Luka VAT to pojęcie, które określa wysokość utraconych dochodów państwa z tytułu podatku VAT. Można przestawić ją jako różnicę pomiędzy podatkiem, który powinien być zapłacony, gdyby wszyscy poprawnie zadeklarowali swoje czynności i transakcje, a podatkiem, który rzeczywiście został przekazany państwu. Redukcja luki VAT w Polsce w latach 2015-2019 była bardzo efektywna.
Redukcja Luki VAT – Polska przoduje w UE
Według najnowszego raportu VAT Gap in the EU Report 2021 Polska najszybciej w całej UE redukowała lukę VAT w latach 2015-2019. Sześć lat temu luka wynosiła 41 mld PLN, co stanowiło ok. 25% całości potencjalnych dochodów z VAT. Do 2019 luka zmniejszyła się niemal dwukrotnie, wynosząc 23 mld PLN. Według Polskiego Instytutu Ekonomicznego najnowsze szacunki dowodzą, że w 2020 roku luka po raz kolejny spadła, wynosząc aktualnie 10% potencjalnych dochodów.
Zobacz także: Prawdziwa mafie vatowskie działają w branży elektronicznej
VAT – Polska na tle Europy
Aktualnie wysokość luki VAT w Polsce na tle Europy jest przeciętna. Pomimo znacznej redukcji, wciąż jest jednak wyższa niż w większości krajów zachodnich. W 2019 roku średnia unijna wynosiła 10%, a wysokość luki VAT w naszym kraju – 11%. Polska uplasowała się w rankingu pomiędzy Irlandią i Węgrami (10%) a Belgią (12%). Obecnie największą lukę obserwuje się w Rumunii (35%) i Grecji (26%), najmniejszą zaś w Chorwacji (1%) i Szwecji (1%).
Na zmniejszenie luki VAT w ostatnich latach duży wpływ miało wdrożenie nowych regulacji oraz narzędzi informatycznych. Obserwowany spadek został uzyskany dzięki wyeliminowaniu oszustw w przypadku dużych przedsiębiorstw. Jeśli Polska chce kontynuować uszczelnianie systemu podatkowego, konieczne jest ograniczenie oszustw w przypadku drobnych przedsiębiorców. Obecnie największym problemem są niewystawianie paragonów za drobne usługi i nieuregulowany handel, np. w miejscowościach turystycznych. Jednak zastosowanie rozwiązań prawnych i kontrolnych w takim przypadku przynosi raczej ograniczone efekty. Zdaniem analityków PIE konieczne są zatem działania edukacyjne, w tym budowanie świadomości w społeczeństwie dotyczącej podatków. Nie bez znaczenia pozostaje również poczucie odpowiedzialności za dobra wspólne.
Zobacz także: Podatki są siła napędową pieniądza i dlatego powinny być mądre
