E-commerce przyczyniają się do zmniejszania liczby miejsc pracy

Amazon regularnie podpada opinii publicznej ze względu na stosunek firmy do pracowników. Teraz badacze postanowili się przyjrzeć, jak gigant e-commerce wpływa na rynek pracy.

Amazon od dawna jest na cenzurowanym

Amazon od dawna jest na cenzurowanym. Regularnie pojawiają się informacje o fatalnych warunkach pracy w centrach dystrybucyjnych oraz niedopuszczalnym traktowaniu pracowników, którzy na dodatek są słabo opłacani. Amazon w odpowiedzi na zarzuty podaje, że tworzy tysiące nowych miejsc pracy.

Dwóch ekonomistów z Kavala Capital – Florence Mouradian i Ano Kuhanathan –  postanowiło na podstawie kilku państw Europy sprawdzić, czy aby na pewno wpływ Amazona na rynek pracy jest tak pozytywny jak twierdzi firma. Ekonomiści badali jak branża non-food e-commerce  przyczynia się do przybywania miejsc pracy netto. Przytaczam jednak przykład Amazona, gdyż ma on duży wpływ na rozwój sektora e-commerce.

Justin Delépine na łamach European Data Journalism Network w dużej mierze porusza kazus Francji, gdyż Kavala Capital w dużej mierze skupili się właśnie na Francji. Autor twierdzi, że dokładne oszacowanie udziału Amazona w rynku jest trudne, jednak podaje, że Amazon posiada 53% udziału w rynku (nie biorąc pod uwagę rynku noclegów i rezerwacji podróży). Z kolei Kantar szacuje, że udział Amazona w rynku wynosi 22% i jest prawie trzykrotnie wyższy niż jego czołowego konkurenta Cdiscount.

Zobacz także: Kolejna afera w Amazonie. Pracownicy byli zwalniani przez błąd systemu

80 tys. mniej miejsc pracy w wyniku rozwoju e-commerce

Florence Mouradian i Ano Kuhanathan sprawdzili, jak kształtowało się zmniejszanie liczby miejsc pracy w detalu (z wyłączeniem żywności) i zwiększanie się tej liczby w dystrybucji. Szacują oni, że we Francji rozwój zakupów internetowych doprowadził w latach 2009-2018 do utraty 114 tys. miejsc pracy w sektorze detalicznym i utworzenia 33 tys. miejsc pracy w sektorze dystrybucji, co oznacza ujemne saldo na poziomie 80 tys. miejsc pracy. To z kolei oznacza, że rocznie ubywało we Francji około 8-10 tys. miejsc pracy.

Jeśli chodzi o logistykę, „szacunki przeprowadzone w tym badaniu nie mogą potwierdzić, że handel elektroniczny miał znaczący wpływ na transport towarów, w szczególności na drogowy transport towarowy”, stwierdzili autorzy. Wyjaśnieniem może być ewentualny brak danych, ponieważ wykorzystanie pracowników delegowanych, osób samozatrudnionych lub freelancerów nie jest uwzględnione w wykorzystanych statystykach.

Po dokonaniu oceny danych z 2010 roku autorzy rozszerzyli prognozę na kolejną dekadę i obliczyli, że Francji do 2028 roku ubędzie dodatkowe 46 tys. miejsc pracy. Dane te zakładają, rozwój branży na poziomie medianowego wzrostu z poprzedniej dekady. Liczba ta może wzrosnąć do 87 tys., jeśli rozwój zakupów konsumenckich będzie dalej przyspieszał, co ostatnimi czasy ma miejsce.

Zobacz także: Za kilka miesięcy zakupy przez internet mogą być droższe

Zmiany w liczbie miejsc pracy istotnie różnią się w zależności o państwa. W Niemczech według szacunków w latach 2009-2018 ubyło ponad 80 tys. miejsc pracy z kolei w Hiszpanii  30 tys. Z drugiej strony Włochy odnotowałyby wzrost zatrudnienia w badanym zakresie, co można wytłumaczyć znacznie wolniejszym rozwojem handlu elektronicznego niż w pozostałych krajach. Tylko 38% Włochów zrobiło w 2019 roku zakupy online. Dla porównania w przypadku Francuzów było to 70%, a Niemców 79%.

Warto jednak zauważyć, że większość zredukowanych miejsc pracy ma miejsce w kilku sektorach. We Francji najwięcej etatów ubyło w sklepach zajmujących się sprzedażą odzieży i obuwia, w których w ciągu ostatniej dekady zlikwidowano 64 571 miejsc pracy. Często jako jedne z największych przegranych rozwoju e-commerce są księgarnie. Jednakże skala zwolnień była znacznie mniejsza głównie ze względu na istotnie mniejsze znaczenie dla francuskiej gospodarki i relatywnie mniejsze zatrudnienie. Jednakże w badanej dekadzie we Francji ubyło 2 876 etatów w księgarniach.

Jednym z najciekawszych punktów tego badania jest również pokazanie, że nie wszyscy detaliści są dotknięci w ten sam sposób. Im mniejsza firma, tym bardziej jest narażona na negatywne konsekwencje rozwoju e-commerce. Przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 250 pracowników miały pozytywny wpływ na zatrudnienie w badanym okresie, tworząc około 16 tys. miejsc pracy. Jednakże małe przedsiębiorstwa handlowe zatrudniające mniej niż 20 pracowników zlikwidowały w tym czasie 121 tys. miejsce pracy.

Likwidacji 114 tys. miejsc pracy we Francji na przestrzeni ostatniej dekady to w przypadku handlu detalicznego zaledwie 0,2% ogółu zatrudnionych. W związku z tym zmiana jest niewielka, jednakże w długiej perspektywie może mieć istotny wpływ na kształtowanie się przedsiębiorczości oraz rozwój miast.

Filip Lamański

Amazon wydaje na badania i rozwój 5 razy więcej niż cała Polska