Inwestycje w Polsce były w 2022 roku najsłabsze od ponad 20 lat

Główny Urząd Statystyczny zaprezentował dziś dane nt. gospodarki Polski w 2022 roku. Co możemy się dowiedzieć? Mimo że wzrost gospodarczy wyniósł aż 4,9%, to inwestycje w Polsce wyniosły jedynie 16,8% naszego PKB. To niezwykle słaby wynik, który potwierdza trwającą od lat tendencję spadkową polskich inwestycji.

Główny Urząd Statystyczny podzielił się swoimi wstępnymi szacunkami dotyczącymi polskiej gospodarki. Czego się dowiadujemy? Inwestycje w Polsce mają się coraz gorzej, a ceny odzieży i obuwia wzrosły po raz pierwszy od 20 lat. Są też dobre wiadomości — spada bezrobocie, a wzrost PKB pozytywnie zaskakuje.

Wzrost PKB Polski w 2022 roku zaskoczył na plus

Według wstępnych szacunków GUS wzrost PKB w 2022 roku wyniósł 4,9% w ujęciu rocznym. Oznacza to, że był on niższy od zeszłorocznego (6,8% r/r). Należy jednak pamiętać, że tak dobry wynik w zeszłym roku wynikał w dużym stopniu ze spadku PKB w 2020 roku o 2% r/r. Wzrost PKB na poziomie 4,9% r/r. to wynik lepszy od oczekiwań ekonomistów. Warto też w tym miejscu zaznaczyć, że jest to wzrost realny, a nie nominalny. Nominalnie gospodarka powiększyła się o blisko 20%!

Co w 2022 roku napędzało naszą gospodarkę? Analitycy banku Pekao dokonali dekompozycji wzrostu gospodarczego Polski. W ujęciu rocznym najlepszy był pierwszy kwartał tego roku. Gospodarka Polski urosła wtedy o 8,6% w ujęciu rocznym. Był to jeden z najlepszych wyników w historii. Motorem napędowym były wtedy głównie zmiany zapasów i spożycie indywidualne. Podobna sytuacja miała się także w drugim kwartale. W pierwszej połowie roku napędzała więc nas konsumpcja oraz zapasy robione przez przedsiębiorstwa.

Zobacz też: Zagraniczne inwestycje zarabiają w Polsce najlepiej w UE

Druga połowa roku spowodowała silne wyhamowanie rocznej dynamiki spożycia indywidualnego. Rosły głównie zapasy. W ostatnim kwartale wzrost napędzały głównie zapasy oraz w mniejszym stopniu inwestycje. Warto też dodać, że w IV kwartale PKB Polski wzrosło realnie jedynie o 2,3%. To ponad 2 razy mniej niż w całym 2022 roku. Mimo wszystko wzrost PKB Polski nie wygląda źle. Warto pamiętać, że mierzymy się obecnie z kryzysem energetycznym, a kilkaset kilometrów od naszej granicy trwa wojna.

Inwestycje w Polsce w odwrocie

A jeśli mówimy już o inwestycjach, to te mają się coraz gorzej. Inwestycje w Polsce co prawda zanotowały w 2022 roku duże przyspieszenie, bo wzrosły o 4,6% (rok temu było to jedynie 2,1%), ale było to tempo wolniejsze od wzrostu gospodarki. Stopa inwestycji (udział inwestycji w PKB) spadła do poziomu 16,8%, co jest tragicznym wynikiem. Tak źle nie było przynajmniej od 1994 roku. Inwestycje w Polsce kontynuują negatywny trend spadkowy.

W 2015 roku inwestycje w Polsce wynosiły 20,4% PKB naszego kraju. Po W latach 2016-17 nastąpił jednak dynamiczny spadek, do jedynie 17,6%. Wynikało to m.in. z dużej dynamiki konsumpcji. W latach 2018-2019 stopa wzrosła do 18,9%, jednak od tego czasu stopa spada. W 2020 roku było to już jedynie 18,3%, w 2021 roku 17%, a w 2022 roku jedynie 16,8%.

GUS

Ekonomiści wskazują, że to właśnie inwestycje są jednym z największych problemów obecnego rządu. Kilka lat temu zapowiedziano bowiem w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR), że stopa inwestycji w stosunku do PKB wzrośnie do ponad 25% PKB. Powyższe dane pokazują, że nie tylko zbliżamy się do tego celu, ale z roku na rok oddalmy się od niego.

