Rekordowa kwota z 1,5 proc. podatku. Jakie OPP dostały w 2023 najwięcej?

Polscy podatnicy kolejny rok będą mieli możliwość przekazania części swojego podatku dochodowego na rzecz Organizacji Pożytku Publicznego (OPP). W 2023 r. Polacy przekazali im rekordową kwotę 1,5 mld zł, mimo że liczba podatników wspierających wyraźnie spadła. Jakie OPP dostały w 2023 najwięcej?

• Polscy podatnicy mają możliwość przekazania 1,5 proc. podatku dochodowego na rzecz OPP.
• W 2023 r. Polacy przekazali Organizacjom Pożytku Publicznego (OPP) ponad 1,5 mld zł. Tylko jedna fundacja otrzymała prawie 289 mln zł.
• Krytycy systemu wskazują, że pieniądze trafiają do największych organizacji, a te małe często są pomijane.

Rekordowa kwota z 1,5 proc. podatku

Ponad 1,5 mld zł – tyle podatnicy w Polsce przekazali Organizacjom Pożytku Publicznego (OPP) w 2023 r. w ramach 1,5 proc. podatku dochodowego. To rekordowa kwota. OPP otrzymały o 416 mln zł więcej niż rok wcześniej. To jednocześnie wzrost nominalnej wartości środków o 37,2 proc.

Od 2022 r. Polacy mogą przekazywać OPP nie 1 proc., a 1,5 proc. swojego podatku dochodowego. Jak przypominają analitycy PIE w Tygodniku Gospodarczym nr 3/2024 – jest to część, którą podatnik i tak musiałby odprowadzić do Urzędu Skarbowego. Jeśli zdecyduje się na wybranie OPP, wówczas taka część środków trafi nie do skarbówki, ale wesprze właśnie OPP.

Chociaż kwota przekazanych środków zauważalnie wzrosła, to jednak wyraźnie spadła liczba podatników, którzy wspierali OPP. W 2022 r. swoje 1,5 proc. podatku na rzecz OPP przekazało 15,9 mln osób, zaś w 2023 r. już tylko 12,7 mln. Nie oznacza to bynajmniej, że Polacy stracili zainteresowanie taką formą pomocy. To efekt zmian podatkowych. Po pierwsze, obniżenia głównej stawki PIT z 17 proc. do 12 proc. Po drugie, wprowadzenia ulg podatkowych i zwiększeniem kwoty wolnej od podatku. Jak piszą analitycy PIE:

W rezultacie tych zmian część podatników nie miała obowiązku zapłacenia należnego podatku, a tym samym nie mogła przekazać środków na OPP. 

Tę niekorzystną z punktu widzenia OPP zmianę, zrekompensowała zmiana przepisów. W lipcu 2022 r. weszły w życie zmiany, które podniosły odsetek podatku przekazywanego na rzecz OPP z 1 proc. na 1,5 proc. W jej wyniku mimo wszystko kwota wsparcia wzrosła.

Zobacz też: Areczku ulgi podatkowe i luki prawne są dla korporacji. Dla Ciebie są wysokie podatki

Jakie OPP dostały w 2023 najwięcej z 1,5 proc. podatku?

Organizacje Pożytku Publicznego w Polsce otrzymały w 2023 r. dokładnie 1 530 mln zł. Polacy średnio przekazali OPP 121 zł. Co ciekawe, najniższa przekazana kwota wyniosła 1,20 zł. Wsparcie dla OPP systematycznie rośnie. Jeszcze w 2016 r. Polacy przekazali OPP 619 mln zł. 

Najwięcej pieniędzy otrzymały duże organizacje. Od 2020 r. widać, że środki w coraz większym stopniu koncentrują się wśród największych podmiotów. 

Jakie OPP dostały w 2023 najwięcej z 1,5 proc. podatku? Lista ta przedstawia się następująco (kwoty zaokrąglone):

• Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą” (289 mln zł),
• Fundacja Siepomaga (93,5 mln zł),
• Fundacja Avalon (80 zł),
• Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „Słoneczko” (66 mln zł),
• Fundacja „Serce dla maluszka” (50 mln zł),
• Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy (26 mln zł),
• Fundacja Studencka „Młodzi – Młodym” (20 mln zł),
• Fundacja Pomocy Dzieciom i Osobom Chorym „Kawałek Nieba” (19 mln zł),
• Fundacja Dzieciom „Pomagaj (16 mln zł),
• Fundacja Serce Dziecka (16 mln zł).

1,5 proc. podatku – wypaczona idea?

Jak widać, Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą” nie ma sobie równych. Tak dzieje się od lat, kiedy znajduje się na szczycie listy. 100 najchętniej wybieranych organizacji otrzymało w 2023 r.  sumie 70 proc. wszystkich środków z 1,5 proc. podatku. Aż 40 proc. całkowitej sumy wsparcia trafiło tylko do pierwszej 10. organizacji. 

Część komentatorów mówi o tym, że obecny system wypacza idee wspierania OPP. Małe organizacje otrzymują niskie wsparcie, nie mając siły przebicia. Pieniądze trafiają często do organizacji, które wydają spore kwoty na reklamowanie się. A jak widać po kwotach – jest o co walczyć. 

Zobacz też: Barcelona opodatkuje firmy logistyczne! Dostawy podrożeją?

Jak przekazać 1,5 proc. podatku w 2024 r.?

W 2024 r. podatnicy będą mogli wybrać, komu przekażą 1,5 proc. podatku spośród 9266 Organizacji Pożytku Publicznego. Swojego wyboru można dokonać m.in. na stronie Narodowego Instytutu Wolności, na której znajduje się pełna lista OPP zakwalifikowanych do otrzymywania wsparcia w tej formie. O tym, w jaki sposób wesprzeć OPP, pisaliśmy tutaj.

“Opodatkujcie nasze majątki”. Miliarderzy wzywają polityków!