Tańszy prąd? Najpierw modernizacja sieci energetycznej

Każdy z nas chce posiadać tańszy prąd. W tym celu bardzo istotna jest transformacja energetyczna, która mogłaby nam zapewnić tańszą energię z różnych źródeł. Jednak w dyskusji na ten temat często zapominamy o naszej całej sieci energetycznej. Nie tylko polskiej, ale także ogólnoeuropejskiej. Jeżeli chcemy mieć tańszy prąd, musimy przede wszystkim zmodernizować starą sieć energetyczną, aby tej energii nie tracić podczas przesyłania.

Tańszy prąd — podstawowe wyzwania

Obecnie około 40% sieci dystrybucyjnych w Unii Europejskiej ma ponad 40 lat. Myślą przewodnią inżynierów, którzy stawiali te konstrukcje, były duże, scentralizowane elektrownie. Obecne czasy trochę się zmieniły. Przez rozwój OZE oraz prywatne inwestycje w panele słoneczne, wymagania co do sieci się zmieniły. Ta niestety nie jest dostosowana do dystrybucji energii elektrycznej z rozproszonych źródeł.

Zobacz także: Energia w UE pochodzi głównie z OZE i atomu. W Polsce z węgla

Aby dostosować sieć do dzisiejszej rzeczywistości, to według Międzynarodowej Agencji Energetycznej długość sieci elektroenergetycznej musiałaby wzrosnąć o 38% w całej Unii Europejskiej. Obecnie jest to 10,8 mln km (2021 rok). Jeżeli wciąż zakładamy osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku w UE, to do tego roku nasza sieć powinna osiągnąć długość 14,9 mln km. Brak modernizacji sieci elektroenergetycznych ogranicza rozwój OZE.

Jak donoszą specjaliści Polskiego Instytutu Ekonomicznego:

Projekty elektrowni wiatrowych o mocy 80 GW zostały wstrzymane w UE w procesie wydawania pozwoleń pod koniec 2022 r. W niektórych częściach UE uzyskanie pozwolenia na przyłączenie instalacji zajmuje 9 lat. W Wielkiej Brytanii 140 projektów o łącznej mocy 300 GW również czeka na przyłączenie – jest to 3-krotnie więcej niż obecnie zainstalowane moce wiatrowe. W Polsce w latach 2021-2022 operatorzy sieci dystrybucyjnej odmówili wydania warunków przyłączenia dla łącznie 10 775 źródeł (głównie OZE) o łącznej mocy 65,6 GW. Jest to prawie 3 razy więcej niż moc zainstalowana w fotowoltaice i energetyce wiatrowej w 2023 r.

Tańszy prąd potrzebuje inwestycji

Międzynarodowa Agencja Energetyczna twierdzi, że ogólne światowe inwestycje w sieć energetyczną, a także w magazyny energii w 2023 roku już wyniosły 368 mld dolarów. Co ciekawe jest to wynik o 2,5 razy większy niż w sektorze zajmującym się wydobycie paliw kopalnych. W okresie od 2019 do 2023 roku finansowanie na sieci i magazyny wzrosło o 21%.

Zobacz także: Humanoidalny robot Apollo pomoże w logistyce i… zastąpi pracowników

W tym samym czasie nakłady inwestycyjne na rozwój OZE podskoczyły o 46% i w 2023 roku wyniosły 659 mld dolarów. Znacznie bardziej dynamiczny rozwój OZE w porównaniu do sieci i magazynów energii sugeruje zapóźnienie w tym obszarze. Dalsze finansowanie sieci elektroenergetycznych jest niezbędne jeżeli chcemy posiadać tańszy prąd.

Bloomberg New Energy Finance twierdzi, że aby osiągnąć cel klimatyczny do 2050 roku, trzeba byłoby wydać blisko 21,4 bln dolarów. Z tej puli 4,1 bln zostałoby przeznaczone na utrzymanie już istniejącej infrastruktury elektroenergetycznej. Pozostałe 17,3 bln przyczyniłyby się do budowy nowych instalacji.

PIE komunikuje, że:

aby osiągnąć unijne cele transformacji, średnie roczne inwestycje w europejskie sieci elektroenergetyczne od teraz do 2050 r. muszą być co najmniej o 84 proc. wyższe niż w 2021 r.

W Polsce nakłady na sieć przesyłową i dystrybucję w 2021 roku wyniosły 7,2 mld złotych. Wtedy zrealizowano 80% planu budżetowego. W 2022 roku te nakłady wzrosły do 9,4 mld złotych. Poprawa jest również widoczna w realizacji planu, ponieważ ta sięgała już 91%.

Zobacz także: Zużycie gazu spada, jednak energia wciąż pozostaje problemem

Ogólna wartość inwestycji realizowanych i już planowanych przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne do 2036 roku mają osiągnąć poziom 61,8 mld złotych. Czeka nas również nowelizacja ustawy, o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych podpisana w lipcu tego roku. Ma ona na celu głównie ułatwienie wszelkich procedur administracyjnych. Dodatkowo poprawka o współdzieleniu sieci umożliwi przyłączenie do niej dodatkowych 5 GW OZE bez jej rozbudowy.

Energia jądrowa i gazowa włączona do unijnej taksonomii! To ważna decyzja dla Polski