Mieszkań jest mniej i są coraz mniejsze. Podsumowanie 2023 r. w budownictwie

Jak wynika z danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), liczba mieszkań oddanych do użytkowania w Polsce w 2023 roku wyniosła 221,3 tys. Oznacza to spadek rok do roku aż o 7,2 proc. 

• Załamanie się popytu na kredyty hipoteczne mocno odbiło się na rynku mieszkaniowym. Spadła zarówno liczba mieszkań oddanych do użytkowania, jak i ich średnia powierzchnia. 
• Wraz z upływem czasu, nieruchomości w Polsce powstają coraz wolniej. Przeciętny czas trwania budowy mieszkania oddanego do użytkowania w 2019 roku był  prawie o 10 proc. mniejszy 
• W wartości absolutnych najwięcej mieszkań powstało w województwie mazowieckim. Z kolei w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców na pierwszym miejscu znalazło się województwo pomorskie. 

Liczba mieszkań oddanych do użytkownika w Polsce zauważalnie spadła

Liczba mieszkań w Polsce w 2023 roku wzrosła, ale już nie tak znacznie, jak w 2022 roku. Przy czym nie powinno to zaskakiwać, biorąc pod uwagę, jak nieprzyjazny był ubiegły rok dla budownictwa. Ze względu na rekordowo wysoką inflację w Polsce, Narodowy Bank Polski zaczął relatywnie szybko zacieśniać politykę monetarną. W rezultacie znacznie podrażały kredyty hipoteczne, a jak głosi prawo popytu, im wyższa cena jakiegoś dobra, tym mniejsze na nie zapotrzebowanie. Zgodnie z danymi Biura Informacji Kredytowej w ostatnich trzech kwartałach 2022 roku oraz w pierwszym kwartale 2023 roku niemal miesiąc w miesiąc popyt zgłaszany na kredyty mieszkaniowe był mniejszy rok do roku o ponad 50 proc.

Zobacz także: Paweł Sapek: Na nieruchomości patrzymy bardzo długoterminowo [WYWIAD]

Obserwowane załamanie popytu na rynku kredytów hipotecznych przyczyniło się do ograniczenia działalności przez deweloperów oraz indywidualnych inwestorów. To zaś sprawiło, że liczba mieszkań oddanych do użytkowania w Polsce w minionym roku spadła poniżej poziomu zanotowanego w 2022 roku. Jak wynika z informacji opublikowanych przez GUS, wyniosła ona 221,3 tys., co oznacza spadek rok do roku o 7,2 proc. Z drugiej strony warto zauważyć, że jeżeli nie porównujemy się z rekordowym pod tym względem rokiem 2022, ubiegłoroczny wynik nie prezentuje się już tak źle. W 2023 roku liczba mieszkań oddanych do użytkowania w Polsce była praktycznie taka sama jak w 2020 roku oraz większa o ok. 6,7 proc. niż w 2019 roku. 

Mniejsza powierzchnia, mniej izb oraz mniej rozpoczętych budów

Spadki zanotowały również inne wskaźniki opublikowane przez GUS. Całkowita powierzchnia użytkowa mieszkań zmniejszyła się o 9,7 proc. rok do roku (o 2,1 mln metrów kwadratowych). Z kolei liczba izb oddanych do użytkowania zmniejszyła się o 9,6 proc. (o 88,9 tys.) w stosunku do 2022 roku. Ze względu na to, że spadek liczby mieszkań był zauważalnie słabszy, niż zmniejszenie się łącznej ich powierzchni, przeciętna powierzchnia mieszkania oddanego do użytkowania w Polsce w 2023 roku skurczyła się „jedynie” o 2,6 proc. – z 92,3 do 89,9 metrów kwadratowych. Ponadto zmalała również liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto oraz mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym o kolejno 5,6 oraz 19 proc. W praktyce oznacza to, że w 2024 roku również nie powinniśmy oczekiwać przebicia rekordu liczby oddanych mieszkań w Polsce z 2022 roku. 

Zobacz także: Warunki mieszkaniowe w Polsce poprawiają się… niezwykle wolno

Jest jednak jeden wskaźnik, który niestety nie zanotował spadku — przeciętny czas trwania budowy mieszkania oddanego do użytkowania. Uśredniona liczba miesięcy potrzebnych do wybudowania domu wzrosła w stosunku do 2022 roku z 42,5 do 43. Co więcej, wzrosty notowano również w ostatnich latach. Jeszcze w 2019 roku przeciętny czas trwania budowy mieszkania oddanego do użytkowania wynosił 38,9 miesięcy, czyli był aż o niemal 10 proc. mniejszy niż w zeszłym roku. Co warto zaznaczyć, jak widać na zamieszczonym poniżej wykresie, wzrost nastąpił zarówno w przypadku domów jednorodzinnych, jak i wielorodzinnych. Przy czym zdaje się, że za wolniejsze tempo budowy mieszkań bynajmniej nie odpowiada poprawa jakości powstających mieszkań. Przykładowo przeciętna powierzchnia mieszkania oddanego do użytkowania w 2019 roku wyniosła 88,6 metrów kwadratowych, czyli była mniejsza niż w 2023 roku o niecałe 1,5 proc. 

Co piąte mieszkanie w Polsce wybudowano w województwie mazowieckim

Gdzie powstała największa liczba mieszkań? Na tej płaszczyźnie zdecydowanie przoduje najludniejsze polskie województwo — w mazowieckim powstało aż 19,7 proc. mieszkań wybudowanych w zeszłym roku w naszym kraju! Z kolei w przeliczeniu na 1 tys. ludności pierwsze miejsce zajęło województwo pomorskie z wynikiem na poziomie 8,2 mieszkań. Z kolei w województwie opolskim, które znalazło się po przeciwnej stronie rankingu, na 1000 osób przypadało zaledwie 3,4 mieszkań powstałych w 2023 roku. Dla porównania analizowany wskaźnik dla całej Polski wyniósł 5,9 mieszkań. Ponadto województwa bardzo różniły się od siebie pod względem przeznaczenia wybudowanych mieszkań. Podczas gdy w województwie podkarpackim większość mieszkań (61,2 proc.) powstała w celu zaspokojenia własnych potrzeb, w województwie mazowieckim zdecydowana większość wybudowanych mieszkań (71,9 proc.) była przeznaczona na sprzedaż lub wynajem. 

Bogaci Europejczycy najmują mieszkania, biedni Europejczycy mieszkają we własnych