Polityka Insight opublikowała coroczny ranking, w którym zostali uszeregowani i przeanalizowani polscy czempioni narodowi, czyli firm mający największy wpływ na polską gospodarkę.
Polscy czempioni narodowi, czym są?
Przy tworzeniu rankingu pod uwagę brane były przedsiębiorstwa niefinansowe zatrudniające co najmniej 100 osób i z przychodami przekraczającymi 1 mld złotych. Autorzy przy klasyfikowaniu poszczególnych firm brali pod uwagę nie tylko wysokość przychodów, ale także innowacyjność, działalność zagraniczną oraz rolę w branży. Po uzyskaniu wyników podzielili przedsiębiorstwa na następujące kategorie:
- Czempioni międzynarodowi (ponad 75 pkt. na 100)
- Czempioni narodowi (56 – 75 pkt)
- Aspirujący Czempioni Narodowi (36-55 pkt)
- Czempioni Lokalni (25-35 pkt)
- Pozostałe duże firmy (mniej niż 25 pkt)
W najwyższej kategorii znalazły się dwa przedsiębiorstwa zajmujące jednocześnie najwyższe miejsca w rankingu. Są to PKN Orlen (85 pkt) oraz KGHM (84 pkt). Zdaniem autorów raportu są to duże firmy działające na rynkach międzynarodowych, które są liderami w swoich branżach nie tylko w kraju, ale również w regionie. PKN Orlen po raz pierwszy został zwycięzcą rankingu i głównie jest to zasługa poprawy innowacyjności i zaangażowania w badania i rozwój. Zdaniem Polityki Insight „Obaj Czempioni Międzynarodowi mają bardzo wysoką pozycję w każdej z czterech kategorii i duże znaczenie dla polskiej gospodarki przejawiające się w wysokiej wartości dodanej, wysokich wynagrodzeniach, a także znaczących inwestycjach i wpłatach do budżetu”.
Zobacz także: Polska stolarka doceniana na świecie. Jesteśmy liderami w światowym eksporcie stolarki budowlanej
Polscy czempioni narodowi, czyli Comarch, Grupa Lotos, PGNiG,
W kategorii czempionów narodowych znalazło się 9 przedsiębiorstw. Są to kolejno: Asseco Poland (64 pkt), Boryszew (59 pkt), Grupa Lotos, PGNiG, Polpharma (wszystkie po 58 pkt), Comarch, Jastrzębska Spółka Węglowa (obie po 57 pkt), Ciech i Stalprodukt (obie po 56 pkt).
Jak podają autorzy, ta grupa firm to przedsiębiorstwa będące liderami w kilku kategoriach, ale mające miejsce do poprawy na innych płaszczyznach. Jak podaje Polityka Insight część Czempionów Narodowych, chociaż ma znaczny wpływ na gospodarkę, to pod względem wielkości plasuje się dopiero w trzeciej dziesiątce firm (Ciech, Stalprodukt, Polpharma). Oznacza to, że jest pole do manewru by zostać zakwalifikowanym do roli Czempiona Międzynarodowego.
W tej edycji rankingu do grupy Czempionów Narodowych dołączyły dwie nowe firmy zarządzane przez Skarb Państwa – Lotos i Jastrzębska Spółka Węglowa – oraz prywatny Ciech, który odnotował nieznaczny wzrost wskaźnika z 54 do 56 pkt.
Zobacz także: Salwador przegłosował Bitcoiny jako legalny środek płatniczy
Adamed Pharma — spoza rankingu do jego czołówki
Wśród Aspirujących Czempionów są firmy, które działają sprawnie i mają cechy czempionów narodowych, jednak na wielu płaszczyznach mają rzeczy do poprawy.
„W większości przypadków są to firmy o niewielkim wpływie na gospodarkę – zatrudniające niewielu pracowników, o niskim kapitale lub o niskich wynagrodzeniach. Mają za to wysokie odsetki sprzedaży na eksport, są aktywne w obszarze innowacji i zwykle lepiej radzą sobie w swojej branży niż czempioni lokalni. W obecnej edycji do tej grupy dołączyło jednak kilka firm o dużym wpływie na gospodarkę, które wcześniej były klasyfikowane wyłącznie jako Lokalni Czempioni (Poczta Polska, Cyfrowy Polsat)” – podają w raporcie autorzy.
W tej kategorii największym zaskoczeniem jest Adamed Pharma. To spółka, która jeszcze w zeszłym roku w ogóle nie był uwzględniany w rankingu ze względu na zbyt niskie przychody, a w tym roku znalazła się na 12 miejscu. jako najlepszy Aspirujący Czempion z wynikiem 54 pkt (zaledwie 2 pkt brakuje do roli Czempiona Narodowego. Tak duży awans firmy wynika z dużej innowacyjności oraz dużego udziału przychodów zagranicznych w ogóle.
Zobacz także: Polska jest w tym eksportową potęgą. Wyprzedzamy nawet Chiny
Czempioni Lokalni i duże firmy, czyli przedsiębiorstwa istotne, ale na rynku krajowym
Czempioni Lokalni jak definiuje Polityk Insight to zwykle liderzy w swojej branży, którzy mają znaczący wpływ na gospodarkę. Jednak w większości przypadków są skoncentrowani wyłącznie na rynku krajowym, a ich sytuacja biznesowa zależy od koniunktury w branży. W tej grupie są takie firmy jak: PKP PLK, PKP Cargo, Enea, Energa, PLL LOT, czy też Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych.
Na koniec pozostała klasyfikacja innych dużych firm. To ponad 70 innych przedsiębiorstw z przychodami powyżej 1 mld zł i zatrudnieniem powyżej 100 osób, ale ze zbyt małym potencjałem, by mieć znaczny wpływ na gospodarkę. Niektóre z nich znalazły jednak swoją niszę i zostały ukrytymi czempionami – znanymi pod obcymi markami lub pod marką swoich produktów, będąc często monopolistami dla europejskich sieci handlowych. Co ważne, grono tych firm urosło w 2018 r. aż o 10 proc., czemu sprzyjała bardzo dobra koniunktura w Polsce i u najważniejszych zagranicznych partnerów handlowych” – podaje Polityk Insight.
W tej grupie przedsiębiorstw znalazły się takie firmy jak Dino Polska, PKP Intercity oraz Telewizja Polska.
W sumie spośród 50 pierwszych firm z listy czempionów 26 jest pod zarządem prywatnym, natomiast 24 pod zarządem państwowym.
Różnie wygląda sytuacja przy podziale na kategorie. Obie firmy będące Czempionami Międzynarodowymi są pod zarządem państwa. Jednak wśród Czempionów Narodowych dominuje kapitał prywatny, do którego należy 6 firm wobec 3 będących w zarządzaniu państwa. Podobnie jest w kategorii Aspirujących Czempionów Narodowych, gdzie przewaga właścicielstwa prywatnego jest 10 do 5.
W przypadku Czempionów Lokalnych jest praktycznie na odwrót – 10 do 4 na rzecz własności państwowej.
