Komentarze I Analizy

System podatkowy w Polsce jest regresywny, co jest istnym fenomenem

W opracowaniu Ministerstwa Finansów z kwietnia 2020 roku wynika, że system podatkowy w Polsce jest regresywny. To sprawia, że jest to fenomen, jeśli chodzi o kraje wysokorozwinięte.

System podatkowy w Polsce jest regresywny, co jest istnym fenomenem

W dokumencie pt. Wybrane aspekty systemu podatkowo-składkowego na podstawie danych administracyjnych 2017 (skąd pochodzą wszystkie poniższe wykresy) autorzy analizują, jak wygląda obciążenie podatkami i składkami w zależności od dochodów. W ponad 260 stronicowym dokumencie autorzy postanowili przeanalizować m.in. to, jak zmienia się udział dochodów określonych centyli i decyli w ogóle dochodów.

W jednej z tabel, które można znaleźć w dokumencie, przedstawiono udział dochodów poszczególnych osób w ogóle dochodów. I tak na przykład 1% najlepiej zarabiających odpowiadał za 13,9% osiąganych w Polsce dochodów. Jest to jednak rezultat przed opodatkowaniem. Z kolei w przypadku gdy dochód brutto zostanie opodatkowany, to wówczas udział 1% najlepiej zarabiających w ogóle rośnie do 15,1%. Podobne zmiany między dochodem brutto a netto zachodzą do poziomu top 10%. Potem tendencja się odwraca. W końcu jest sytuacja, gdzie w przypadku 50% najlepiej zarabiających udział w dochodzie brutto wynosi 82,5%, a po opodatkowaniu 81,2%.

tabela dochody

Wnioski? W Polsce mamy regresywny system podatkowy, w który sprzyja najlepiej zarabiającym, a obciąża tych najmniej zarabiających. To patologia. Dane te dotyczą 2017 roku, więc jeszcze przed wprowadzeniem m.in. 17% podatku do rozliczania się na zasadach ogólnych. Niemniej jednak 17% dot. większości więc można dojść do wniosku, że niewiele zmieni. Dlaczego większości? Bo najlepiej zarabiający wybierają rozliczenia liniowe.

Zobacz także: Przedsiębiorczość Polaków to mit wynikający z patologicznego systemu

Liniówka i ryczałtowy ZUS sprawiają, że system jest degresywny

Głównym powodem, że system podatkowy wygląda tak, a nie inaczej jest podatek liniowy. Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, wśród 10% najlepiej zarabiających szczególnie popularny jest formularz PIT-36L. Jest to formularz służący do rozliczania się za pomocą podatku liniowego i mogą to robić wyłącznie przedsiębiorcy.

 liniowka 10

Jeszcze ciekawsze rzeczy ukazują się, gdy lepiej przeanalizujemy grupę 10% najlepiej zarabiających Polaków. Okazuje, że liniówka jest przede wszystkim stosowana przez 1% najlepiej zarabiających. W tej grupie ponad 65% osób rozlicza się za pomocą formularza PIT-36L. To stąd wynika właśnie regresywność polskiego systemu podatkowego. Osoby te miały stałą stawkę podatku w wysokości 19%. Dodatkowo w przeciwieństwie do osób na umowie o pracę nie płaciły progresywnej składki na ZUS, lecz zryczałtowaną.

liniowka 1

To wszystko sprawia, że Polska ma fenomenalny system podatkowy, który nigdy nie powinien tak wyglądać. W przypadku umów o pracę opodatkowanie i składki powodują, że system jest liniowy. Z kolei gdy dorzucimy do tego najlepiej zarabiających, którzy uciekają na liniówkę, to okazuje się, że jest degresywny. Powtórzę jeszcze raz – to patologia.

Mam też wątpliwości czy zapisy z Polskiego Ładu to zmienią. Liniowa, a nie ryczałtowa składka zdrowotna dla przedsiębiorców jest krokiem w kierunku ucywilizowania systemu podatkowego w naszym kraju (choć uważam, że ryczałt powinien być likwidowany dopiero od pewnego poziomu dochodów). Jednakże bez szerszych zmian, które uproszczą system podatkowy, a także poprawią jego progresywność, dostosowując go do standardów zachodnich, nie sądzę, by sytuacja miała ulec drastycznym zmianom.

Filip Lamański

Polski system podatkowy drugim najgorszym w OECD

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker