Nierówności majątkowe w komunistycznych Chinach są już niemal równie duże co w USA

Jak wynika z badania opublikowanego przez World Inequality Data, nierówności majątkowe w Chinach w ciągu ostatnich dekad rosły w relatywnie szybkim tempie. W 2021 roku 10 proc. najbogatszych mieszkańców tego kraju posiadało aż prawie 70 proc. prywatnego majątku, gdy jeszcze w 1995 roku ich udział wynosił niewiele ponad 40 proc. Co więcej, rok temu najzamożniejsze 0,001 proc. populacji posiadało już niemal 10 proc. prywatnego bogactwa. Dla porównania w Stanach Zjednoczonych w rękach analogicznej grupy było zaledwie nieco ponad 4 proc. prywatnego majątku. 

Czy Xi Jinping zmniejszył nierówności w Chinach?

Chiny już od jakiegoś czasu deklarują wejście w nową erę. W 2017 roku Xi Jinping ogłosił, że okres prorynkowych reform się skończył i nadszedł czas na zmniejszanie nierówności. Następnie 4 lata później zaznaczył on, że nadrzędnym celem partii jest wspólny dobrobyt, dlatego zostaną wprowadzone odpowiednie reformy mające za zadanie ograniczyć rozwarstwienia społeczne. W ramach tej polityki władze miały między innymi zwiększyć kontrolę nad wielkimi spółkami technologicznymi z Państwa Środka takimi jak Alibaba, Tencent czy ByteDance (właściciel TikToka). Jednakże, czy rzeczywiście dotychczas wprowadzono reformy, którym skutecznie udało się obniżyć nierówności majątkowe w Chinach. Na to pytanie postanowił odpowiedzieć Zhexun MO w swoim badaniu zatytułowanym „Is East Asia Becoming Plutocratic?”, a opublikowanym przez World Inequality Lab. 

Zobacz także: Skuteczna polityka redystrybucyjna jest niezbędna, jeżeli chcemy zwalczyć nierówności

Co warto zaznaczyć, zadanie, którego się podjął, nie było bynajmniej łatwe. Jak wielokrotnie wskazywał Thomas Piketty w swojej książce Kapitał i Ideologia, chińskie dane dotyczących dochodów i bogactwa są bardzo nieprzejrzyste. Ze względu na brak podatku spadkowego oraz systematyczne ograniczanie ilości publikowanych danych (szerzej o tej drugiej kwestii pisaliśmy tutaj: Chiny radzą sobie coraz gorzej, więc zaprzestały publikacji danych), trudno jest pozyskać dokładnie informacje dotyczące nierówności majątkowych w Chinach. Swoją drogą właśnie między innymi za tę krytykę, jego książka nie została wydana na terenie Państwa Środka. Z tego powodu, Zhexun MO postanowił wykorzystać ankiety przeprowadzone wśród gospodarstw domowych, a dotyczące ich majątku, a następnie skorygować te dane o informacje z uzyskane z różnorakich chińskich krajowych list miliarderów. Przy czym, jak zaznacza ekonomista, metodzie tej daleko do ideału. W jego badaniu możemy wyczytać, iż:

Bez lepszych danych, które pozwoliłyby uchwycić aktywa multimilionerów w Chinach, udziały w bogactwie najbogatszego 1 proc. i najbogatszych 10 proc. mogą nadal być niedoszacowane.

Nierówności majątkowe w Chinach są już praktycznie równie duże co w USA

Po przeprowadzeniu analizy danych okazało się, że nierówności majątkowe w Chinach kontynentalnych (bez Tajwanu, Hongkongu oraz Makau) rosły i to bardzo szybko. Jak widać na zamieszczonym poniżej wykresie, jeszcze w 1995 roku w rękach najbogatszych 40 proc. populacji znajdowało się nieco ponad 40 proc. prywatnego bogactwa. Z kolei już w 2021 roku w ich posiadaniu było niemal 70 proc. całkowitego majątku prywatnego. Oznacza to, że w komunistycznych Chinach udział najzamożniejszych 10 proc. w majątku jest już praktycznie równie wysoki co w Stanach Zjednoczonych (w kraju w tym 2021 roku wyniósł on 70,7 proc.). 

Zobacz także: Chińscy producenci chcą zwiększyć sprzedaż elektryków w Europie

Co więcej, z danych zaprezentowanych poniżej wynika, że wzrost udziału najzamożniejszego 1 proc. w prywatnym bogactwie był jeszcze większy. Podczas gdy, 27 lat temu wynosił on nieco ponad 15 proc., tak już rok temu osiągnął ponad 32 proc. Oznacza to, że w ciągu niecałych trzech dekad wzrósł on ponad dwukrotnie. Przy czym, ponownie Stany Zjednoczone wypadają pod tym względem gorzej, ale jedynie nieznaczne. W 2021 roku 1 proc. najbogatszych Amerykanów posiadał około 34,9 proc. prywatnego bogactwa. Choć, warto zaznaczyć, że jest statystyka, w której Chińczykom udało się pobić USA. Jak widać na zamieszczonym poniżej wykresie, najzamożniejsze 0,001 proc. chińskiego społeczeństwa posiadał ok. 1 proc. prywatnego bogactwa. W 2021 roku zaś jej udział w prywatnym majątku był już niemal 10-krotnie większy. Przy czym w Stanach Zjednoczonych wyniósł on wtedy „zaledwie” 4 proc., czyli był około 2,5-krotnie mniejszy niż w Państwie Środka. 

Udział pozostałej części społeczeństwa w prywatnym majątku ciągle spada

Przy czym, co warto zaznaczyć, podczas gdy z każdym rokiem najbogatsi otrzymywali coraz większą część prywatnego bogactwa, udział reszty społeczeństwa w nim spadał. Z danych zaprezentowanych poniżej wynika, że udział klasy średniej w prywatnym bogactwie spadł w latach 1995-2021 o 7 punktów procentowych do ok. 35 proc. Z kolei w rękach biedniejszej połowy społeczeństwa 27 lat temu było około 16 proc. prywatnego bogactwa. Z kolei rok temu ta grupa posiadała już zaledwie 6 proc. prywatnego majątku. Wspomniane odsetki dla Stanów Zjednoczonych wynoszą kolejno 27,8 oraz 1,5 proc.

Nierówności płacowe USA coraz bardziej się pogłębiają. To „zasługa” Trumpa