Rynek pracy broni się jak twierdza. Bezrobocie w Polsce nadal jest bardzo niskie

GUS opublikował najnowsze szacunki dotyczące bezrobocia w Polsce marcu tego roku. Mimo że gospodarka rośnie się ostatnio bardzo wolno, to poziom bezrobocia jest nadal bardzo niski. Tak niskie  bezrobocie w Polsce jest jednak jedną z oznak niższej dzietności Polek.

• Bezrobocie w Polsce wyniosło w marcu 5,4%. To poziom bliski historycznych minimów.
• Największe bezrobocie w Polsce odnotowano w województwie warmińsko-mazurskim (9,2%).
• W województwie wielkopolskim było ono najniższe w całym kraju (3,1%).
• Bez pracy pozostawało blisko 850 tys. Polaków.
• Jedynie 14,8% bezrobotnych posiada prawo do zasiłku.

Bezrobocie w Polsce w marcu 2023 roku

PKB Polski w marcu 2023 roku był taki sam jak rok wcześniej. Nasza gospodarka złapała zadyszkę. Zyski firm maleją, wzrost gospodarczy wyhamował, a wysoka inflacja dobija konsumentów. Ceny w sklepach oraz odpływ uchodźców z Ukrainy ogranicza konsumpcję prywatną. Nie zachwyca też koniunktura w budownictwie. Wysokie stopy procentowe ograniczają popyt na kredyty hipoteczne. To zaś przekłada się na spadającą liczbę pozwoleń na budowę czy rozpoczętych budów.

Pomimo tych niezbyt optymistycznych wiadomości płynących z gospodarki, rynek pracy w naszym kraju stale jest bardzo silny. GUS opublikował właśnie najnowsze szacunki dotyczące poziomu bezrobocia rejestrowanego w marcu 2023 roku. Według danych urzędu statystycznego w marcu tego roku bez pracy pozostawało 5,4% aktywnych zawodowo Polaków. Oznacza to, że bezrobocie w Polsce nadal jest na rekordowo niskim poziomie.

Ilu jest bezrobotnych w Polsce?

Według udostępnionych dziś danych liczba pracujących w gospodarce narodowej wyniosła na koniec stycznie 2023 roku 15,043 mln osób. Większość stanowią mężczyźni, których pracuje 7,944 mln. Z kolei pracujących kobiet jest 7,099 mln. Jeśli chodzi o liczbę bezrobotnych, to w marcu bez pracy pozostawało 846,9 tys. osób. To spadek względem lutego o 17,9 tys. osób. Jeszcze w marcu 2021 roku było to 1078,4 tys. osób. Większość osób bezrobotnych stanowił kobiety. Pracy poszukiwało w marcu 2023 roku 449,4 tys. kobiet.

Spośród 846,9 tys. osób, poprzednio pracowało 741,7 tys. mieszkańców Polski. Pozostałe 105,2 tys. to osoby, które nigdy nie podjęły pracy. Zwolnienie z przyczyn dotyczących zakładów pracy stanowili bardzo mały odsetek wśród bezrobotnych. Było ich w marcu jedynie 35,1 tys. Spośród 846,9 tys. bezrobotnych, 386,1 tys. mieszkało na wsi, w tym 23,7 tys. posiadało gospodarstwo rolne. W okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki bez pracy pozostawało 36,1 tys. aktywnych zawodowo Polaków. 275,7 tys. osób nie miało kwalifikacji zawodowych. Bezrobocie w Polsce to w 15% kobiety, które po urodzeniu dziecka nie podjęły pracy. Takich bezrobotnych jest 127,4 tys. Większość bezrobotnych nie posiadała prawo do zasiłku. Było ich w marcu aż 721,4 tys.

W marcu z urzędów pracy wyrejestrowało się 129 tys. osób

Dane GUS sugerują, że z Urzędów Pracy wyrejestrowało się w samym marcu 129 tys. osób. Dla porównania rok temu było to 131,5 tys. osób. Warto jednak zaznaczyć, że w lutym i styczniu liczba wyrejestrowań było o ponad 6 tys. wyższa niż w analogicznym okresie rok wcześniej. Dlatego pierwszy kwartał na rynku pracy można zaliczyć do dobrych.

Spośród 129 tys. osób pracę podjęła połowa – 65,8 tys. W marcu zeszłego roku było to 68 tys. W ciągu całego 2021 roku było to 787,9 tys. a w 2022 roku 714,7 tys. osób. Staże rozpoczęło w marcu 15,4 tys. osób, co również jest wynikiem gorszym niż w 2022 roku (18,3 tys.). Więcej osób zrezygnowało z poszukiwania pracy. Było to blisko 30,9 tys. osób. Prawo do emerytury nabyło 0,5 tys. osób.

Bezrobocie w Polsce najwyższe u osób z niskim wykształceniem

Jacy byli bezrobotni? Bezrobocie w Polsce jest zróżnicowane ze względu na wiek, płeć oraz wykształcenie. Najwięcej bezrobotnych mężczyzn znajdziemy wśród osób starszych. Blisko połowa (46%) ma więcej niż 45 lat. W przypadku kobiet, osoby po 45 roku życia odpowiadają za zaledwie 29% bezrobotnych. Największe bezrobocie wśród kobiet odnotowano wśród osób w wieku 25-44 lata. Z czego wynika ta rozbieżność?

