Bezrobocie w Polsce wzrosło. Czy to czas na odwrócenie trendu?

Bezrobocie w Polsce jest jednym z najniższych w Unii Europejskiej. Już od wielu miesięcy plasujemy się w gronie państw, które mogą się pochwalić tak niskim wskaźnikiem. W grudniu 2023 roku według najnowszych danych bezrobocie w Polsce wyniosło jedynie 5,1%. Jest to wzrost względem listopada o 0,1 p.p. Czy to oznacza, że teraz czeka nas ponowny wzrost bezrobocia?

• Liczba bezrobotnych w grudniu sięgnęła 788,2 tysiąca, co oznacza wzrost w porównaniu z 773,4 tysiącami osób z listopada 2023 roku.
• W najbliższym kwartale tego roku stopa bezrobocia może jeszcze wzrosnąć do 5,3%.
• Liczba osób, które opuszczają szeregi bezrobotnych, utrzymuje się na stabilnym poziomie, oscylując w granicach 55-60 tysięcy osób miesięcznie.

Bezrobocie w Polsce w grudniu 2023 roku

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w grudniu 2023 roku bezrobocie w Polsce wyniosło 5,1%. Co prawda w listopadzie było to 5%, jednak nie ma powodów do obaw. Nie czeka nas odwrócenie trendu. Mimo że od prawie roku to pierwszy taki wzrost można go porównać do standardowych wahań sezonowych.

Dokładna liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy sięgnęła 788,2 tysiąca, co oznacza wzrost w porównaniu z 773,4 tysiącami osób z listopada 2023 roku. Taki wynik jest zgodny ze wcześniejszymi prognozami Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Prawdopodobnie poziom naszego bezrobocia zaczyna się stabilizować. Pojawiają się głosy, że w 2024 roku bezrobocie w Polsce będzie się utrzymywało w przedziale od 5 do 5,5%.

Zobacz także: Przyszłość kolei? Oto lokomotywa towarowa napędzana gazem

Eksperci z Polskiego Instytutu Ekonomicznego komentują najnowsze dane następująco:

Stopa bezrobocia podniosła się w grudniu z 5,0 do 5,1%. Taka zmiana jest porównywalna do standardowych wahań sezonowych. Maleje liczba długotrwale bezrobotnych, choć po części związane jest to z demografią. Rośnie natomiast liczba osób, które mają problem z wejściem na rynek pracy.

Jak komentują dalej. W najbliższym kwartale tego roku stopa bezrobocia może jeszcze wzrosnąć do 5,3%. Część zmian na rynku pracy może być związana ze zwolnieniami, które wynikają z obecnych trudności gospodarczych oraz stagnacji w przemyśle. Firmy są zmuszone do dostosowania się do spowolnienia, co implikuje ograniczenie zatrudnienia. Dane REGON wskazują, że od grudnia 2022 roku liczba małych i średnich firm zmniejszyła się kolejno o 1,2% i 0,7%. Te podmioty zredukowały swoją aktywność, schodząc do niższych kategorii w klasyfikacji.

Prognozy sugerują, że tendencje te prawdopodobnie utrzymają się przynajmniej przez pierwszy kwartał, choć nie powinny być nadmiernie dotkliwe. Dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują na niewielkie ryzyko trwałego wzrostu bezrobocia. Liczba osób, które opuszczają szeregi bezrobotnych, utrzymuje się na stabilnym poziomie, oscylując w granicach 55-60 tysięcy osób miesięcznie. Dodatkowo liczba zakładów pracy deklarujących zwolnienia grupowe jest niewielka, wynosząc w listopadzie 153 firmy.

Czy nowa płaca minimalna podniesie bezrobocie w 2024 roku?

Od stycznia tego roku weszła w życie nowa płaca minimalna. Jej obecna wysokość to 4242 złote brutto, a stawka godzinowa to 27,70 złotego brutto. Wielu wzrost płacy minimalnej może łączyć z tym marginalnym wzrostem bezrobocia. Jednak czy słusznie? Aby odpowiedzieć na to pytanie, najlepiej zajrzeć do badań.

W 1993 roku badacze Card i Kruegerpostanowili zbadać wpływ płacy minimalnej na bezrobocie. Wspomniani badacze zebrali informacje z 410 restauracji typu fast-food w New Jersey i wschodniej Pensylwanii, a następnie je przeanalizowali. Konkluzja ich badania stwierdziła jasno, że:

Zobacz także: Nobliści udowodnili, że płaca minimalna nie powoduje bezrobocia!

„Wbrew głównym przewidywaniom podręcznikowego modelu płacy minimalnej, ale zgodnie z wieloma ostatnimi badaniami opartymi na przekrojowych porównaniach czasowych rynków lub pracodawców dotkniętych i nie dotkniętych, nie znajdujemy dowodów na to, że wzrost płacy minimalnej w New Jersey zmniejszył zatrudnienie w restauracjach fast-food w tym stanie”.

Warto zaznaczyć, że wnioski, do jakich doszli wspomnieni ekonomiści, zostały potwierdzone przez najnowsze badania. Jak informuje portal VOX, metaanaliza z 2015 roku przeglądająca badania opublikowane od 2000 r. jasno stwierdza, że wpływ większości podwyżek płacy minimalnej na zatrudnienie jest niewielki i potencjalnie żaden.

Bezrobocie w Polsce może wzrosnąć od zbyt dużej minimalnej?

Oczywiście w ekonomii wszystko zależy od proporcji. To, że podnoszenie stóp procentowych może pomóc zwalczać inflacje nie znaczy, że bank centralny powinien podnieść je do takiego poziomu, aby zadusić gospodarkę. Podobnie jest z płacami. Na to z kolei mamy inne badanie.

Pozytywny wpływ płacy minimalnej wykazali w swoim badaniu “Reallocation Effects of the Minimum Wage” badacze Christian Dustmann, Attila Lindner, Uta Schönberg, Matthias Umkehrer i Philipp vom Berge. Z ich badania wynikło, że wprowadzenie płacy minimalnej na poziomie 8,5 euro za godzinę przyczyniło się do wzrostu dobrobytu bez zwiększenia się stopy bezrobocia. Zarobki nisko opłacanych pracowników wzrosły o średnio 17%. Stało się tak, ponieważ zmiana doprowadziła do relokacji pracowników z mniej do bardziej produktywnych przedsiębiorstw.

Zobacz także: Ile powinna wynosić płaca minimalna? To zależy co chcemy osiągnąć [BADANIE]

Analiza wykazała, że płaca minimalna na poziomie 48% średniej krajowej zwiększyła łączny dobrobyt pracowników o około 2,1% oraz zmniejszyła zatrudnienie o 0,3%. Maksymalny dobrobyt przynosi pracownikom płaca minimalna na poziomie ok. 60% średniej krajowej. Zwiększyłaby ona dobrobyt pracowników o 4%, ale zatrudnienie spadłoby aż o 5,6%. Z badań wynika, że płaca minimalna powinna więc wynosić od 38% do 60% średniej krajowej.

W grudniu przeciętne wynagrodzenie w Polsce wyniosło 8032,96 zł brutto. W styczniu prawdopodobnie ponownie wzrośnie, jednak w oczywisty sposób nie posiadamy danych za miesiąc, który jeszcze się nie skończył. Jednak zakładając, że przeciętne wynagrodzenie pozostanie na tym samym poziomie, to płaca minimalna wyniosłaby 52,8% przeciętnego wynagrodzenia. Oznacza to, że do bezpiecznego limitu 60% pozostawałoby jeszcze ponad 7 p.p. A jak już wcześniej zostało wspomniane, przeciętne wynagrodzenie w styczniu prawdopodobnie jeszcze wzrośnie.

Bogactwo województw w porównaniu do państw. Sama Warszawa przebija Japonię