Opieka nad osobami starszymi będzie coraz kosztowniejsza

Najnowsze prognozy Komisji Europejskiej wskazuję, że w niedługiej przyszłości opieka nad osobami starszymi będzie generowała coraz więcej wydatków. Prognozy przedstawiają dynamiczny wzrost wydatków publicznych na opiekę długoterminową w relacji do PKB. Jednym z kluczowych elementów analizy jest scenariusz demograficzny, koncentrujący się na wpływie procesu starzenia się społeczeństwa na wydatki publiczne związane z opieką długoterminową.

Opieka nad osobami starszymi w Polsce będzie generowała większe koszty

Zgodnie z tą prognozą KE, Polska może spodziewać się znacznego wzrostu wydatków na opiekę nad osobami starszymi. W latach 2019-2070 mają się one zwiększyć o 196% względem PKB. Z 0,8% PKB do 2,3% PKB. Ten scenariusz podkreśla rosnące wyzwania związane z zapewnieniem długoterminowej opieki w kontekście starzenia się społeczeństwa. Wymagać to będzie adekwatnych działań i strategii ze strony rządów oraz instytucji odpowiedzialnych za system opieki zdrowotnej.

Zobacz także: Adam Glapiński pod parasolem EBC. Możliwe odwołanie do TSUE

Zgodnie z prognozami OECD, w nadchodzących dziesięcioleciach odsetek osób starszych w populacji krajów należących do tej organizacji będzie nadal wzrastał. Udział ludności w wieku powyżej 65 lat podwoił się, rosnąc z niecałych 9% w 1960 roku do 18% w 2021 roku. Przewiduje się, że ta tendencja wzrostowa będzie kontynuowana. Prognozy zakładają, że odsetek takich osób do 2050 roku wzrośnie do 27%.

Niezwykle istotnym aspektem jest szybki wzrost liczby osób w najstarszym przedziale wiekowym, czyli tych w wieku 80 lat i starszych. Według prognoz OECD, udział tej grupy osób podwoi się w latach 2021-2050 osiągając średnio wzrost z 4,8% do 9,8%. Prognozy te rzucają światło na rosnące wyzwania związane z procesem starzenia się społeczeństwa. Nakreślają także potrzebę dostosowania strategii i polityk publicznych do zmieniającej się struktury demograficznej.

Opieka nad osobami starszymi w starzejącym się społeczeństwie

Dynamiczne zmiany demograficzne wymagają podejmowania działań w celu dostosowania systemu opieki zdrowotnej do rosnących potrzeb starzejącego się społeczeństwa. W roku 2021 szacuje się, że ponad 21 milionów osób w krajach OECD cierpiało na demencję. Jeśli obecne tendencje się utrzymają, to do 2040 roku ta liczba może wzrosnąć o około 50%, osiągając niemal 32 miliony osób.

W świetle tych prognoz istnieje pilna potrzeba dostosowywania i rozwijania systemów opieki zdrowotnej w zakresie demencji. Skomplikowany obraz demograficzny wskazuje na konieczność rozwijania strategii, zarówno w zakresie diagnozy, jak i opieki nad osobami dotkniętymi tą chorobą. Zapewnienie odpowiednich zasobów, wsparcia rodzin oraz inwestycji w badania nad leczeniem i profilaktyką staje się kluczowe w kontekście zapobiegania i zarządzania tym wyzwaniem zdrowotnym.

Zobacz także: Kryzys w branży SMR. Czy to koniec technologii mikro reaktorów?

Obecnie opieka długoterminowa w większości przypadków jest świadczona nieformalnie, głównie przez rodzinę lub inne bliskie osoby. Badania przeprowadzone w dziesięciu wybranych krajach wykazały istnienie licznych podobieństw w systemach opieki nad osobami starszymi. W każdym z tych przypadków mniejszość seniorów korzysta z opieki formalnej, czy to na rynku, czy w instytucjach państwa.

Co więcej, koszty opieki formalnej bez wsparcia publicznego są poza zasięgiem finansowym znacznej części osób starszych w każdym z analizowanych państw. To podkreśla konieczność istnienia publicznego wsparcia w celu zapewnienia dostępu do profesjonalnej opieki długoterminowej, równocześnie doceniając istotną rolę opieki nieformalnej, szczególnie ze strony rodzin. Wartość tej opieki stanowi ważny element szeroko zakrojonych strategii wspierania osób starszych i ich potrzeb opiekuńczych.

Czy państwa podołają zmianom?

Brak opracowania adekwatnych rozwiązań systemowych w reakcji na rosnące zapotrzebowanie na opiekę długoterminową może prowadzić do dezaktywizacji zawodowej części społeczeństwa. Dane z badania ankietowego SHARE wskazują, że w Polsce 6% osób powyżej 50 roku życia deklaruje codzienną nieformalną opiekę nad seniorem, a 4% opiekę cotygodniową. Tylko 25% z tych nieformalnych opiekunów przyznaje, że jednocześnie pracuje zawodowo.

Zobacz także: Sorter Ferag Skyfall zmieni oblicze branży? Wyznacza nowe standardy

Analiza danych SHARE przez naukowców dotycząca wpływu nieformalnej opieki nad rodzicami, teściami i dziadkami na sytuację zatrudnienia i liczbę godzin pracy osób powyżej 50 roku życia w piętnastu krajach europejskich ukazuje, że codzienna opieka zmniejsza prawdopodobieństwo zatrudnienia i liczbę przepracowanych godzin.

Warto zaznaczyć, że opieka o częstotliwości tygodniowej lub mniejszej nie wywiera znaczącego wpływu na prawdopodobieństwo zatrudnienia i liczbę przepracowanych godzin. Powyższa analiza pokazuje, że istnieje potrzeba przemyślenia i wdrożenia skutecznych strategii wsparcia dla osób łączących opiekę nieformalną z aktywnością zawodową.

PISA 2022. Wyniki polskich uczniów drastycznie się pogorszyły