Gospodarka

Zalecenia ONZ. NIE podnosić już stóp procentowych i NIE stosować środków oszczędnościowych

Organizacja Narodów Zjednoczonych ostrzega, że dalsze zacieśnianie polityki monetarnej i fiskalnej doprowadzi do globalnej stagnacji. Stopy procentowe na świecie nie mogą już rosnąć, a polityka fiskalna nie powinna opierać się na instrumentach austerity.  W swoim raporcie agencja ONZ wskazuje, że państwa mają jeszcze czas na zmianę kursu i zapobieżenie recesji.

Świat zmierza ku recesji

Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD) w świeżo opublikowanym raporcie Development prospects in a fractured world wskazuje, że świat stoi w obliczu recesji, której można zapobiec, o ile polityka monetarna i fiskalna zejdzie z kursu zacieśniania.

Świat zmierza w kierunku globalnej recesji i przedłużającej się stagnacji, chyba że szybko zmienimy obecny kurs polityki zacieśniania monetarnego i fiskalnego w gospodarkach rozwiniętych – czytamy w raporcie ONZ

Zobacz także: Inflacja w Turcji ponownie wzrosła, mimo to stopy procentowe dalej będą obniżane

Szoki podażowe, spadek zaufania konsumentów, producentów i inwestorów, oraz wojna w Ukrainie wywołały wysoką inflację i spowolnienie w gospodarce światowej. UNCTAD prognozuje, że światowy wzrost gospodarczy spowolni do 2,5% w 2022 r. i 2,2% w 2023 r. Stagnacja gospodarki globalnej oznacza koszt w wysokości ponad 17 bln dolarów, co stanowi prawie 20% światowego dochodu. Tak naprawdę gospodarka nie wróciła jeszcze na właściwe tory, a kolejny kryzys oznacza, że realny PKB będzie rósł o wiele wolniej, niż podczas trendu sprzed pandemii.  Polikryzys, którego doświadczamy, powoduje, że spowolnienie dotknie wszystkie gospodarki, niezależnie od zależności handlowych oraz struktury i fundamentów gospodarki.

Trend wzrostu globalnej gospodarki na tle trendu przed Covidem, 2016=100

Zobacz także: Rosja wyrzucona z ICAO za kradzież zagranicznych samolotów!

Jak szacuje UNCTAD, wiele gospodarek będzie rosnąć w przyszłym roku dużo poniżej potencjału, co oznacza ujemną lukę PKB (różnica między potencjalnym a rzeczywistym PKB). W Wielkiej Brytanii oczekuje się, że luka PKB wyniesie -9,2%, w strefie euro -5,1%, a w USA -4,5%. Mniej podatne na kryzys pozostaną gospodarki Arabii Saudyjskiej, Argentyny i Turcji, gdzie luka PKB będzie dodatnia i wyniesie kolejno +6,9%, +5,3% i +2,4%. To jednak wyjątki od reguły. Arabia Saudyjska cykl gospodarczy oparty ma o ceny ropy naftowej, natomiast Argentyna i Turcja wysoki wzrost gospodarczy przypłacają hiperinflacją, która burzy porządek społeczno-polityczny.

Banki centralne podnoszą stopy procentowe

Mimo to banki centralne na całym świecie podnoszą stopy procentowe, aby spełniać swój mandat, czyli zapewnienie stabilności cen w średnim terminie. W zacieśnianiu polityki monetarnej przewodzi najbardziej kluczowy bank centralny – amerykański Fed. Za Atlantykiem już pięciokrotnie w tym roku podniesiono stopy procentowe, które są obecnie w przedziale 3% do 3,25%. Urzędnicy FOMC oczekują, że stopa Fed wzrośnie w przyszłym roku do przedziału od 4,5% do 4,75%, co oznaczałoby najwyższy jej poziom od 2007 roku. Szef Fed J. Powell nie kryje swojego jastrzębiego nastawienia, mówiąc o bólu, jaki musi ponieść sfera realna gospodarki, aby zwalczyć inflację.

Zobacz także: Wielka obniżka podatków w Wielkiej Brytanii nie dla bogatych

W swoim corocznym raporcie UNCTAD oszacowała, że każda podwyżka głównej stopy proc. Fed o 1 pkt proc. obniży produkcję gospodarczą w krajach bogatych o 0,5%, a w krajach biednych o 0,8% w ciągu następnych trzech lat. Polityka Fed może więc wyrządzić największe szkody krajom o niskich dochodach.

Rządy planują konsolidację fiskalną

Co więcej, zaostrza się również polityka fiskalna. Globalne wydatki publiczne w relacji do PKB spadną z ok. 40% PKB w 2020 r. do ok. 35% PKB w latach 2022-23, co oznacza, że ich poziom będzie taki sam, jak w okresie konsolidacji fiskalnej po kryzysie finansowym w 2008 roku. To oznacza szybszą i bardziej gwałtowną konsolidację fiskalną, niż po 2010 roku. Bank Światowy szacuje, że ok. 90% państw podda się konsolidacji fiskalnej w 2023 roku. Natomiast z szacunków I. Ortiz i M. Cummins’a (2022) wynika, że średnio o 4,1% PKB zmniejszą się wydatki publiczne w latach 2022-23 w stosunku do okresu 2018-19 w analizowanych przez nich 51 krajach.

ONZ zaleca zmianę kursu polityki gospodarczej

Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju apeluje o zmianę kursy polityki gospodarczej, szczególnie państw rozwiniętych. UNCTAD wzywa:

1) banki centralne w gospodarkach o wysokich dochodach, aby zmieniły kurs i uniknęły pokusy nadużycia w celu obniżenia inflacji poprzez coraz wyższe stopy procentowe,

2) zaawansowane gospodarki do uniknięcia stosowania środków oszczędnościowych,

3) organizacje międzynarodowe do zreformowania architektury wielostronnej, aby dać krajom rozwijającym się większą przestrzeń fiskalną i bardziej sprawiedliwy głos w procesach decyzyjnych na szczeblu ponadnarodowym.

To pierwszy tak stanowczy i jednoznaczny głos organizacji międzynarodowej nakazujący odejście od polityki podnoszenia stóp procentowych i austerity. Wcześniej „między słowami” David R. Malpass, szef Banku Światowego sugerował, że stopy procentowe mogą nie być skuteczne, gdy szoki podażowe są główną przyczyną inflacji, jednak nie było to oficjalne stanowisko Banku Światowego.

Nadchodzi polityka austerity, która może doprowadzić do ogromnych kosztów społecznych

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Gabriel Chrostowski

Analityk makroekonomiczny, w wolnych chwilach uprawiający piłkę nożną oraz biegi krótko- i długodystansowe

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker