Konkurencyjność w Unii Europejskiej jest niewystarczająca

Unia Europejska opiera się na wspólnym rynku wewnętrznym oraz zasadzie konkurencyjności. Polska mogła przekonać się o tym osobiście w czasie fuzji Orlenu z Lotosem, gdzie Komisja Europejska wymagała m.in. odsprzedania części stacji paliw podmiotowi zagranicznemu oraz nakazała sprzedaż udziałów w rafineriach Lotosu. Nowe badania Eurobarometru ukazały, jak obecnie ma się konkurencyjność w Unii Europejskiej.

Konkurencyjność w Unii Europejskiej najbardziej doceniają Polacy

Polski Instytut Ekonomiczny w swoim tygodniku przytacza badania Eurobarometru z lipca. Wynika z niego, że Polacy są jednym z najbardziej pozytywnie nastawionych narodów do mechanizmów konkurencji. Dokładniej 95% Polaków twierdzi, że konkurencja w pozytywny sposób wpływa na większy wybór dla konsumentów. Przed nami byli jedynie respondenci z Portugalii, w podobny sposób odpowiedziało 97% obywateli tego państwa. Średnia europejska dla tego wskaźnika uplasowała się na poziomie 83%.

Zobacz także: Instytut Staszica: W sprawie atomu powinniśmy grać na dwa fronty

Również stosunkowo dużo, bo 91% Polaków uważa, że to konkurencja odpowiada za pobudzenie innowacyjności i wzrostu gospodarczego. Ten wynik jest aż o 10 p.p. wyższy niż średnia unijna. Dodatkowo aż 90% Polaków  uważa, że konkurencja między podmiotami gospodarki wpływa na obniżenie cen. Dla kontrastu można wspomnieć, że w Unii Europejskiej zgadza się z tym zdaniem znacznie mniej, bo 74% obywateli. Jesteśmy również narodem przekonanym, że to właśnie konkurencja wpływa pozytywnie na takie aspekty jak cyfryzacji gospodarki i państwa. Dokładnie twierdzi tak 82% polskich respondentów. W Unii Europejskiej wynik jest niższy o 9 p.p. i wynosi 73%.

Sprawa wygląda podobnie w odniesieniu do badań skupiających się na małych i średnich przedsiębiorstwach. Aż 95% przebadanych firm w Polsce twierdzi, że to konkurencja sprzyja innowacjom, ale także zwiększeniu liczby dostępnych towarów i usług na rynku. Również w tym przypadku osiągnęliśmy znacznie wyższy wynik niż średnia dla Unii Europejskiej, która wynosiła kolejno dla tych dwóch punktów 90% oraz 84%. Warto też wspomnieć, że 86% małych i średnich przedsiębiorstw w naszym kraju twierdzi, że konkurencja pozwala na zmniejszenie cen towarów i usług. Jest to wynik o 4 p.p. niższy niż w przypadku opinii obywateli, jednak również o 4 p.p. wyższy w porównaniu do unijnej średniej.

Konkurencyjność w Unii Europejskiej wymaga poprawy?

Aż ponad połowa obywateli UE skarży się na skutki wywołane niedostatecznym poziomem konkurencyjności. Największy problem dostrzeżono na rynku energetycznym. Wskazało go 27% respondentów. Jednak również sporo, bo 20% wskazało rynek żywnościowy. Porównując badanie sprzed trzech lat, możemy dostrzec zupełną zmianę wektora. Wtedy najwięcej problemów miało dotykać rynek komunikacji oraz dostępu do internetu.

Specjaliści Polskiego Instytutu Ekonomicznego wskazują, że problemy na rynku energetycznym i żywnościowym są skutkiem działań wojennych na Ukrainie oraz susz, które nawiedziły w tym roku wiele najważniejszych rynków żywnościowych.

Zobacz także: Ekspansja Chin trwa… Udział w światowym handlu rośnie w najlepsze, a spada na Zachodzie

Polacy również najczęściej wskazywali rynek energetyczny, aż 35% badanych stwierdziło, że konkurencja w tym sektorze jest niewystarczająca. Z kolei na rynek farmaceutyczny wskazało 21% Polaków. Na nim nasi rodacy już od lat napotykają problemy, co przejawia się w innych seriach badań Eurobarometru.

Natomiast najczęściej wskazywane problemy w sektorach, w których konkurencja jest uważana za dostateczną, są bardzo duże ceny. Na ten problem zwróciło uwagę 57% Polaków. Na drugim miejscu, bo według 50% badanych, znalazł się brak dostatecznego wyboru wśród towarów i usług. Średnia dla wspólnoty w tych dwóch przypadkach wynosiła odpowiednio 60% oraz 37%.

Zobacz także: Żabka stworzyła nową usługę pocztową, której konkurencja może jedynie zazdrościć

W tym roku jedynie 18% obywateli UE spotkała się z problemami dotyczącymi braku konkurencji na rynku telekomunikacji i dostępu do internetu. 2019 było to aż 26%, widać zatem poprawę w tym aspekcie. Natomiast w Polsce pod tym względem również jest lepiej, ponieważ na tę kwestię skarżyło się 16% badanych.

Według analityków PIE:

Entuzjazm Polaków dotyczący mechanizmów konkurencji może wynikać z doświadczenia transformacji gospodarczej w ostatnich 30 latach. Deregulacja wielu sektorów okazała się sukcesem, czego przykładem jest rynek telekomunikacyjny czy bankowy. Z kolei deklaracje dotyczące problemów na rynku energii wynikają z uwarunkowań strukturalnych. Wojna w Ukrainie i szantaż energetyczny stosowany przez Rosję uwypuklają je, jednak ten sektor był najczęściej wskazywany również w poprzednich edycjach badania, trzy i osiem lat temu. Natomiast konkurencja na rynkach cyfrowych w najbliższym czasie może się poprawić, dzięki nowym regulacjom unijnym, szczególnie nowemu Aktowi o rynkach cyfrowych (Digital Markets Act), który w tym miesiącu wszedł w życie.

Wykresy, które mówią wszystko o amerykańskich nierównościach edukacyjnych [WYKRESY]