Po pierwsze, niższy odsetek wśród starszych kobiet wynikać może z niższego wieku emerytalnego kobiet. Kobiety pracują do 60 roku życia. Wiek emerytalny mężczyzn wynosi 65 lat. Osoby w wieku 55 lat , miały w 1990 roku 22 lata. Jest to okres wchodzenia na rynek pracy, który był w tamtym czasie niezwykle nieprzyjazny dla pracownika. Rosło bezrobocie, a gwałtowne zmiany gospodarcze sprawiały, że znalezienie nowej pracy nie było łatwe. Kohorta wiekowa, która wchodziła na rynek pracy w czasie reform ustrojowych, do dziś charakteryzuje się podwyższoną stopą bezrobocia.

Wyższe bezrobocie wśród kobiet wynika z dwóch czynników. Po pierwsze, niższy wiek emerytalny sprawia, że ta grupa po prostu stanowi większy odsetek całości. Po drugie, jest to okres rodzenia dzieci. Poród wyklucza kobiety z rynku pracy na wiele miesięcy, a niejednokrotnie nawet lat. Dlatego kobiety w tym wieku są bardziej narażone na bezrobocie. Warto przypomnieć, że 28% bezrobotnych kobiet to te, które nie wróciły na rynek pracy po urodzeniu dziecka. Dane przedstawia poniższy wykres.

Zobacz też: Oto skutki rządów PiS: wyższy PKB, niższy dług, bezrobocie i ubóstwo [BADANIE]

Bezrobocie w Polsce różni się też w zależności od stopnia wykształcenia. Osoby najlepiej wykształcone, mają najlepsze kompetencje, co przekłada się na silniejszą pozycję negocjacyjną na rynku pracy.  Bezrobocie wśród osób z wyższym wykształceniem jest bardzo niskie. Dużą część osób bezrobotnych stanowią za to osoby z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym. Brak odpowiednich kompetencji przekłada się na wyższą stopę bezrobocia.

Duży wpływ mogą mieć tutaj także czynniki mające związek z wykształceniem. Osoby wykształcone często żyją w dużych miastach, gdzie jest znacznie łatwiej o pracę. Z kolei osoby o niskim wykształceniu to często mieszkańcy peryferyjnych regionów Polski, gdzie bezrobocie jest bardzo wysokie. Innym czynnikiem może być, wspomina wyżej struktura wieku. Poziom wykształcenia w Polsce systematycznie rośnie. Osoby urodzone po 1980 roku są znacznie lepiej wykształcone od tych, które kształciły się wcześniej.

Bezrobocie w Polsce? Największe jest w południowo-wschodniej części kraju

Główny Urząd Statystyczny udostępnił również dane dotyczące poziomu bezrobocia w poszczególnych województwach. Z danych urzędu statystycznego wynika, że jest ono mocno zróżnicowane geograficznie. Najlepsza sytuacja jest w województwie wielkopolskim. Bezrobocie wynosi tam zaledwie 3,1%. Biorąc pod uwagę, że część osób jest tam zarejestrowana dla ubezpieczenia zdrowotnego i jest ono realnie niższe (co potwierdzają dane dotyczące bezrobocia BAEL), to w praktyce zjawisko bezrobocia praktycznie tam nie istnieje. Wynika to z występowania tzw. bezrobocia naturalnego. To stopa, poniżej której nie można zejść, ponieważ wynika ono z naturalnych przepływów pracowników i upadków firm.

Drugie najniższe bezrobocie w Polsce zarejestrowano w województwie śląskim. Wynosiło ono tam jedynie 3,9%. Bardzo niskie odnotowano także w województwie mazowieckim (4,3%), lubuskim (4,6%) oraz dolnośląskim (4,7%). A gdzie sytuacja była najgorsza? Na czoło wysuwają się województwa peryferyjne we wschodniej części kraju. Największe bezrobocie w Polsce odnotowano w województwie warmińsko-mazurskim (9,2%). Kolejne dwa miejsca przypadły województwom graniczącym z Ukrainą: podkarpackie (9,0%) i lubelskie (8,2%). Wysoką stopę bezrobocia odnotowano także w województwie świętokrzyskim (8,0%). Dane prezentuje poniższa mapa.

Bezrobocie w Polsce na tle UE

Omawiane dane dotyczą poziomu bezrobocia rejestrowanego w Polsce. Dane pochodzą więc z Urzędów Pracy i obejmują osoby, które są zarejestrowane jako bezrobotne. W praktyce bezrobotnych w Polsce jest jeszcze mniej. Często osoby rejestrują się jako bezrobotni, aby mieć prawo do ubezpieczenia zdrowotnego czy zasiłku dla bezrobotnych. W praktyce część tych osób nie poszukuje pracy (a więc nie są aktywni zawodowo i nie mogą być uznani za osoby bezrobotne) lub pracują na czarno.

Lepszą miarą jest bezrobocie BAEL (badanie aktywności ekonomicznej ludności). Ta miara bazuje na anonimowych ankietach. Dzięki znormalizowanej metodyce liczenia jest ono dobre do porównań międzynarodowych (czego nie można powiedzieć o bezrobociu rejestrowanym). Poziom bezrobocia BAEL wynosi w Polsce mniej niż 3%. Ostatnie dane Eurostatu sugerują, że Polska i Czechy mają obecnie bezrobocie na poziomie 2,7%. Tym samym jest ono najniższe w całej UE.

Dobrze wypadamy także na tle świata. Wśród państw rozwiniętych, niższą stopą bezrobocia pochwalić mogą się jedynie dwa kraje — pogrążone w głębokim kryzysie demograficznym Korea i Japonia. Różnice są jednak niewielkie i istnieje szansa, że Polska stanie się globalnym liderem pod względem najniższej stopy bezrobocia wśród państw rozwiniętych.

Historyczna chwila. Bezrobocie w Polsce jest najniższe w UE!