ich dochody wzrosły ok. 17-krotnie.
Zobacz także: Globalne nierówności ekonomiczne determinuje kraj urodzenia
