Ile wynosi dług publiczny Polski? W 3 miesiące urósł o 49,3 mld PLN!

Ile wynosi dług publiczny Polski? Jaka część długu zaciągnięta jest w obcych walutach? Jaką część PKB Polski stanowi obecnie dług publiczny? Czy na tle innych państw UE wypadamy źle? Odpowiedź na te wszystkie pytania znajdziemy w najnowszych dostępnych danych Ministerstwa Finansów.

• Państwowy dług publiczny (PDP) wyniósł na koniec II kwartału 2023 roku dokładnie 1 241 597,5 mln PLN (1,24 bln PLN).
• Z kolei europejski dług publiczny (PDP) wyniósł na koniec II kwartału 2023 r. dokładnie 1 581 164,3 mln PLN (1,58 bln PLN). W ciągu ostatniego kwartału wzrósł on o 49,3 mld PLN. W tym roku wzrost wyniósł więc łącznie 69,0 mld PLN.
• Kiepska kondycja naszej gospodarki oraz wzrost nominalnego zadłużenia kraju sprawiły, że dług publiczny ponownie wzrósł. Na koniec II kwartału 2023 roku wynosił on dokładnie 48,4% PKB Polski. Oznacza to wzrost o 0,3 p.p. względem poprzedniego kwartału.

Ile wynosi dług publiczny Polski? To zależy od metody liczenia

Jak co kwartał, Ministerstwo Finansów opublikowało najnowsze dane dotyczące poziomu długu publicznego w Polsce. To właśnie dzięki tym danym wiemy, ile wynosi dług publiczny w naszym kraju. Jakie wnioski płyną z najnowszego raportu? Zanim omówimy ogóle wnioski, omówimy, jak liczony jest dług publiczny w Polsce?

Z pewnością wielu z nas słyszało kiedyś o tym jak politycy wspominali o „ukrytym długu” czy kreatywnej księgowości. O co w tym wszystkim chodzi? Dług publiczny może być liczony na kilka sposobów. Pierwszym jest tzw. PDP, czyli Państwowy Dług Publiczny. Jego definicję znaleźć możemy w ustawie o finansach publicznych. Dług PDP nazywany jest inaczej długiem publicznym Polski liczonym według metodologii krajowej.

Jak liczony jest dług PDP? Pod uwagę brana jest wysokość zadłużenia zaciąganego przez poszczególne państwowe podmioty na rynku finansowe. Nie są za to uwzględniane zobowiązania pomiędzy jednostkami sektora finansów publicznych. I tak jeśli z budżetu państwa zostanie udzielona pożyczka dla samorządu terytorialnego, nie będzie ona wliczać się w dług PDP. Dług publiczny Polski liczony według metodologii krajowej obejmuje nie tylko organy administracji rządowej czy jednostki samorządu terytorialnego, ale także sądy czy różne instytucje, takie jak ZUS oraz NFZ.

Dług publiczny według metodologii unijnej jest wyższy

Drugim rodzajem długu jest EDP, czyli dług sektora instytucji rządowych i samorządowych. To miara używana do międzynardowych porównań. Stosuje ją m.in. Eurostat. To właśnie tej miary Eurostat używa do porównywania poziomu długu w poszczególnych krajach Unii Europejskiej. Tak liczony dług lepiej oddaje poziom zadłużenia Polski. Dlaczego? EDP obejmuje znacznie szerszą grupę podmiotów.

Częścią długu publicznego Polski, obliczanego przy pomocy unijnej metody są także te zobowiązania, które zaciągnęliśmy w ramach różnych funduszy, które nie są liczone w ramach PDP. W skład EDP wchodzi m.in.: zadłużenie w ramach Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych, Krajowego Funduszu Drogowego, Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, Funduszu Pomocy czy Tarczy finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju.

Czym jest ukryty dług publiczny Polski?

Różnica w wielkości EDP i PDP jest czasem nazywana ukrytym długiem publicznym lub kreatywną księgowością. Należy jednak zaznaczyć, że nie jest on ukryty w dosłownym tego słowa znaczeniu. Jego wielkość jest powszechnie znana i co kwartał jest podawana przez Ministerstwo Finansów do opinii publicznej. Posiadanie niższego PDP daje jednak pewne możliwości, z których korzysta rząd.

Po pierwsze, omawiane wydatki są poza kontrolą parlamentu. To sprawia, że opozycja nie może zablokować hojnych rządowych programów wsparcia, które pompują wielkość polskiego długu publicznego. Po drugie, dług ten nie podlega pod konstytucyjny limit zadłużenia. W polskim prawie zapisany został limit na poziomie 60% PKB kraju. Limit ten ma być gwarantem bezpieczeństwa finansowego Polski i chronić kraj przed nadmiernym zadłużaniem.

Państwowy dług publiczny (PDP) wyniósł na koniec II kwartału 2023 roku dokładnie 1 241 597,5 mln PLN (1,24 bln PLN). Względem I kwartału wzrósł on o 31,75 mld PLN. Od początku roku dług zwiększył się o 32,1 mld PLN. Nominalnie dług ten rośnie systematycznie od wielu lat. W 2015 roku PDP wynosił ponad 800 mld PLN. Próg 1 bln PLN przebił w 2019 roku.

