Jak wskazują w swoim najnowszym memorandum analitycy Warsaw Enterprise Institute (WEI), polscy legislatorzy nie mają odpowiedniego know-how do projektowania dobrych i jasnych regulacji. Sytuacja ta powoduje, że obecnie Kodeks pracy jest przestarzały i nie jest odpowiednio przystosowany do szybko zmieniającego się rynku pracy.
Zmiany na rynku pracy
Jak twierdzą eksperci WEI, w ostatnich dekadach pracownicy, jak i pracodawcy zaczęli wykorzystywać nowe formy zatrudnienia, a pracowanie od 8 do 16 dla wielu stało się przeżytkiem. Popularny stał się choćby model zadaniowy, w ramach którego dany pracownik nie ma unormowanego czasu pracy, a podczas dnia ma on wykonać pewne ustalone obowiązki. Innym coraz powszechniejszym rozwiązaniem jest również tak zwany „ruchomy czas pracy”. Dzięki niemu pracobiorca może zacząć wykonywać swoje zadania danego dnia w określonych widełkach czasowych, a niekoniecznie o 8 rano. Jednakże takim rozwiązaniom nie sprzyja w Polsce Kodeks pracy.
Zobacz także: WEI krytykuje działania rządu dotyczące podniesienia akcyzy
Art. 22 § 1 k. p. stanowi jasno, że
przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Jak zaznaczają eksperci WEI, ten przepis powoduje, że jeśli pracobiorca chciałby zaczynać pracę w danych widełkach czasowych, to będzie on musiał zawrzeć z pracodawcą umowę cywilnoprawną albo zawiązać z nim relację B2B.
Kodeks pracy, a praca zdalna
Jednak nie tylko nie uwzględnia on tego, że pracownicy chcą wykonywać swoje obowiązki w różnych godzinach, ale również tego, że mogą chcieć to robić zdalnie. Na skutek wybuchu pandemii w wielu zakładach pracy umożliwiono ludziom pracowanie w formie zdalnej. Po pewnym czasie okazało się, że ten nowy sposób pracy odpowiada zarówno wielu pracowników, jak i pracobiorcom. Ci pierwsi byli zadowoleni z tego, że mogą lepiej organizować swój czas oraz nie muszą już poświęcać czasu na dojazdy. Ci drudzy zaczęli chwalić to rozwiązanie, gdyż okazało się, że praca zdalna wiążę się z możliwością obniżenia kosztów.
Zobacz także: Praca zdalna zmieniła polskie miasta na lepsze
Jednakże, mimo tego, że praca zdalna stała się stosunkowa popularna, nadal żadne rozwiązania prawne w tym zakresie nie zostały wprowadzone do Kodeksu pracy. Jak możemy wyczytać w memorandum:
Częściowe normy znalazły się jedynie w przepisach ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, które mają charakter przejściowy.
Polska potrzebuje migrantów zarobkowych
Jednak pandemia nie jest jedynym problemem, który trapi obecnie rynek pracy. Równie poważnym wyzwaniem dla niego jest niski przyrost naturalny oraz starzejące się społeczeństwo. Współczynnik dzietności w Polsce jest znacznie poniżej poziomu zapewniającego prostą zastępowalności pokoleń. Z kolei aktualnie na 100 dzieci w wieku od 0 do 14 lat przypada aż 121 osób w wieku 65 i więcej lat. Według ekspertów WEI zmiany te już teraz przyczyniają się do powstania niedoborów siły roboczej.
Analitycy WEI wskazują, że rozwiązaniem tej sytuacji jest szersze otwarcie naszych granicy na migrantów zarobków zwłaszcza tych ze wschodu. Co prawda już obecnie w naszym kraju pracuje wielu cudzoziemców, jednakże Kodeks pracy utrudnia ich zatrudnianie. Otóż obecnie pozwolenie na pobyt czasowy i na pracę zezwala jedynie na zatrudnienie danego obcokrajowca wyłącznie na określonym stanowisku. Z kolei w przypadku oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi problemem jest okres, na jaki można zatrudnić obcokrajowca. Polskie prawo stanowi, że na podstawie takiego oświadczenia można zatrudnić go jedynie na 6 miesięcy.
Choć jak zaznaczają eksperci WEI, obecnie legislatorzy pracują nad przepisami, które mają ułatwić zatrudnianie cudzoziemców. Jak możemy wyczytać w memorandum:
Między innymi nowe przepisy zakładają, że w przypadku chęci zmiany pracy przez obcokrajowca, nie będzie on musiał uzyskiwać nowego pozwolenia na pracę, a jedynie zmienić obecnie posiadane. Również okres, na jaki będzie można zatrudnić cudzoziemca na podstawie oświadczenia, ulegnie wydłużeniu z 6 do 24 miesięcy.
Zobacz także: Ukraińscy imigranci czynią Polaków bogatszymi
