Demografia Polski – oto 10 wykresów, które pokazują co nas czeka

Demografia Polski coraz częściej staje się głównym tematem dyskusji w debacie publicznej. Coraz więcej osób zadaje sobie pytanie jak zahamować niekorzystne zmiany. Jaka czeka nas przyszłość?

Demografia Polski – niska dzietność będzie nas sporo kosztować

Rosnące problemy demograficzne sprawiają, że demografia Polski może być dużym problemem. Sprawie przyjrzeli się eksperci. Spotdata oraz GRAPE (Group of Research in Applied Economics) opublikowali nowy raport dotyczący polskiej demografii pt. ,,Koniec Dywidendy Demograficznej„. W raporcie przyjrzeli się oni nie tylko zagrożeniom, ale szansom, jakie niesie za sobą kryzys demograficzny.

Być może wiele osób się tutaj zdziwi – spadek populacji jest przecież zwykle pokazywany jako pasmo zagrożeń. Wielu demografów pisze się jednak o tym, że Polska powinna odpowiednio przygotować się na zmiany, które są obecnie nie do uniknięcia. Co prawda jesteśmy w stanie zmniejszyć ubytek ludności, ale powstrzymanie samej tendencji wydaje się być niemożliwe.

Jakie zagrożenie niesie za sobą kiepska demografia Polski?

Jakie ryzyka dostrzegają autorzy raportu? Przede wszystkim widać tutaj oddziaływanie na rynek pracy. Większy udział osób starszych będzie przekładać się na mniejszą aktywność zawodową Polaków. To z kolei może prowadzić do mniejszych dochodów podatkowych oraz wyższych wydatków – m.in. na emerytury. To właśnie emerytury są tutaj kolejnym zagrożeniem. Grozi nam wzrost liczby niskich emerytur oraz związane z tym konflikty społeczne.

Mniejsza liczba młodych to także mniejsza szansa na pojawienie się kolejnych wybitnych jednostek — geniuszy. Starsze społeczeństwo wiąże się również z mniejszą liczbą klientów, mniejszym optymizmem, mniejszym poziomem innowacji, a więc wolniejszą adaptacją nowych technologii. Obciążony będzie również system ochrony zdrowia. Taka sytuacja tworzy jednak szanse, które powinniśmy wykorzystać.

Szanse jakie stoją przed Polską

Jak wykazują autorzy raportu, starzenie się będzie bodźcem do zwiększenia inwestycji w kapitał ludzki. To pozwoli nam zwiększyć pozycję Polaków na rynku międzynarodowym. Wzrosnąć mogą również wynagrodzenia, a ich wyższy udział w dochodach będzie oznaczał mniejsze nierówności społeczne.

Wzrośnie także przeciętna majętność. Brak nowych pracowników to zachęta do większej automatyzacji, a co za tym idzie, zwiększenia produktywności. Będzie to również szansa na zwiększenie aktywności zawodowej osób z dotychczas wykluczonych grup społecznych. Rosnąć będą aglomeracje oraz największe miasta, gdzie produktywność jest znacznie wyższa niż na wsi. Wzrost liczby osób starszych może też wpłynąć na poprawę jakości polskiej ochrony zdrowia.

10 wykresów obrazujących przyszłość Polski

We wspomnianym raporcie odnajdziemy ponad 20 ciekawych wykresów dotyczących przyszłości Polski. Poniżej prezentujemy 10, naszym zdaniem najciekawszych. Pierwszym jest zmiana populacji Polski na tle innych krajów. Autorzy raportu porównują tutaj sytuację sześciu państw Europy — Czech, Francji, Polski, Szwecji, Turcji oraz Ukrainy. Państwa możemy podzielić na trzy kategorie.

Pierwszą są państwa, które będą miały w podobną wielkość populacji — są to Czechy oraz Francja. Kraje cechuje wyższa od Polski dzietność oraz większy napływ imigrantów. Drugą grupą są kraje, których populacja będzie wyższa. To Szwecja oraz Turcja. Między tymi krajami występuje jednak pewna różnica. Turcja w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat osiągnie szczyt liczby ludności i ta ma się zmniejszać (za 50 lat będzie niższa niż za 30 lat). Z kolei dzięki aktywnej polityce imigracyjnej oraz dobrym warunkom bytowym, populacji Szwecji ma stale rosnąć.

Depopulacja, czyli przyszłość Polski

W trzeciej grupie znalazła się Polska i Ukraina — to kraje, które czeka depopulacja. Co prawda jesteśmy w lepszej sytuacji niż Ukraina, ale chyba nie powinien to być powód do radości. Do 2073 roku populacja Polski spadnie o 25%. To alarmująca prognoza. W przypadku Ukrainy spadek ma wynieść 40%.

Polacy są coraz starsi. W 1950 roku połowa Polaków miała mniej niż 25 lat. W 2050 roku połowa będzie mieć więcej niż 50 lat. Wpłynie to na naszą gospodarkę.

Szczególnie duży wpływ może to mieć na ochronę zdrowia. To właśnie osoby starsze są głównym beneficjentem systemu ochrony zdrowia. Bardzo dobrze prezentuje to kolejny wykres. Koszty leczenia osób w wieku 80 lat są dwukrotnie wyższe niż średni koszt dla populacji.

Na co i dlaczego chorują Polacy?

Kolejnym wykresem jest porównanie zachorowalności w Polsce. Dane prezentują, że udało nam się znacznie ograniczyć zachorowalność na choroby układu krążenia oraz układu oddechowego. Niestety w przypadku nowotworów widzimy wzrost zapadalności.

Kolejny wykres dotyczy lat życia w zdrowiu utraconych z powodu chorób związanych z czynnikami behawioralnymi, w przeliczeniu na 100 tys. osób (wskaźnik DALY – disability adjusted life years). Widzimy tutaj, że papierosy, alkohol i źle odżywianie uderza w Polaków mocniej niż w Europejczyków. Co zatrważające, alkohol ma na nas większy negatywny wpływ niż w 1990 roku.

Kolejny wykres przedstawia wzrost wydatków per capita na ochronę zdrowia w Polsce. Te mają w ciągu 30 lat wzrosnąć o ponad 80%. Wzrost ten będzie wynikać nie tylko ze starzenia się społeczeństwa, ale również ze wzrostu PKB per capita Polski.

Zmieniać będzie się także struktura. Dziś najwięcej Polaków jest w  wieku 30-40 lat. W 2050 roku będą to osoby w wieku 60-70 lat. Poniższy wykres dobrze obrazuje z czym przyjdzie nam się zmierzyć.

Najlepiej, aby populacja rosła wolno

Co ciekawe, zbyt duży wzrost populacji też może nieść negatywne skutki. Mówi się m.in. o spowolnieniu wzrostu bogactwa.

Wynika to z dużej liczby osób w wieku przedprodukcyjnym. Dzieci w pierwszych latach życia są obciążeniem dla systemu. Najważniejsza jest populacja w wieku produkcyjnym.

Ostatnim omawianym wykresem jest ten, który przedstawia odsetek osób pobierających emeryturę minimalną lub niższą (przy założeniu braku zmiany systemu emerytalnego). Wzrost będzie przerażający — z kilku procent obecnie do 50% w 2050 roku. Pokazuje to jak duże wyzwania stoją przed systemem emerytalnym w Polsce.

To już wszystkie wykresy, które postanowiliśmy przedstawić. Przedstawione dane pokazują, z jaką skalą problemów będzie musiała zmierzyć się polska gospodarka.

Urodzenia w Polsce – Polki rodzą najmniej w historii! [WYKRES]