Uncategorized

Inflacja w Turcji: lira słabnie, kryzys się pogłębia

Erdogan kontynuuje wdrażanie kontrowersyjnej polityki monetarnej. Inflacja w Turcji osiąga wartość dwucyfrową, kryzys jest coraz poważniejszy, a gospodarka staje się niestabilna. Polityka ostrzegają zagraniczne instytucje finansowe, jednak na próżno. 

Inflacja w Turcji coraz wyższa

Erdogan konsekwentnie sprzeciwiał się podwyżce stóp procentowych, przez co lira spadła z około 8,5 do dolara pod koniec sierpnia do ponad 13 do dolara w ciągu zaledwie trzech miesięcy. Nikt w Turcji nie wierzy już w to, że bank centralny jest niezależny od prezydenta. Zdymisjonowani urzędnicy apelują do Erdogana o zmianę poglądów, jednak ten twardo stoi przy swoim. Polityk utrzymuje, że wyższe stopy procentowe powodują inflację, a nie ją obniżają. Ponadto, zgodnie z jego argumentacją:

Powodem są stopy procentowe, a rezultatem jest inflacja. Moja argumentacja się nie zmieniła, nadal jej bronię, wierzę w nią.

Nowy minister finansów, Nureddin Nebati jest bliskim współpracownikiem Berata Albayraka, a więc zięcia Erdogana. To już kolejna zmiana na tak wysokim stanowisku w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy. Osoby, które nie zgadzają się z polityką prezydenta, są natychmiast usuwane ze stanowiska. Poprzedni minister Lutfi Elvan odszedł ze stanowiska, ponieważ nie zgadzał się ze stwierdzeniem Erdogana, iż najlepszym sposobem na walkę z  dwucyfrową inflacją jest zmniejszanie stóp procentowych. Wzorem państw Zachodu, chciał podwyższać stopy, co jest sprzeczne z polityką prezydenta Turcji. Rynki zareagowały na dymisję natychmiastowo, a wartość liry po raz kolejny poszybowała w dół.

Wysokie PKB pomimo słabej liry

Odkąd Turcja zaczęła agresywnie obniżać stopy procentowe, wartość liry w stosunku do dolara zmniejszyła się o 30%. Zdaniem Erdogana słabsza lira pobudzi produkcję, a tym samym pomoże w stworzeniu nowych miejsc pracy, podczas gdy inflacja ulegnie stabilizacji. Dlatego obniżka stóp ma być kontynuowana aż do wyborów w 2023 roku. Pomimo irracjonalnych działań rządu, prywatne instytucje pożyczkowe robią wszystko, aby umocnić lirę. Ekonomiści z londyńskiego Capital Economics twierdzą, że wyższa inflacja i zaostrzone krajowe warunki finansowe osłabią ożywienie w Turcji. Pomimo opublikowanych w tym tygodniu danych o wzroście PKB, niższe stopy w rzeczywistości mogą wywołać wysoki wzrost realnego PKB, ale za cenę słabszej waluty, wyższej inflacji i długoterminowych obaw o stabilność makroekonomiczną całego kraju. Zgodnie z danymi Turcja odnotowała wzrost o 7,4% w trzecim kwartale r/r i 2,7% wzrostu w porównaniu z poprzednim kwartałem. W aktualnej sytuacji wskaźnik PKB nie powinien być brany pod uwagę, jeśli chodzi o ocenę stabilności tureckiej gospodarki. Wskaźnik jest napędzany przez konsumpcję, a wyprzedaż liry znacząco wpływa na aktywność gospodarczą.

Wykres 1. Inflacja w Turcji na przestrzeni 2021 roku.

Zobacz także: Erdogan nie przejmuje się wysoką inflacją i dalej obniża stopy procentowe

Oczekiwane dalsze obniżki stóp

Erdogan szkodzi instytucji państwa. Swoimi działaniami ośmiesza Turcję na arenie międzynarodowej i skutecznie blokuje napływ inwestycji. O powadze sytuacji świadczą również sondaże wyborcze, przeprowadzone przez turecki AKAM, w październiku. Zgodnie z opublikowanymi wynikami w drugiej turze wyborów, które odbędą się w 2023 roku, Erdogan przegrałby co najmniej z trzema innymi kandydatami, w tym z liderką nacjonalistycznej partii Meral Aksener. Dla obserwatorów z zagranicy to szok, ponieważ tureckie społeczeństwo postrzegane jest jako patriarchalne. Jednak wyniki sondaży świadczą o tym, że społeczeństwo ma dość irracjonalnych decyzji prezydenta, który kolejny raz postępuje niezgodnie z przyjętymi normami. Sam fakt, że prywatne instytucje pożyczkowe musiały podejmować tajne działania zmierzające do umocnienia liry, świadczy o skrajnie niskim poziomie zaufania do prezydenta lub jego totalnym braku. Kolejnej obniżki stóp można spodziewać się 16 grudnia.

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Agnieszka Patyk

Absolwentka studiów azjatyckich dalekowschodnich, studentka KU Leuven i ekonomii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Swoją przyszłość wiąże z finansami, ze szczególnym uwzględnieniem dalekowschodnich giełd papierów wartościowych. Jej pasją są języki obce, posługuje się angielskim, chińskim, rosyjskim oraz niemieckim. Współautorka monografii naukowej „Systemy Polityczne państw Bliskiego Wschodu”.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker