Aż 71% dzieci w wieku 15 lat w Polsce nie czuje się zadowolonych ze swojego życia
Jak podkreślają ekonomiści PIE, dobrostan dzieci ma kluczowe znaczenie dla nich samych, jak i dla całego społeczeństwa. Trudności w dzieciństwie wywierają silny wpływ na późniejsze losy w dorosłości, co może obniżać szanse na uzyskanie godnego statusu ekonomiczno-społecznego. Dobrostan dzieci w Polsce, choć pod względem ekonomicznym jest wysoki, to pod względem społeczno-emocjonalnym niestety jest stosunkowo niski.
Sytuacja ekonomiczna, edukacyjna i zdrowotna dzieci w Polsce jest dobra
Stan zdrowia czy poziom edukacji dzieci wywiera silny wpływ na ich szanse zdobycia wysokiego statusu ekonomiczno-społecznego w przyszłości. Ma to wpływ na obraz całego systemu społeczno-gospodarczego, w szczególności na stopę ubóstwa czy wykluczenie społeczne. W związku z powyższym wysoki dobrostan ekonomiczny i społeczno-emocjonalny jest bardzo ważny i swoją rolę ma tu do odegrania również dobrze prowadzona polityka społeczna.
Poniższa tabela opracowana przez Polski Instytut Ekonomiczny przedstawia wskaźniki dobrostanu dzieci w podziale na cztery kategorie: sytuacja materialna, zdrowie, wyniki edukacyjne i dobrostan społeczno-emocjonalny. Na tle krajów OECD, dzieci w Polsce pod względem materialnym, zdrowotnym i edukacyjnym żyją na wysokim poziomie. Wyniki w tych trzech segmentach są relatywnie wysokie i zbliżone do średnich wskaźników w krajach OECD. W kategorii dotyczącej sytuacji materialnej, poniżej średniej w krajach OECD jesteśmy pod względem stopnia zaspokojenia warunków mieszkaniowych. Niestety w Polsce w 2019 r. aż 11% dzieci mieszkało w przeludnionych mieszkaniach, bez wanny, prysznica, toalety czy z przeciekającym dachem. Średnia dla OECD wynosi 5%.
W kategorii „zdrowie” w żadnym z segmentów nie znajdujemy się poniżej średniej OECD. W jednym jesteśmy nawet powyżej średniej: „Dzieci z problemami zdrowotnymi powodującymi ograniczenia w aktywności”. Najlepiej wypadamy w wynikach edukacyjnych. Wskaźnik dla Polski biorący pod uwagę dzieci w wieku 10 lat osiągające bardzo dobre wyniki jest wyższy, niż średnia dla państw OECD. Tak samo jest wśród dzieci w wieku 15 lat osiągające bardzo dobre wyniki w czytaniu, matematyce/naukach ścisłych.
Opracowanie: PIE
Zobacz także: Niemieckie pociągi z węglem otrzymają pierwszeństwo na torach
Dobrostan społeczno-emocjonalny dzieci w Polsce jest relatywnie niski
Niestety tak kolorowo nie jest w kategorii odnoszącej się do dobrostanu społeczno-emocjonalnego dzieci w Polsce. Niemal we wszystkich wskaźnikach znaleźliśmy się poniżej średniej dla krajów OECD: 1) dzieci, które czują duże wsparcie ze strony rodziny. 2) dzieci, które wyrażają nastawienie na możliwość rozwoju, 3) dzieci, które odczuwają wiele subiektywnych dolegliwości zdrowotnych, 4) dzieci, które odczuwają zadowolenie ze swojego życia jako całości. W tych wszystkich segmentach Polska wypada blado.
Tylko w dwóch wskaźnikach jesteśmy na poziomie odpowiadającym średniej w OECD: 1) dzieci, które wyrażają poczucie własnej skuteczności, 2) dzieci, które wierzą, że ich życie ma sens.
W krajach OECD średnio 62 proc. dzieci uznało, że może mieć wpływ na poziom swojego intelektu, w Polsce było to 41 proc. Wyraźna różnica dotyczy także wsparcia ze strony rodziny – w Polsce odczuwało je 62 proc. dzieci, w krajach OECD było to średnio 73 proc. dzieci — czytamy w tygodniku PIE
Opracowanie: PIE
Zobacz także: Rodzice, poświęcając sporo czasu na wychowanie dzieci, zwyczajnie go marnują
Najbardziej niepokoją jednak dane, które właśnie przytoczę. Aż 71% 15-latków nie odczuwa zadowolenia za swojego życia. Zaledwie, co trzeci z nich czuje się szczęśliwy. Należy zaznaczyć, że dane te pochodzą z 2018 roku, aczkolwiek pandemia najprawdopodobniej tylko pogorszyła sytuację.
Niestety, inne analizy wskazują, że doświadczenie pandemii mogło mieć dalszy negatywny wpływ na kondycję psychiczną dzieci i młodzieży — wskazują ekonomiści PIE
Jak temu zaradzić?
Uzyskanie wysokiego dobrostanu społeczno-emocjonalnego powinno być jednym z kluczowych celów polityki społecznej w Polsce. Dobrostan na poziomie średniej dla krajów OECD powinien być celem minimum. Jak więc temu zaradzić? PIE wskazuje, że OECD określiło zbiór działań w celu podnoszenia ogólnego dobrostanu dzieci.
OECD proponuje następujące działania w tym kierunku:
― wzmocnienie roli szkół w dbaniu o dobrostan emocjonalny i społeczny;
― powszechnie dostępna i dostarczana na czas wczesna interwencja wśród dzieci z zaburzeniami psychicznymi;
― zapewnienie płynnego przejścia młodych ludzi do usług zdrowia psychicznego dla dorosłych;
― zapewnienie dzieciom narażonym na trudności możliwości budowania relacji ze wspierającymi dorosłymi i wzorami do naśladowania;
― powszechny dostęp do różnego rodzaju zajęć dodatkowych;
― wzmacnianie bezpieczeństwa dzieci w internecie i budowanie cyfrowej odporności.
