Afryka i Bliski WschódGospodarka

Stopy procentowe rosną prawie WSZĘDZIE. Co to oznacza dla Afryki?

Mijający tydzień upłynął pod znakiem dalszego zaostrzania polityki monetarnej przez banki centralne na całym świecie. Rosną globalne stopy procentowe. Amerykański FED podwyższył główną stopę procentową o 50 pkt bazowych, natomiast Bank Anglii zdecydował się podnieść stopy procentowe o 25 pkt bazowych. W naszym regionie cykl podwyżek stóp procentowych kontynuuje Czeski Bank Narodowy oraz nasz rodzimy NBP. Z racji, że USA to światowy hegemon gospodarczy a dolar jest walutą dominującą na międzynarodowym rynku finansowym, polityka monetarna prowadzona przez FED de facto wytycza ścieżkę poziomu globalnych stóp procentowych. Co to oznacza dla krajów afrykańskich? 

Globalne stopy procentowe rosną. Międzynarodowe warunki finansowe się zaostrzają

FED podwyższył główną stopę procentową o 50 pkt bazowych w środę. Tym samym Fed Funds Rate wzrosła do poziomu 1%. Jest to jej największa podwyżka od 22 lat, a to dopiero początek cyklu zacieśniania monetarnego. Warto zaznaczyć, że w obecnej dekadzie Komitet Otwartego Rynku Rezerwy Federalnej (FOMC) w stosunkowo wolnym tempie obniżał lub podwyższał stopy procentowe. Środowa decyzja to swego rodzaju ewenement. Rynek wycenia, że do końca roku główna stopa procentowa FED wzrośnie do poziomu nawet powyżej 3%. Przyczyny decyzji FED są zapewne wszystkim znane: rekordowa inflacja (8,5% w marcu r/r) oraz rozgrzany rynek pracy. 

Wykres 1. Główna stopa procentowa FED (%)

W Anglii 7-procentowa inflacja skłoniła decydentów monetarnych do podwyżki głównej stopy procentowej o 25 pkt baz., do 1%, czyli najwyższego poziomu od 13 lat. Silniej niż oczekiwano, swoje stopy procentowe podniósł Czeski Bank Narodowy. Stopa referencyjna wzrosła o 75 pb, do 5,75%, wobec przewidywań podwyżki o 50 pb. W marcu inflacja CPI w Czechach wyniosła 12,7%. Natomiast Narodowy Bank Polski podniósł stopy procentowe — podobnie jak Czeski Bank — o 75 pb. Wyjątek stanowią jedynie Ludowy Bank Chin oraz Europejski Bank Centralny, gdzie stopy procentowe nie ulegają wzrostowi.

W związku z powyższymi rozważaniami można stwierdzić, że okres niskich stóp procentowych na świecie zaczyna się kończyć. Międzynarodowe warunki finansowe się zaostrzają, zaś to rodzi problemy dla krajów silnie zadłużonych. Kilka z nich nawet już ogłosiło upadłość.

Szczególnie zagrożone są kraje afrykańskie, gdyż silnie wzrosło ich zadłużenie zewnętrzne.

Afryka a rosnące stopy procentowe

Kraje o niskich dochodach, do których zaliczane są głównie państwa Afryki Subsaharyjskiej, zaliczyły monstrualny skok zadłużenia, i to nie tylko w okresie pandemii, ale w całej ubiegłej dekadzie. Co więcej, wzrost długu publicznego wynikał z eskalacji zadłużenia zewnętrznego, czyli finansowania się walutą obcą. Jak pokazuje poniższy wykres, głównymi wierzycielami afrykańskich państw są Chiny oraz Klub Paryski składający się z 19 najbogatszych gospodarek na świecie.

Wykres 2. Struktura długu zewnętrznego krajów o niskich dochodach (w mld USD)

Zobacz także: Wojna w Ukrainie i wzrost cen surowców a sytuacja gospodarcza w Afryce [WYKRESY]

Zmiana kierunku prowadzenia polityki gospodarczej na bardziej restrykcyjną powoduje, że wzrośnie koszt obsługi zadłużenia. Już w 2020 roku ryzyko związane z zadłużeniem zewnętrznym krajów nisko rozwiniętych było bardzo wysokie. Udział krajów z wysokim ryzykiem zadłużenia zewnętrznego wzrósł z 24 proc. (2013 r.) do 54 proc. (2020 r.). Zatem udział wysokiego ryzyka w krajach o niskich dochodach zwiększył się, aż o 30 punktów procentowych. Można przypuszczać, że zaostrzające się warunki finansowe na świecie jeszcze pogorszą sytuację. Ponadto końcowi uległ program DSSI zainicjowany przez MFW oraz Bank Światowy, które zawiesiły czasowe regulowanie płatności związanych z zadłużeniem w wyniku kryzysu pandemicznego dla 73 najbiedniejszych krajów.

Wykres 3. Ryzyko zadłużenia zewnętrznego krajów wspomaganych przez program IDA (kraje najbiedniejsze)

Zobacz także: Południowoafrykański przewoźnik Comair uziemiony na czas nieokreślony

Istnieje potrzeba restrukturyzacji zadłużenia dla krajów afrykańskich, gdyż te mogą mieć w najbliższym czasie problemy regulowania długu wobec wierzycieli prywatnych, rządów oraz międzynarodowych instytucji finansowych. W rozwiązaniu tych problemów mogą pomóc wspólne ramy utworzone przez najbogatsze gospodarki na świecie (G20). Grupa tych krajów zgodziła się koordynować umorzenie długów oraz utrzymać wydatki na podstawowe potrzeby państw o niskich dochodach. Jednak, aby wspólne ramy funkcjonowały w odpowiedni sposób, również wierzyciele prywatni muszą zgodzić się na porównywalne warunki.

Afrykański gaz jako alternatywa rosyjskich dostaw dla Zachodu [ANALIZA]

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Gabriel Chrostowski

Analityk makroekonomiczny, w wolnych chwilach uprawiający piłkę nożną oraz biegi krótko- i długodystansowe

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker