GospodarkaKomentarze I Analizy

Naukowcy tworzą coraz więcej badań, które nie dają postępu [BADANIE]

Od 1945 roku odkrycia naukowe w coraz mniejszym stopniu przekładały się na tworzenie nowej oraz dewaluację starej wiedzy

Jak wynika z analizy dziesiątek milionów artykułów naukowych oraz milionów patentów, od 1945 roku odkrycia naukowe w coraz mniejszym stopniu przekładały się na tworzenie nowej oraz dewaluację starej wiedzy. Zarówno patenty, jak i artykuły naukowe wraz z upływem czasu stawały się coraz mniej innowacyjne, destrukcyjne. 

Jedne odkrycia naukowe mają destrukcyjną siłę, a inne umacniają status quo

Jak wskazują naukowcy Michael Park, Erin Leahey  oraz Russell J. Funk w swoim badaniu zatytułowanym „Papers and patents are becoming less disruptive over time” odkrycia naukowe ze względu na to, jak wpływają na posiadany przez nas zasób wiedzy, można podzielić na dwa rodzaje. Z jednej strony są takie potwierdzające obecnie posiadaną przez nas wiedzę, które będziemy określać mianem konsolidujących. Jako przykład podają oni pracę Kohna i Shama z 1965 roku, w której dwóch fizyków wykorzystało poprzednie odkrycia, do wyliczania struktury elektronów. Wkład ich nagrodzonej Noblem pracy w wiedzę, jak wskazują badacze, opierał się w dużej mierze na ugruntowaniu wartości poprzednich odkryć. Tym samym ich badanie przyczyniło się do umocnienia naukowego status quo. 

Zobacz także: Robotyzacja zabiera ludziom pracę i zmniejsza płace [BADANIE]

Z drugiej strony mamy odkrycia destrukcyjne, zmieniające to, jak patrzymy na świat przez dewaluację poprzednio zgromadzonej przez nas wiedzy. Jako przykład takowego naukowcy podają wprowadzenie modelu struktury DNA przez Watsona i Cricka, którzy potem zostali za to nagrodzeni Noblem. Ich praca nie tylko powiększyła posiadany przez nas zasób wiedzy, ale również doprowadziła do praktycznie całkowitej utraty wartości wielu wcześniejszych prac dotyczącej tej dziedziny. Przy czym nie brakuje dowodów na to, że właśnie takie odkrycia naukowe są niestety coraz rzadszym zjawiskiem.

Kiedyś to były odkrycia naukowe, nie to co teraz

Choćby w ostatnich latach pojawiło się sporo opracowań wskazujących na to, że ogólnie prace, patenty w niektórych dziedzinach nauki z upływem czasu stawały się coraz mniej innowacyjne, nowatorskie, faktycznie zmieniające nasze patrzenie na świat. Ponadto problem ten tyczy się również samych wniosków o dotacje na przeprowadzenie badań. Co więcej, wzrosła różnica między rokiem odkrycia, a przyznania za to dokonanie Nagrody Nobla. Zdaniem badaczy może to wskazywać na to, iż dzisiejsze odkrycia mogą nie dorównywać pod względem wkładu do tworzenia nowej wiedzy tym z przeszłości. Jednakże, czy rzeczywiście tak jest? 

Zobacz także: Tanie paliwo wodorowe już wkrótce? Naukowcy wykorzystują reakcję znaną od 50 lat!

