Afryka i Bliski WschódGospodarka

Światowy kryzys żywnościowy jest permanentny. Prawie miliard ludzi na świecie głoduje

Zapewne wielu z nas nie raz zetknęło się z pojęciem hierarchia potrzeb Maslowa. Amerykański psycholog Abraham Maslow określił pięć podstawowych potrzeb, w których fundamentalną rolę odgrywa potrzeba fizjologiczna, gdyż jej zaspokojenie pozwala realizować inne kluczowe potrzeby (bezpieczeństwa, przynależności etc.). Niestety prawie miliard ludzi na świecie wciąż nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb żywnościowych (mieszczących się w segmencie potrzeb fizjologicznych), co prowadzi do braku możliwości dalszego rozwoju. Światowy kryzys żywnościowy uległ pogłębieniu. 

Światowy Kryzys Żywnościowy jest permanentny

W przypadku kryzysów ekonomicznych, ich występowanie jest stosunkowo łatwe do uchwycenia. Co do zasady recesja ma miejsce wówczas, gdy roczne tempo wzrostu realnego PKB danego kraju będzie ujemne. Natomiast z globalnym kryzysem gospodarczym do czynienia mamy, kiedy spada skumulowany realny PKB wszystkich gospodarek. Tak było między innymi w 2009 i 2020 roku, niewykluczone, że światowa recesja wystąpi również w przyszłym roku, co prognozuje Bank Światowy.

Jak jednak zdefiniować czym jest światowy kryzys żywnościowy? Czy istnieje jakaś liczba osób chronicznie głodnych po przekroczeniu, której można mówić o światowym kryzysie żywnościowym? Takiej liczby oczywiście nie ma. Od zawsze liczba ludzi chronicznie głodnych na świecie nie schodzi poniżej pułapu 500 mln osób. Światowy kryzys żywnościowy jest permanentny i decydentom politycznym na czele z międzynarodowymi organizacjami, takimi jak ONZ oraz jego frakcjami MFW i WFP, nie udało się jeszcze tego kryzysu rozwiązać. Co więcej, negatywne szoki zewnętrzne, począwszy od wąskich gardeł, a kończywszy na napięciach geopolitycznych, które targają rynkiem surowców rolnych i energetycznych, pogłębiają ten permanentny globalny kryzys żywnościowy.

Zobacz także: Kryzys żywnościowy 2022: dodatkowe 71 mln ludzi poniżej progu ubóstwa

Bezpieczeństwo żywnościowe jako cel ONZ

Jak definiuje Organizacja Narodów Zjednoczonych bezpieczeństwo żywnościowe

to sytuacja, w której wszyscy ludzie przez cały czas mają fizyczny, społeczny, ekonomiczny dostęp do wystarczającej, bezpiecznej i odżywczej żywności, zaspokajającej ich potrzeby żywieniowe i preferencje dla prowadzenia aktywnego i zdrowego życia.

Zobacz także: Norwegia zablokowała „transport żywności” dla rosyjskich górników

Bezpieczeństwo żywnościowe dla wszystkich ludzi na naszej planecie to główny cel ONZ zawartych w Agendzie 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju. Brzmi on w następujący sposób.

Cel 2.1: Do 2030 r. wyeliminować głód i zapewnić wszystkim ludziom, w szczególności ubogim i osobom w trudnej sytuacji, w tym niemowlętom, dostęp do bezpiecznej, pożywnej i wystarczającej ilości żywności przez cały rok.

Zobacz także: Kryzys żywnościowy w Afryce: Bank Światowy przeznaczy 2,3 mld USD w ramach programu wsparcia

Jak dużo brakuje nam do celu ONZ?

Przed nami daleka droga do realizacji celu ONZ. Niestety, śmiem wątpić, że do końca 2030 r. problem braku zaspokojenia potrzeb żywieniowych będzie rozwiązany w każdym zakątku kuli ziemskiej. Liczba chronicznie głodnych od 2017 roku nieprzerwanie rośnie. Powiem więcej. Dziś jesteśmy w tym samym miejscu, co byliśmy w 2005 roku!

Mianowicie, jak wynika z danych WFP aż 828 mln ludzi kładzie się spać głodnych każdej nocy (tzw. chroniczny głód). W 2005 roku liczba takich osób była…mniejsza. Wówczas, było to 826 mln ludzi, co – zważywszy na niższy wówczas poziom populacji światowej – stanowiło mniejszą część globalnego społeczeństwa, niż dziś.

Źródło: MFW

Do 2019 roku dokonano postępu, gdyż liczba ta spadła do 688 mln, jednak Covid, konflikt geopolityczny, kryzys klimatyczny (Polikryzys) i wszelkie perturbacje wynikające z tych zjawisk odwróciły tendencję i doprowadziły do gwałtownego wzrostu głodu, szczególnie w najbiedniejszych regionach świata. To rok bezprecedensowego głodu, a światowa gospodarka ponownie wchodzi w okres spowolnienia, jednocześnie zmagając się z bardzo wysoką inflacją.

To rok bezprecedensowego głodu

Polikryzys spowodował, iż straciliśmy dekady postępu w ograniczaniu globalnego ubóstwa i głodu. Liczba osób borykająca się z poważnym brakiem bezpieczeństwa żywnościowego wzrosła ze 135 mln w 2019 r. do 345 mln w 2022 r. Ta część globalnej społeczności balansuje na granicy życia i śmierci w wyniku braku pożywienia. Tegoroczna katastrofa głodowa wymaga podjęcia działań, gdyż wyzwania humanitarne od lat nie były tak bezprecedensowe. Najgorsza sytuacja panuje w 48 biednych krajach, które są uzależnione od importu z Rosji i Ukrainy oraz najbardziej podatne na gwałtowny wzrost surowców rolno-energetycznych. Gremium tych państw stanowi region Afryki Subsaharyjskiej.

Źródło: MFW

Szybka odpowiedź

Międzynarodowy Fundusz Walutowy określił cztery obszary działań, aby złagodzić światowy kryzys żywnościowy. Po pierwsze, szybkie i odpowiednio wysokie wsparcie społeczności narażonych na brak bezpieczeństwa żywnościowego poprzez pomoc humanitarną płynącą głównie ze Światowego Programu Żywnościowego w połączeniu ze skutecznymi bodźcami fiskalnymi. Po drugie utrzymanie wolnego, otwartego handlu, szczególnie wobec regionów będących w największym kryzysie żywnościowym. Niestety eksporterzy netto surowców zaimplementowali wiele środków protekcjonistycznych, aby chronić produkcję krajową.

Po trzecie zwiększenie produkcji żywności i poprawa dystrybucji. W tym przypadku szczególną rolę odgrywa odbudowa łańcuchów dostaw. Rosną obawy, czy wąskie gardła miną ze względu na reorganizację globalnych bloków handlowych. Po czwarte niezbędne są szerokie inwestycje w rolnictwo, gdyż biedne kraje wciąż borykają się z niskim umaszynowieniem produkcji rolnej, co zmniejsza wydajność i tym samym poziom produkcji krajowej, prowadząc do rosnącego uzależniania od importu.

POLIKRYZYS, czyli pandemia, wojna, kryzys żywnościowy, ryzyko stagflacji i gra geopolityczna

 

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Gabriel Chrostowski

Analityk makroekonomiczny, w wolnych chwilach uprawiający piłkę nożną oraz biegi krótko- i długodystansowe

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker