Ludzie budują miasta od tysięcy lat, ale do tej pory nie powstała wspólna definicja miasta. Aż do teraz. W ubiegłym miesiącu ONZ przyjęło wspólną inicjatywę prowadzoną przez Eurostat, DG REGIO i JRC, której celem było ustalenie globalnych definicji obszarów miejskich i wiejskich. Pięć lat ciężkiej pracy zapewni teraz skuteczne monitorowanie i dostosowanie polityki związanej z celami zrównoważonego rozwoju — podaje Eurostat.
Definicja miasta, czyli co sprawia, że miasto jest miastem?
Potrzeba takiego rozwiązania została szybko odkryta po przyjęciu Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ w 2015 r., kiedy to wiele wskaźników docelowych musiało być mierzonych indywidualnie dla obszarów wiejskich i miejskich. Duże różnice pomiędzy definicjami krajowymi oznaczały, że porównania miast i wsi w takich dziedzinach jak zdrowie, ubóstwo i dostęp do usług były nierzetelne.
Każdy ze 193 krajów członkowskich ONZ miał swoją własną definicję. Na przykład w Kostaryce miasto to miejsce z utwardzonymi drogami, podczas gdy w Malezji oznaczało to, że mieszkania mają nowoczesne toalety. Jeśli chodzi o definicję obszarów wiejskich, to w niektórych krajach zwracano uwagę na powszechność rolnictwa, a w innych na to, czy można do nich dotrzeć środkami transportu publicznego lub samolotem.
Istniała pilna potrzeba harmonizacji, więc w 2016 roku Eurostat i DG REGIO ogłosiły na forum ONZ, że rzeczywiście opracują taką globalną, zharmonizowaną definicję. Te same definicje zostały uzgodnione w 2011 r. w ramach UE, a doświadczenia z tamtego procesu można było wykorzystać do osiągnięcia tego celu również na poziomie globalnym.
Definicja miasta — znalezienie wspólnej płaszczyzny porozumienia
Praca ze 193 krajami i kilkoma organizacjami międzynarodowymi – FAO, ILO i UN-Habitat zaangażowały się później – dodała jednak kilka warstw złożoności, z ogromnymi różnicami ekonomicznymi, geograficznymi i kulturowymi do pokonania.
Zobacz także: Koszty funkcjonowania rozlanych miast są blisko 2,5-krotnie wyższe
Największą przeszkodą w znalezieniu wspólnej płaszczyzny był status bogactwa i swego rodzaju wyrafinowania, który w wielu krajach kojarzy się z obszarami miejskimi. W tym przypadku miasto definiuje się poprzez pewien poziom świadczenia usług, takich jak dostęp do elektryczności lub sieci telefonii komórkowej, posiadanie szkoły i sądu oraz relatywnie rozwiniętą gospodarkę. Ten sposób myślenia kłóci się jednak z właściwym monitorowaniem Celów Zrównoważonego Rozwoju. Skąd można wiedzieć, jak duża część ludności na obszarach wiejskich ma dostęp do wody, jeśli ten sam dostęp do wody przenosi dany obszar z kategorii wiejskiej do miejskiej?
W końcu znaleziono rozwiązanie, sporządzając mapę komórek siatki o powierzchni jednego kilometra kwadratowego. Grupując te komórki na podstawie gęstości zaludnienia i mierząc wielkość populacji w tych grupach, można było przypisać wszystkie obszary do trzech kategorii: miasta, miasteczka i obszary wiejskie.
W tym miejscu do akcji wkroczyła techniczna ekspertyza JRC. Jako jedni z pierwszych opracowali oni szacunkową siatkę ludności dla całego świata, łącząc zdjęcia satelitarne z danymi statystycznymi na poziomie administracyjnym. Wstępne wyniki przedstawiono ponad 100 krajom, a kiedy zobaczyły one, że nowe definicje w mniejszym lub większym stopniu odpowiadają ich własnym szacunkom, można było w końcu osiągnąć porozumienie.
Przyszłość jest teraz
Jedną z niespodzianek podczas stosowania nowych definicji w skali globalnej było odkrycie, że większość krajów w Afryce i Azji nie jest tak wiejska, jak początkowo sądzono. Po prostu tak to zgłaszano. Zharmonizowane standardy zmieniły powszechne przekonanie, że na obu kontynentach zachodzą ogromne fale urbanizacji. Teraz jasne jest, że duża część ludności już mieszka na obszarach miejskich. Aby pomóc tym krajom w rozwoju, należy skoncentrować wysiłki na ulepszaniu miast, które już tam są, zamiast na budowaniu nowych.
Jest to nie tylko pomocne w monitorowaniu celów zrównoważonego rozwoju i dostosowywaniu związanej z nimi polityki, ale także w zapewnieniu, by pomoc rozwojowa UE była wydawana w sposób zapewniający rzeczywisty postęp zarówno na obszarach wiejskich, jak i miejskich.
Eurostat
