W Wielkiej Brytanii zniesiono VAT na e-booki, a mimo to ceny nie spadły!
Jak wynika z analizy przeprowadzonej przez think-tank Tax Policy Associates, po tym, jak zniesiono VAT na e-booki w Wielkiej Brytanii, ceny cyfrowych książek nie spadły
Jak wynika z analizy przeprowadzonej przez think-tank Tax Policy Associates, po tym, jak zniesiono VAT na e-booki w Wielkiej Brytanii, ceny cyfrowych książek nie spadły. Na rozwiązaniu tym zyskali głównie wydawcy e-booków, do których na skutek wdrożenia zmian w systemie podatkowym, trafiło ok. 140 mln funtów.
Wydawcy lobbowali za tym, aby zniesiono VAT na e-booki
Kilka lat temu organizacja zrzeszająca przedsiębiorstwa działające w brytyjskim przemyśle wydawniczym Publishers Association rozpoczęła kampanię zatytułowaną „Axe the reading tax” mającą zachęcić brytyjski rząd do tego, aby ten zniósł podatek VAT nałożony na e-booki, audiobooki i innego rodzaju publikacje cyfrowe. Przy czym, najważniejszym argumentem wydawców było to, iż obniżenie stawki podatku z 20 proc. do 0 proc. doprowadzi do znacznych spadków cen e-booków, na czym szczególnie mocno skorzystają konsumenci. Jak możemy wyczytać na stronie kampanii w sekcji zatytułowanej „Jakie byłyby skutki obniżenia podatku VAT?”:
Usunięcie podatku VAT z ebooków i epublikacji oznaczałoby, że osoby, które je kupują, skorzystałyby z niższych cen.
Co warto zaznaczyć, działania wydawców okazały się stosunkowo efektywne. Brytyjskie władze wsłuchały się w głosy przedsiębiorców i w maju 2020 roku zniesiono VAT na większość cyfrowych publikacji (opodatkowane pozostały jedynie audiobooki). Jednakże czy zgodnie z zapowiedziami wydawców e-booki potaniały? Postanowili to sprawdzić analitycy z brytyjskiego think-tanku Tax Policy Associates.
Zobacz także: Obniżki VAT nie pomogły. Ceny żywności w lutym wyższe niż w styczniu
Na zniesieniu podatku najbardziej skorzystali głównie wydawcy, a nie konsumenci
Ci przeanalizowali dane publikowane przez brytyjski urząd statystyczny Office for National Statistics dotyczące zmian cen e-booków oraz dóbr zbliżonych pod pewnymi względami do nich na od ok. 2 lat przed obniżką do ok. dwóch lat po niej. Jak się okazało, zniesienie VAT-u na e-booki nie przyniosło oczekiwanych rezultatów. Jak widać na zamieszczonym poniżej wykresie, w marcu w 2022 roku w stosunku do maja w 2018 roku średnio e-booki były nawet nieznacznie droższe. Dla porównania gry komputerowe oraz aplikacje na telefony komórkowe, których badacze użyli do oceny wpływu obniżki VAT na ceny e-booków, w tym sam okresie potaniały o ok. 8 proc., mimo tego, że rząd nie zaniechał ich opodatkowania.
Co więcej, jak wskazują analitycy Tax Policy Associates, obniżki VAT nie widać, nawet jeżeli zestawimy ceny książek cyfrowych z ich analogowymi wersjami. Od maja 2018 roku do marca 2022 roku literatura piękna przeciętnie potaniała o 1 proc., a literatura faktu podrożała, choć nieznacznie, bo o 5 proc. Przy czym, co warto zaznaczyć, wydawcy fizycznych dzieł muszą mierzyć się z dodatkowymi kosztami na przykład tymi związanymi z zakupem papieru. No dobrze, to może brytyjski urząd statystyczny zwyczajnie źle zmierzył zmiany cen e-booków. Badacze nie wykluczyli takiej możliwości, z tego powodu postanowili przeprowadzić dodatkowy test.
Zobacz także: Norwegia wprowadza specjalny podatek od aut elektrycznych
Sprawdzili oni, jak zmieniały się ceny 30 najlepiej sprzedających się na Amazon e-booków w 2020 roku, dla których udało się im pozyskać dane, w ciągu kilku miesięcy od obniżenia VAT-u. Jak się okazało, zaledwie cztery książki potaniały o 17 proc., czyli tak jak powinny po zniesieniu tego podatku. Pozostałe zaś głównie potaniały jedynie tymczasowo bądź ich cena pozostała na stałym poziomie. W skrócie oznacza to, że na obniżce VAT-u najprawdopodobniej, najbardziej skorzystali nie konsumenci, a ci, którzy najmocniej za nią lobbowali, czyli wydawcy e-booków. Według wyliczeń Tax Policy Associates, z 200 mln funtów, które wcześniej rocznie zasilały budżet z tytułu tego podatku, aż 140 mln trafiło do wspomnianych przedsiębiorstw.
Tax Policy Associates bynajmniej nie odkrył Ameryki
Na samym końcu warto zaznaczyć, że inni analitycy, przypatrujący się zmianom VAT-u doszli do bardzo podobnych wniosków. Choćby Youssef Benzarti, Dorian Carloni, Jarkko Harju, Tuomas Kosonen w swoim badaniu zatytułowanym „What Goes Up May Not Come Down: Asymmetric Incidence of Value-Added Taxes” sprawdzili wpływ tymczasowych obniżek tego podatku mających miejsce w latach 1996-2015 w Unii Europejskiej na ceny. Po zrobieniu tego doszli oni do wniosku, że w wyniku obniżki VAT-u nie spadają one tak mocno, jak mogłyby, co z kolei prowadzi do wzrostu zysków oraz marż producentów.
Tymczasowa obniżka VATu prowadzi do wyższych cen w długim terminie
