Dzięki analizie 70 milionów zeznań podatkowych wypełnionych w Danii w latach 1987-2014 sprawdzono, w jaki sposób obniżenie stóp procentowych wpływa na dochody obywateli. Badanie udowodniło jedno – na obniżce zyskują wszyscy, choć najmniej osoby z najniższym wynagrodzeniem. Osoby najbogatsze zyskały nawet 5%.
Jak niskie stopy procentowe wpływają na społeczeństwo?
Badanie opisane przez portal ekonomiczny VoxEU.org udowadnia, że wpływ łagodzenia reżimu polityki pieniężnej przez banki centralne ma ogromny wpływ na wzrost bogactwa i konsumpcji wśród obywateli. Dzięki świadomej polityce monetarnej, która jest silnym narzędziem stabilizowania gospodarki w czasie kryzysu, można o wiele łatwiej wyjść z zapaści ekonomicznej.
Czy stopy procentowe mogą być w Polsce jeszcze niżej?
Analiza udowadnia, że obniżenie stóp procentowych widocznie wpływa na zwiększenie popytu. Niestety ekspertyza udowadnia też, że na przestrzeni lat obniżka powiększyła różnicę pomiędzy klasami społecznymi i przyczyniła się do powiększenia dysproporcji. Największym jednak plusem jest, że dzięki obniżce zyskują wszyscy.
W badaniu głównym źródłem danych były rejestry podatkowe na poziomie indywidualnym zawierające szczegółowe informacje o dochodach i bilansach obywateli Danii za okres 1987-2014. Eksperci wskazali w badaniu wszystkie składniki dochodu (zarówno wynagrodzenia i dywidendy), jak również główne składniki majątku (mieszkania, akcje i zadłużenia). Jak twierdzą specjaliści:
Rejestry podatkowe połączyliśmy z innymi źródłami danych, przede wszystkim z rejestrem samochodowym zawierającym informacje o zakupach pojazdów – ważnym składniku konsumpcji.
W jaki sposób niskie stopy procentowe wpływają na gospodarkę?
Twórcy badania chcieli sprawdzić, czy ich ekspertyza może przełożyć się w różnym stopniu na społeczeństwo. Z tego powodu wyniki podzielono na podgrupy, mające na celu oszacowanie, czy wpływ stóp procentowych jest zróżnicowany na poszczególne podgrupy. Jak się okazuje – jest.
Wśród najbiedniejszych ekspansywna polityka pieniężna polegająca na obniżeniu stóp procentowych o jeden punkt proc. podnosi dochód rozporządzalny o około 0,5%. W przypadku osób mających dochód rozporządzalny w okolicach mediany wzrost wynosi 1,5%. Z kolei w przypadku 1% najbogatszych dochód rozporządzalny rośnie o ponad 5% w perspektywie dwuletniej. Pokazuje to powyższy wykres.
Dania – asertywny sąsiad
Ekspansywna polityka monetarna, czyli polityka niskich stóp wpływa zatem na dochód rozporządzalny. We wszystkich grupach rośnie on na skutek obniżki oprocentowania, jednak w różnym stopniu w zależności od poziomu dochodu. Potwierdza to Kamil Pastor z PKO Research:
Obniżka stop procentowych najkorzystniej wpływa na dochody z pracy osób najmniej zarabiających. Ale już w przypadku zysków z posiadania aktywów finansowych najbardziej zyskują ci bogatsi.
Ponadto jak wykazano na powyższym wykresie nr 2, obniżenie stóp o jeden punkt procentowy:
[…] zwiększa wartość aktywów o około 20% dochodu rozporządzalnego w dolnej części podziału dochodów i o około 75% dochodu rozporządzalnego w górnej części rozkładu w perspektywie dwóch lat (szacując zwrot z aktywów na rynku nieruchomości i akcji na poziomie 6-8%).
Na trzecim wykresie (poniżej) uwzględniono zarówno kanały bezpośrednie, jak i pośrednie uzyskiwania dochodu. Z analizy wynika, że obniżenie stopy procentowej o jeden punkt procentowy podnosi udział w łącznym dochodzie rozporządzalnym dla górnego 1% o około 3,5% w perspektywie dwuletniej i obniża go o prawie 2% dla dolnej grupy dochodowej.
Ujemne stopy procentowe w Danii
To nie wszystko. Duńska gospodarka opiera się również na ujemnych stopach procentowych, które zostały wprowadzone w 2012 roku na skutek globalnego kryzysu finansowego i kryzysu w strefie euro. Dzięki temu w kraju można uzyskać nisko oprocentowane kredyty hipoteczne.
Niestety mają one dwa główne minusy. To przede wszystkim oprocentowanie oraz bardzo wysokie ceny domów, których cena nieprzerwanie rośnie. Oszczędzanie zatem także nie jest celem samym w sobie, ponieważ pieniądze na koncie są pożerane przez odsetki. Mimo to inflacja w Danii jest na bardzo niskim poziomie ok. 1,1%, dzięki czemu Dania może pozwolić sobie na dalsze utrzymanie niskich stóp procentowych.
Źródło: Statista.com
