Wielka Brytania: dobrowolny limit cenowy na żywność? Trwa dyskusja

Rząd Wielkiej Brytanii szuka rozwiązań do walki z rosnącymi kosztami życia. Jednym z nich ma być dobrowolny limit cenowy na żywność. Dobrowolny, bowiem o jego wprowadzeniu na konkretne produkty miałyby decydować same sklepy. Trwają rozmowy pomiędzy premierem, kanclerzem a przedstawicielami sektora spożywczego na ten temat. Na czym miałby polegać dobrowolny limit cenowy?

Dobrowolny limit cenowy na żywność w Wielkiej Brytanii

Wielka Brytania rozważa wprowadzenie limitów cenowych na produkty spożywcze. Według zapewnień rządu limity te miałyby mieć charakter dobrowolny. Ministrowie Wielkiej Brytanii prowadzą rozmowy z przedstawicielami sektora spożywczego, aby wypracować ostateczne rozwiązania. Ceny maksymalne najprawdopodobniej będą dotyczyć podstawowych artykułów spożywczych. 

Brytyjski rząd podkreśla, że nie ma w planach wprowadzenia obligatoryjnych limitów cenowych, mimo że walka z inflacją okazuje się trudniejsza, niż zakładano. Przystąpienie do programu limitów cenowych ma być dla detalistów dobrowolne. Mają oni też sami decydować, które produkty w danym okresie czasu będą objęte limitem. 

Część brytyjskich ekspertów komentuje, że plany nie będą miały wpływu na ceny żywności. Przykładowo Unilever zaprzecza, jakoby miał ustalać zawyżone marże. The Guardian przywołuje wypowiedź Andrew Opie z British Retail Consortium, który powiedział:

Wysokie ceny żywności są bezpośrednim wynikiem gwałtownie rosnących kosztów energii, transportu i pracy, a także wyższych cen płaconych producentom żywności i rolnikom. Pomimo tego, zaciekle konkurencyjny rynek spożywczy w Wielkiej Brytanii pomógł utrzymać brytyjską żywność wśród najbardziej przystępnych cenowo spośród wszystkich dużych gospodarek europejskich.

Jego zdaniem rząd powinien skupić się na łagodzeniu regulacji, a nie ich rozszerzaniu. Tylko to pomoże detalistom w obniżaniu cen podstawowych produktów.

Pojawiają się także opinie, że rząd powinien rozważyć zwiększenie transferów społecznych, zamiast ingerować w wolny rynek.

Zobacz też: Ceny energii trakcyjnej we Francji wzrosną ośmiokrotnie!

Rosnące ceny żywności w Wielkiej Brytanii

Celem wprowadzenia dobrowolnych limitów cenowych jest złagodzenie rosnących kosztów życia w Wielkiej Brytanii. Inflacja CPI w kwietniu 2023 r. wyniosła 8,7 proc. wobec 10,1 proc. w marcu. Tempo wzrostu cen powolnie spada od października 2022 r., kiedy inflacja CPI osiągnęła szczyt na poziomie 11,1 proc. Inflacja bazowa wyniosła w kwietniu 6,8 proc. wobec 6,2 proc. w marcu. 

Zobacz też: Co to jest inflacja bazowa i jak się ją oblicza?

Ceny żywności rosną jednak w tempie najszybszym od 45 lat – wskazuje Office for National Statistics (brytyjski odpowiednik GUS). W kwietniu 2023 r. wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych w Wielkiej Brytanii wyniósł 19,1 proc. Nieznacznie więcej odnotowano w marcu – 19,2 proc. Żywność to najmocniej rosnąca kategoria brytyjskiego koszyka inflacyjnego. To właśnie głównie żywność ma być objęta programem limitów cen.

Kanclerz skarbu Jeremy Hunt podczas spotkania z przedstawicielami branży spożywczej podkreślił powszechne zaniepokojenie wysokimi cenami. Wskazał przy tym na istotność współpracy z sektorem spożywczym w zakresie możliwych środków mających na celu złagodzenie presji na budżety gospodarstw domowych. 

Hunt zapowiedział również, że poparłby dalsze podwyżki stóp procentowych, jeśli miałoby to obniżyć inflację, nawet za cenę zagrożenia recesją. Bank Anglii podniósł w maju stopy procentowe o kolejne 25 pkt bazowych do 4,5 proc. To dwunasta podwyżka z rzędu. Tak wysokie stopy procentowe w Wielkiej Brytanii obowiązywały ostatnio w 2008 r.

Dobrowolny limit cenowy na żywność – plan na kształt francuski?

Podobne rozwiązanie do dyskutowanego obecnie w Wielkiej Brytanii wprowadzono niedawno we Francji. W marcu francuski rząd zawarł porozumienie ze sklepami detalicznymi, poprzez które zobowiązały się one do ustalenia najniższych możliwych cen podstawowych produktów. Rozwiązanie obowiązuje do czerwca, a swoisty okres zamrożenia cen nazwano we Francji kwartałem antyinflacyjnym. Według francuskiego rządu, obniżenie marż sklepów detalicznych pozwoli zachować w kieszeniach obywateli kilkaset miliardów euro. Produkty objęte programem są oznaczone trójkolorowym logo, a jego warunki będą renegocjowane w czerwcu.

Australia wprowadzi limit cenowy na węgiel i gaz. Koszt to 1,5 mld dolarów