Budżet Polski ma problemy? Deficyt rośnie, a rząd planuje 800+ [WYKRESY]
Po maju dochody budżetu centralnego Polski były o ponad 20 mld niższe od wydatków.
Budżet Polski notuje duży deficyt. Dochody budżetowe mogą być w tym roku o kilkadziesiąt miliardów niższe od wydatków. Szczególnie mocno spadają dochody z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.
- Po maju w budżecie centralnym odnotowano deficyt rzędu 21 mld PLN.
- Relacja dochodów budżetu do PKB jest najniższa w historii najnowszej polskiej gospodarki.
- Spadają nominalne dochody z tytułu podatku PIT (dochodowego od osób fizycznych).
Budżet Polski notuje deficyt
Jak poinformowało Ministerstwo Finansów, szacunki wskazują, że po pierwszych pięciu miesiącach w kasie państwa zabrakło blisko 21 mld PLN. Zgodnie z zamieszczoną informacją, w okresie styczeń — maj 2023 r., dochody budżetu centralnego Polski wyniosły 216,36 mld PLN. To 35,8% planowanych dochodów w tym roku. Wydatki wyniosły 237,21 mld PLN, więc zrealizowane zostało 35,3% planu budżetowego na 2023 rok. Deficyt wyniósł 20,85 mld PLN. Oznacza to, że wyniósł on 30,7% planowanego.
W ujęciu rocznym, dochody budżetu państwa wzrosły o 6,4 mld PLN w porównaniu z analogicznym okresem w zeszłym roku. Same dochody podatkowe budżetu centralnego Polski były niższe w stosunku do okresu styczeń — maj 2022 roku o ok. 2,7 mld PLN. Jak zmieniały się dochody z poszczególnych podatków?
Zobacz też: Deficyt budżetowy Węgier bije rekordy! Sytuacja jest gorsza, niż podczas pandemii
Dochody z podatku VAT były wyższe o 4,7 mld PLN (tj. 4,8%). Tak niski wzrost oznacza, że realna wartość tych podatków zmalała. Należy pamiętać, że inflacja w Polsce wyniosła w maju 13%. Dochody z tytułu podatku PIT były niższe aż o 9,1 mld PLN. Oznacza to nominalny spadek o 28,1% r/r. Dochody z podatku CIT były niższe o 0,4 mld PLN (tj. 1,6% r/r). Z kolei dochody z podatku akcyzowego i podatku od gier były wyższe o 1,8 mld PLN (tj. 5,4% r/r). W ciągu pierwszych pięciu miesięcy wykonanie dochodów niepodatkowych wyniosło ok. 26,1 mld PLN. Było tym samym o 9,3 mld zł (czyli 55,2%) wyższe w stosunku do analogicznego okresu rok temu.
Dynamikę dochodów przedstawili na wykresie ekonomiści banku Pekao. Poniższy wykres przedstawia, o ile procent zmieniła się suma krocząca 12-miesięcznych wpływów z tytułu różnych podatków. Wykres pokazuje, jak, za sprawą podatku PIT uszczupla się budżet państwa, z tytułu zmian podatkowych zawartych w Polskim Ładzie. Z kolei spadek konsumpcji obrazowany jest przez niski wzrost nominalnych dochodów z tytułu podatku VAT. Maleją również zyski firm, co widać w dynamice podatku CIT.
Suma 12-miesięczna dochodów budżetu centralnego stanowi obecnie około 16,2% PKB Polski. Jest tym samym najniższa w historii III RP. Mówiąc najprościej, względna wysokość podatków, które zasilają budżet centralny Polski, jest obecnie najniższa od przynajmniej 1990 roku.
Wydatki z budżetu Polski rosną
W okresie styczeń — maj 2023 roku wydatki budżetu centralnego wyniosły 237,2 mld PLN. To nieco ponad 1/3 rocznego plany. Rok wcześniej w tym okresie było to 197,9 mld PLN. Wzrosły więc aż o 39,3 mld PLN, czyli 19,9%. Jakie są tego przyczyny?
Jak czytamy w komunikacie MF, wyższe wykonanie wydatków odnotowano w części 73 – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Mowa tutaj o wydatkach większych aż o 17,3 mld PLN. Związane było to z przejęciem od jednostek samorządu terytorialnego od czerwca 2022 r. zadania związanego z wypłatą świadczenia 500+. Z tego powodu odnotowano także niższe wykonanie w budżetach wojewodów. Natomiast w zakresie dotacji przekazanej do FUS na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez państwo wykonanie wyniosło 14,6 mld zł i było wyższe od wykonania w tym samym okresie roku 2022 o 0,7 mld PLN tj. ok 5,1%.
Zobacz też: Budownictwo mieszkaniowe zaciąga hamulec. Liczba pozwoleń spadła o 40% r/r
W części 82, czyli „Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego”, wykonanie było wyższe o 6,1 mld PLN. Związane jest to ze wzrostem wydatków na część oświatową subwencji ogólnej. Rosną też koszty obsługi długu. W części 79 – Obsługa długu Skarbu Państwa, przekazano więcej o 12,7 mld PLN, głównie w wyniku wzrostu kosztów obsługi długu krajowego w efekcie wzrostu stóp procentowych.
Jak jednak zaznacza MF, dotychczasowy poziom wydatków na obsługę zadłużenia pozostaje na niskim poziomie w stosunku do prognoz przyjętych do ustawy budżetowej na 2023 rok, ze względu na nierównomierny rozkład płatności w ciągu roku. Wyższe wykonanie odnotowano również w ramach części 29 – Obrona narodowa o 12,1 mld zł w związku ze zwiększonymi potrzebami w zakresie zakupu uzbrojenia.
Mimo tak dużego deficytu rząd planuje zwiększyć wydatki na świadczenia społeczne. Mowa o rozszerzeniu świadczenia 500+ do kwoty 800 PLN miesięcznie. Ma to kosztować budżet państwa dodatkowe 25 mld PLN rocznie.
Polska gospodarka znów pozytywnie zaskakuje! Wzrost PKB będzie większy, niż oczekiwano!
