Na naszych oczach zmienia się sposób dostarczania przesyłek. Dwa lata wystarczyły, by z około 18 tys. automatów paczkowych w 2021 r. osiągnąć poziom 38 tys. maszyn w 2023 roku. Według prognoz w tym roku liczba automatów paczkowych w Polsce może zwiększyć się nawet do 45 tys.
Dlaczego liczba automatów paczkowych w Polsce rośnie tak szybko?
Pierwszy paczkomat InPostu został uruchomiony we wrześniu 2009 roku w Krakowie. Wtedy jeszcze nie każdy umiał obsługiwać blaszaną budkę ze skrytkami na ulicy. Dziś okazuje się, że tego typu maszyn korzysta niemal każdy. Spośród 2777 gmin — tylko w 17 nie ma żadnego automatu paczkowego. W ciągu ostatnich dwóch lat rynek automatów paczkowych w Polsce przeszedł znaczące zmiany. Od 2021 roku liczba tych urządzeń wzrosła ponad dwukrotnie, do 38 000 maszyn w 2023 roku.
W dużym stopniu za tymi zmianami stoją preferencje klientów. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez firmę Colliers — korzystanie z tych urządzeń zadeklarowali niemal wszyscy respondenci (99 proc.). Pomimo pojawienia się nowych graczy na rynku Paczkomaty InPost nadal cieszą się wśród klientów największą rozpoznawalnością (99,8 proc.). Jednak na popularności zyskują także inne firmy, takie jak Allegro (83 proc.), Orlen (75 proc.) oraz DPD (68 proc.) – większość nowych podmiotów na rynku odnotowała wzrost rozpoznawalności w porównaniu do 2021 roku.
Zobacz także: ORLEN Paczka: wolumen dostarczonych przesyłek wzrósł o 70%
Co ciekawe, ponad połowa respondentów w ogóle nie korzysta z punktów odbioru za pośrednictwem firm kurierskich, a niemal 70% zadeklarowało, że z usług kurierów korzysta rzadko lub wcale – podaje Antoni Szwech, Starszy Analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku, Colliers.
Zamiast tego znaczna część badanych (39 proc.) deklaruje, że preferuje wyłącznie odbiór przesyłek z automatów paczkowych. Wśród głównych zalet tej formy odbioru respondenci wskazują możliwość odbioru przesyłki o dowolnej porze oraz szybkość doręczenia – dodaje.
Do przyspieszenia i gwałtownego wzrostu tego rynku przyczyniły się lockdowny i zakazy wychodzenia z domu. Ilość zakupów, które robimy z domu — wzrosła. Okazało się, że jest to nie tylko wygodne, ale i pomaga zaoszczędzić czas.
– Wyniki przeprowadzonego przez Colliers badania ukazują, jak ekspansja automatów paczkowych odpowiada na zmieniające się potrzeby konsumentów – mówi Antoni Szwech.
Zobacz także: Automaty paczkowe podbiją USA? Ambitne plany SwipBox
Przed pandemią, jeszcze w grudniu 2019 r. InPost informował, że w Polsce ma 6 tys. paczkomatów. W październiku 2021 r. – czyli prawie dwa lata później – było to już 15 000 maszyn.
– Przez wiele lat żaden z operatorów logistycznych nie zdecydował się na większą inwestycję w ten rynek. (…) Dopiero pod koniec drugiej dekady XXI wieku na otworzenie niewielkiej sieci automatów paczkowych zdecydowała się Poczta Polska. W 2020 r. swoje pierwsze automaty paczkowe uruchomiła firma DPD, natomiast rok 2021 upłynął pod znakiem pierwszych maszyn Allegro, Orlenu oraz AliExpress. W 2022 r. DHL wprowadziło na polski rynek sieć automatów POP Box – czytamy w raporcie „Automaty paczkowe 2.0. Rozwój, Innowacje, Przyszłość” firmy Colliers.
Na koniec września 2023 r. Orlen miał już 3 535 automatów paczkowych. Było to dwa lata po uruchomieniu usługi Orlen Paczka. Tym samym Orlen wyprzedził Allegro, które od wiosny 2021 roku także posiada swoje własne automaty. W drugiej połowie września było już ich ponad 3 tys. Według prognoz w 2024 roku liczba automatów paczkowych w Polsce może osiągnąć nawet 45 000. Dzięki temu możliwość odbioru paczek będzie jeszcze łatwiejsza.
Gdzie w Polsce jest najwięcej automatów paczkowych?
Dynamiczna ekspansja oferty automatów paczkowych najbardziej widoczna jest w województwach mazowieckim i śląskim. Liczba maszyn na Mazowszu wynosi 6 tys. Z kolei Śląsk wyróżnia się najwyższą gęstością tych urządzeń – aż 41 na 100 km². To wyjątkowo dużo, zwłaszcza gdy porównamy te dane z innymi strefami naszego kraju. Cała Polska południowa ma średnio ok. 19 automatów na 100 km², a Polska północna — zaledwie około 8 szt.
Zobacz także: Na stacjach Shell pojawią się punkty Szybkiej Paczki
Jeszcze w grudniu 2021 roku dominującą pozycję na rynku zajmowały Paczkomaty InPost. Stanowiły aż 92 proc. wszystkich maszyn. Do końca 2023 roku ich udział spadł do 57 proc., bo na rynku pojawili się nowi konkurenci. Na drugim miejscu znajduje się obecnie DPD (16 proc.) następnie Orlen (11 proc.), Allegro (9 proc.) oraz DHL i AliExpress (7 proc.).
Na początku 2023 r. Cainiao (spółka AlibabaGroup) oraz DHL połączyły siły i od tej pory wspólnie instalują automaty paczkowe w Polsce. Maszyny, które zostały postawione wcześniej przez Cainiao zmieniły branding na DHL. Poczta Polska z kolei zakończyła współpracę z firmą SwipBox, która produkowała dla niej automaty paczkowe umieszczane m.in. w sklepach sieci Biedronka. Poczta Polska obecnie rozwija sieć autorskich automatów Pocztex – czytamy w raporcie „Automaty paczkowe 2.0. Rozwój, Innowacje, Przyszłość” firmy Colliers.
W jakich miejscach będą nowe automaty paczkowe?
Obecnie 65 proc. wszystkich paczkomatów InPost znajduje się w gminach miejskich. W przypadku innych operatorów wskaźnik ten wynosi od 80 proc. do 90 proc. W miastach na każde 10 tys. mieszkańców przypada średnio niemal 14 automatów, podczas gdy w mniejszych ośrodkach miejskich i gminach wiejskich liczba ta wynosi około 6 maszyn na 10 tys. mieszkańców.
–To właśnie w mniejszych miejscowościach w 2024 roku prognozowana jest znacząca ekspansja automatów paczkowych. W całej Polsce do końca 2024 roku zasoby rynku automatów paczkowych mogą osiągnąć 45 tys. maszyn, co świadczy nie tylko o wciąż rosnącej popularności tej formy dostawy, ale także o adaptacji całej branży do zmieniających się potrzeb społecznych i środowiskowych – podsumowuje Antoni Szwech.