Zobacz też: MSPO i zakupy Wojska Polskiego: ponad 100 mld PLN w jeden dzień

Największy przyrost odnotowaliśmy w czasie pandemii COVID-19. Pod koniec 2019 roku wysokość długu PDP wynosiła 990,9 mld PLN. Rok później było to już 1 bln 111,8 mld PLN. Tak duży wzrost pokazuje, jak wielkim wyzwaniem dla finansów publicznych była pandemia koronawirusa. Z drugiej strony należy pamiętać, że był to także okres, gdy zaciąganie nowego długu było bardzo tanie. Sama decyzja o ratowaniu gospodarki przy pomocy zwiększania długu publicznego Polski, wydaje się być racjonalna, choć wielu ekspertów krytykuje metody, jakimi to dokonano.

Z kolei europejski dług publiczny (PDP) wyniósł na koniec II kwartału 2023 r. dokładnie 1 581 164,3 mln PLN (1,58 bln PLN). W ciągu ostatniego kwartału wzrósł on o 49,3 mld PLN. W tym roku wzrost wyniósł więc łącznie 69,0 mld PLN. Aby zobrazować, jak szybko rośnie dług publiczny Polski, można podać, że każdego dnia rósł on o 542 mln PLN. Daje to 22,5 mln PLN na godzinę i 376 tys. na minutę.

Jak zmieniał się on w przeszłości? Dopiero w 2016 roku przebił on poziom 1 bln PLN i do pandemii COVID-19 utrzymywał się na tym poziomie. Jeszcze w IV kwartale 2019 roku wynosił on 1,046 bln PLN. W ciągu zaledwie kilku kwartałów wzrósł o kilkadziesiąt procent. W I kwartale 2021 roku wyniósł on 1,39 bln PLN. Na początku 2022 roku wynosił on 1,42 mld PLN.

Rośnie udział długu w PKB. Ile wynosi dług publiczny Polski?

Dług publiczny rośnie w Polsce nie tylko nominalnie, ale także jako część PKB naszego kraju. Najgorzej było w 2020 roku. Wskutek spadku PKB i drastycznego wzrostu zadłużenia, dług publiczny w Polsce wzrósł z 45,7% PKB w 2019 roku do 57,2% na koniec 2020 roku. W następnych latach obserwowaliśmy spadek tego wskaźnika. W 2021 roku było to już 53,6%, a w 2022 roku 49,1%.

Dług Polski wyniósł w I kwartale 2023 roku 48,1% PKB. Był to jeden z najniższych poziomów w obecnych latach. Wyższy był w latach 2009-2018. Kiepska kondycja naszej gospodarki oraz wzrost nominalnego zadłużenia kraju sprawiły, że dług publiczny ponownie wzrósł. Ile wynosi dług publiczny w Polsce? Na koniec II kwartału 2023 roku wynosił on dokładnie 48,4% PKB Polski. Oznacza to wzrost o 0,3 p.p. względem poprzedniego kwartału.

Jak wypadamy na tle UE?

Dług Polski wyniósł w II kwartale 48,4% PKB. To znacznie mniej niż średnia UE. Większość państw UE ma obecnie wyższe zadłużenie. Aż 6 krajów ma dług przekraczający 100% PKB. W przypadku trzynastu jest to poziom wyższy niż zalecane 60%. Na tle całej UE wypadamy więc bardzo dobrze. Dane przedstawia poniższy wykres MF.

Nasza pozycja nie jest więc zła, ale należy zwrócić uwagę na fakt, że państwa postkomunistyczne mają zwykle niższy poziom zadłużenia niż Polska (Czechy, państwa bałtyckie, Bułgaria). Warto pamiętać, że kraje bogatsze mają większe możliwości w kwestii zadłużania. Dzieje się, ponieważ, są bardziej pewnymi kredytobiorcami. To zaś oznacza, że inwestorzy są skłonni pożyczać im dług na niższy procent. Dlatego w analizie wysokości długu publicznego warto wziąć te czynniki pod uwagę.

Gdy wyeliminujemy z porównania kraje Europy Południowej (które od lat mają olbrzymi problem z nadmiernym zadłużeniem i rozwojem) oraz najbogatsze kraje UE, to okaże się, że nasza pozycje nie jest już taka dobra. Państwa o porównywalnym poziomie PKB per capita mają przeważnie niższy dług publiczny od nas.

Nie należy jednak oceniać długu publicznego jedynie przez pryzmat jego wysokości. Aby poprawnie ocenić bezpieczeństwo związane z zadłużeniem. Należałoby przede wszystkim przeanalizować, w jaki sposób wydawane są publiczne środki, jaki jest wzrost gospodarczy danego państwa, koszty obsługi długu czy wreszcie jego struktura.

Planowany deficyt budżetowy w 2024 roku to… 164,8 mld zł!