Postanowili to sprawdzić wspomniani wcześniej naukowcy. W celu ustalenia odpowiedzi na to nurtujące pytanie skorzystali z indeksu CD, który przyjmuje wartości od -1 (oznacza, iż badanie, patent ma charakter konsolidujący) do 1 (oznacza, iż odkrycie ma destrukcyjny wpływ na zgromadzoną przez ludzkość wiedzę). Z kolei to, jaką konkretnie wartość on przyjmie w wypadku danego artykułu naukowego bądź patentu, zależy od jego cytowań. Jak wskazują naukowcy, w wypadku artykułów i patentów konsolidujących możemy oczekiwać, iż w przyszłości badacze przywołujące się na nie będą przy okazji cytować wcześniej badania. Wynika to z tego, że tego rodzaju odkrycia naukowe w dużej mierze opierają się na już pozyskanej przez ludzkość wiedzy, z tego powodu w celu ich zrozumienia wręcz niezbędne jest przywołanie wcześniejszych badań. Z kolei w wypadku prac powołujących się na destrukcyjne patenty bądź artykuły naukowe powinniśmy oczekiwać relatywnie małej liczby nawiązań do wcześniejszych prac. W końcu te wnoszą do zgromadzonej przez nas wiedzy coś nowego, dewaluując przy tym poprzednie odkrycia.

Destrukcyjność patentów i artykułów naukowych znacznie spadła!

To właśnie korzystając z tego indeksu, badacze ocenili ok. 45 milionów artykułów naukowych i 4 miliony patentów dotyczących wielu dziedzin nauki, które zostały opublikowane w latach 1945-2010. O to ich wyniki! Jak widać na zamieszczonym poniżej wykresie, wraz z upływem czasu, artykuły naukowe stawały się coraz mniej destrukcyjne. Przy czym niektóre dziedziny wiedzy szybciej stawały się mniej innowacyjne, a inne wolniej. Choćby w wypadku nauk społecznych, średni wskaźnik CD spadł z 0,52 w 1945 roku do 0,04 w 2010 roku, czyli o 91,9 proc. Na przeciwnym biegunie zaś znalazły się nauki przyrodnicze, w wypadku których spadek wyniósł 100 proc. (z 0,36 w 1945 roku do 0 w 2010 roku). Jeżeli zaś chodzi o patenty, to również zaobserwowano malejącą destrukcyjność. Przy czym najmniejszy spadek miał miejsce w wypadku komputerów i komunikacji (78,7 proc.), największy zaś w medycynie (91,5 proc.). 

Źródło: Park, M., Leahey, E. & Funk, R.J. Papers and patents are becoming less disruptive over time. Nature 613, 138–144 (2023). https://doi.org/10.1038/s41586-022-05543-x

Zobacz także: Amazon wydaje na badania i rozwój 5 razy więcej niż cała Polska

Przy czym, aby upewnić się o słuszności swoich wniosków, naukowcy postanowili przeprowadzić dodatkowo analizę lingwistyczną. Jeżeli faktycznie, odkrycia naukowe stają się coraz mniej innowacyjne, destrukcyjne to powinniśmy oczekiwać, iż z czasem stosunkowo liczba nowych, unikalnych słów pojawiających się w tytułach badań naukowych i patentach będzie spadać. W końcu badacze potrzebują nowych określeń, gdy napotkają się na coś nowego, co wcześniej nie było nazwane.

Do tego powinien się zmienić repertuar słów używanych przez naukowców. Czasowniki oznaczające tworzenie, odkrywanie itp. powinny stracić na znaczeniu na korzyść czasowników wskazujących na ulepszanie, stosowanie bądź ocenianie istniejących już rozwiązań. Z danych zaprezentowanych poniżej wynika, że oba te procesy miały miejsce w latach 1945-2010. Jak podkreślają naukowcy, zarówno iloraz unikalnych słów w tytułach do ogólnej liczby słów w tytułach, jak i zmiana wykorzystywanego przez naukowców wokabularza, wskazują na malejącą wraz z upływem czasu destrukcyjność artykułów naukowych i patentów.

Źródło: Park, M., Leahey, E. & Funk, R.J. Papers and patents are becoming less disruptive over time. Nature 613, 138–144 (2023). https://doi.org/10.1038/s41586-022-05543-x

Zaufanie do nauki w Polsce spada

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Adam Suraj

Ekonomista zarażony miłością do tej nauki przez Ha-Joon Chang. To on pokazał, że ekonomia to nie są nudne obliczenia, a nauka o życiu społecznym.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker