Prawdziwa skala ubóstwa wśród młodych w Polsce, czyli deprywacja materialna i społeczna w UE

Jaka jest prawdziwa skala ubóstwa w Polsce? Na to pytanie odpowiedź mogą dawać nowe dane Eurostatu na temat deprywacji materialnej i społecznej w UE. Czym jest deprywacja i dlaczego jest dobrą metodą na określenie poziomu ubóstwa?

Eurostat opublikował nowe dane na temat poważnej deprywacji materialnej i społecznej w krajach UE. To wskaźnik który służy do określania poziomu ubóstwa w Unii Europejskiej.

Czym jest wskaźnik poważnej deprywacji materialnej i społecznej?

Poważną deprywację materialną i społeczną definiuje się jako odsetek populacji doświadczającej wymuszony brak co najmniej 7 z 13 przedmiotów deprywacyjnych. Sześć z nich dotyczy jednostki, a 7 związane jest z gospodarstwem domowym. Na poziomie gospodarstwa domowego są to:

– Zdolność do stawienia czoła nieoczekiwanym wydatkom
– Możliwość opłacenia tygodniowego urlopu poza domem
– Zdolność do skonfrontowania się z zaległościami płatniczymi (spłata kredytu hipotecznego lub czynszu, rachunki za media)
– Możliwość wykupienia posiłku z mięsem, kurczakiem, rybą lub ekwiwalentem wegetariańskim co drugi dzień
– Umiejętność odpowiedniego utrzymania domu
– Mieć dostęp do samochodu do użytku osobistego
– Wymiana wysłużonych mebli

Z kolei na poziomie indywidualnym są to:

– Posiadanie połączenia internetowego
– Wymiana zniszczonych ubrań na nowe
– Posiadanie dwóch par odpowiednio dopasowanych butów (w tym pary butów na każdą pogodę)
– Co tydzień wydawanie na siebie niewielkiej kwoty pieniędzy
– Regularne zajęcia rekreacyjne
– Spotykanie się z przyjaciółmi/rodziną na drinka/posiłek przynajmniej raz w miesiącu

Zobacz też: Edukacja zdalna uderza najmocniej w najbiedniejszych uczniów. Dlaczego? [BADANIE]

Tak określone ubóstwo znacznie lepiej oddaje rzeczywistość od tradycyjnych miar opartych o dochód. Wszak osoba zarabiają 2000 zł, ale żyjąca w mieszkaniu po rodzicach na przedmieściach dobrze skomunikowanego miasta ma lepszy poziom życia od zarabiającego 3000 zł, ale wynajmującego mieszkanie w słabo skomunikowanym mieście. Ubóstwo dotyczy odnosi się do godnego życia, które ciężko jest określić przy pomocy konkretnej wartości dochodów.

Ubóstwo w UE

W 2020 roku wskaźnik głębokiej deprywacji materialnej i społecznej wśród ludzi młodych (w wieku 15-29 lat) wyniósł w Unii Europejskiej 7%. To wzrost o 2 p.p. względem 2019 roku. Jest to oczywiście pokłosie kryzysu gospodarczego wywołanego pandemią COVID-19. Wskaźnik poważnej deprywacji materialnej i społecznej wśród ogółu ludności był taki sam (7%).

Jak ubóstwo w Polsce wypada na tle UE?

Najwyższy odsetek odnotowano w Rumunii, gdzie poważna deprywacja materialna i społeczna dotyka aż co czwartego obywatela (24%). Duży poziom ubóstwa odnotowano także w Bułgarii (21%) i Grecji (16%). Sytuacja w UE nie jest jednak tak tragiczna. Odsetek mniejszy niż 3% odnotowano aż w 11 z 26 państw członkowskich posiadających dostępne dane: Luksemburgu, Chorwacji, Estonii, Finlandii, Słowenii, Polsce, Holandii, Czechach, Cyprze, Szwecji i Austrii.

Porównując rok 2020 z rokiem 2019, największy wzrost stopy poważnej deprywacji materialnej i społecznej wśród młodych ludzi odnotowano w Rumunii, Irlandii i Niemczech (wszystkie +3 p.p.). Tymczasem największe spadki odnotowano na Słowacji (-2 pp), Finlandii, Grecji i Chorwacji (wszystkie -1 p.p.).

Wykres 1. Poważna deprywacja materialna i społeczna w UE w latach 2019-2020, Eurostat

Poniższe dane pokazują, że Polska należy do grupy państw w których ubóstwo wśród młodych nie jest tak poważnym problemem.

Ubóstwo wśród dzieci w Polsce jest jednym z najniższych w UE