Polski przemysł ma się bardzo dobrze

Jednym z motorów napędowych naszej gospodarki jest przemysł. Ten miał się w 2022 roku bardzo dobrze. W 2022 roku produkcja sprzedana przemysłu w pełnej zbiorowości (wszystkie przedsiębiorstwa) wzrosła o 9,3%. To co prawda gorszy wynik niż w 2021 roku, ale należy pamiętać, że był to czas nadrabiana strat po 2020 roku.

Dobre wyniki przemysłu to sytuacja olbrzymiego popytu zza granicy. Gdy problemy z dostępnością komponentów uderzają w europejski przemysł, wiele firm decyduje się na tzw. nearshoring. To strategia pozyskiwania komponentów i materiałów z państw bliskich geograficznie. Polska jest tutaj oczywistym wygranym.

Zobacz też: Inwestycje zagraniczne w Polsce, pomimo pandemii, poszły w górę

Gorzej ma się produkcja budowlano-montażowa. Ta co prawda wzrosła w 2022 roku o 6,5%, ale jest to w dużej mierze zasługa rozpędu, jakiego nabrał rynek przed podwyżkami stóp procentowych. Wzrost oprocentowania kredytów negatywnie wpłynął na naszą gospodarkę. Gwałtownie wyhamowała liczba udzielnych kredytów oraz uzyskanych zgód na budowę.

Inflacja w 2022 roku wyniosła 14,4%

Mimo podwyżek stóp procentowych inflacja w Polsce jest nadal bardzo wysoka. Wyniosła ona aż 14,4% w ujęciu rocznym. To najgorszy wynik od ponad 25 lat. W pierwszej części roku, rosły głównie ceny energii elektrycznej. Te z czasem rozlały się po całej gospodarce. Druga część roku upłynęła pod znakiem wyższego wzrostu cen żywności i transportu. Była to m.in. zasługa drożejących paliw.

W całym 2022 roku najmocniej wzrosły koszty użytkowania mieszkania. Było to aż 22,8%. W sekcji „transport” wzrost wyniósł 19,9%. Powyżej średniego wzrostu rosły także ceny w kategorii restauracje i hotele oraz żywność i napoje bezalkoholowe. Ciekawostką może być fakt, że ceny odzieży i obuwie wzrosły o 5,2%. Choć nie wydaje się to aż tak dużo, to należy pamiętać, że to pierwszy roczny wzrost cen w tej kategorii od ponad 20 lat!

Na tle UE wypadamy dość kiepsko, bo wzrost cen w naszym kraju był piątym najwyższym w całej stawce. Według danych Eurostatu wyższą inflację w 2022 roku zanotowano jedynie w Estonii, na Litwie, Łotwie, Węgrzech oraz w Czechach. Najniższy wzrost cen odnotowano we Francji i na Malcie. Urosły one tam o ok. 6%. To ponad 2 razy mniej niż w Polsce.

Rynek pracy w Polsce, czyli słodko-gorzkie dane

Z rynku pracy przyszły zarówno dobre, jak i złe dane. Z pozytywów, liczba pracujących w gospodarce narodowej była pod koniec roku wyższa o 0,2%. To między innymi zasługa bardzo niskiej stopy bezrobocia w Polsce. Bezrobocie rejestrowane spadło z 5,8% w grudniu 2021 roku do 5,2% na koniec 2022 roku. Najwyższe bezrobocie odnotowano w województwie podkarpackim. Stopa bezrobocia wyniosła tam 8,8%. Najniższe bezrobocie już tradycyjnie odnotowano w województwie wielkopolskim. Bez pracy pozostawało tam jedynie 2,9% aktywnych zawodowo.

Są jednak także złe informacje. Mimo rekordowo wysokiego nominalnego wzrostu płac, za wynagrodzenia w Polsce można kupić mniej niż rok wcześniej. Średnie nominalne wynagrodzenie w 2022 roku wyniosło 6654 zł. To o 13% więcej niż rok wcześniej. Siła nabywcza wynagrodzeń Polaków spadła pierwszy od 10 lat. Emerytury Polaków są realnie aż o 4,7% niższe niż rok temu.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat nie było takiej sytuacji, aby spadała jednocześnie siła nabywcza pensji, jak i emerytur Polaków. Winnym okazuje się oczywiście bardzo wysoki wzrost cen. Jego przyczyn poszukuje się głównie w pandemii oraz kryzysie energetycznym w Europie.

Premier obiecywał, a tymczasem inwestycje w Polsce są niskie i mało efektywne