Polski rząd analizuje reformę emerytalną. Zmiana w systemie emerytalnym polegałaby na uzależnieniu świadczeń emeryta od dochodów jego dzieci. W ten sposób nasza władza chciałaby zwalczyć kryzys demograficzny.
Kryzys demograficzny w Polsce
Wiele krajów Europy zmaga się obecnie z kryzysem demograficznym. Powszechnie znane są zjawiska depopulacji w Chorwacji czy też Bułgarii. Od 2016 r. kraje UE zmagają się ze spadkiem wskaźnika dzietności, który poza Francją (2,04) jest we wszystkich innych państwach poniżej 2 (2021 r.). Jedynie Czechy na tle innych krajów Europy są przykładem cudu demograficznego. Z ostatniej pozycji pod względem współczynnika dzietności (1999 r.) kraj ten wysunął się na drugą pozycję (2021 r.), biorąc pod uwagę państwa Unii Europejskiej. Z problemem depopulacji także zmagają się choćby Chiny.
Wykres 1. Wskaźnik dzietności w Polsce.
Źródło: Macrotrends.net
Zobacz także: Tylko ok. 1/3 firm pozytywnie ocenia działania rządu w czasie pandemii
Ostatnim rokiem kiedy w Polsce współczynnik dzietności był na poziomie zapewniającym zastępowalność pokoleń (co najmniej 2,1), był 1988 r. (2,13). Natomiast od roku 1983 współczynnik ten sukcesywnie maleje. Obecnie według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych jest on na poziomie 1,46 (2022 r.). Według prognoz ONZ współczynnik dzietności nieco wzrośnie w kolejnych latach i utrzyma się na poziomie w przedziale 1,5-1,7.
Niemniej jednak problem depopulacji zagląda nam w oczy. Wielu ekonomistów wskazuje, że kryzys demograficzny, a co za tym idzie zmiany w strukturze ludności poprzez wzrost udziału osób w wieku poprodukcyjnym względem osób w wieku produkcyjnym, które już są zauważalne, będzie stanowić główne źródło osłabienia wzrostu naszej gospodarki. Rząd ten problem próbował zwalczyć poprzez m.in. program społeczny „Rodzina 500+”. Uzyskał jednak efekt odwrotny od zamierzonego. Wskaźnik dzietności zaczął maleć. W okresie 2017-2019 spadł z 1,48 do 1,42.
Zobacz także: GW: Rząd PiS chce kontrolować Internet! Rząd: To nieprawda
Zmiana w systemie emerytalnym? Rząd analizuje nowy pomysł
Wczorajszy wpis na Facebooku pełnomocniczki rządu ds. polityki demograficznej Barbary Sochy wywołał przypuszczenia, iż rząd rozpatruje wprowadzenie reformy emerytalnej.
Warto rozpocząć debatę w Polsce na wypracowaniem koncepcji komponentu rodzinnego w systemie emerytalnym – mówi pełnomocniczka
Według ustaleń dziennikarzy Rzeczpospolitej (RP) publikacja posta nie jest przypadkowa i Ministerstwo Rodziny analizuje już wprowadzenie systemu emerytalnego, zwanego alimentacyjnym.
Reforma emerytalna polegałaby na uzależnieniu wysokości świadczeń emerytów od zarobków ich dzieci. Im wyższe byłyby zarobki dzieci, tym wyższe świadczenia emerytalne dostawaliby rodzice. Na ten moment najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jest powiązanie emerytur rodziców ze składkami emerytalnymi płaconymi przez dzieci, a nie bezpośrednio z dochodami — przypuszczają dziennikarze RP.
W związku z powyższym jednym z działań rządu na rzecz wzrostu wskaźnika dzietności jest zmiana w systemie emerytalnym. Wyżej opisana reforma idealnie wpisuje się w ramy Strategii Demograficznej rządu, która zakłada m.in.
Dalszy rozwój systemu emerytalnego w kierunku zwiększenia partycypacji rodziców we wkładzie ich dzieci w funkcjonowanie systemu
W swoim długim i analitycznym wpisie na mediach społecznościowym Barbara Socha przekonuje, że obecny system emerytalny ogranicza chęć posiadania dzieci, ponieważ składki zależą od intensywności pracy. Pełnomocnik rządu ds. polityki demograficznej konkluduje:
Czy warto na ten temat rozpocząć debatę? W mojej opinii tak.
Zobacz także: Skuteczność polskiego rządu maleje od 2014 roku!
Do całej sprawy odniósł się poseł Kukiz’15 Jarosław Sachajko:
Chodzi o to, by zaczęło opłacać się posiadanie dzieci i inwestowanie w ich rozwój
Jak się okazuje ugrupowania PiS oraz Kukiz’15 będące w porozumieniu rozpoczęły analizę nowego pomysłu. Początkowo pojawił się pomysł, aby emerytury powiązać z dochodem, a nie ze składkami emerytalnymi.
Proces ten wówczas wyglądałby w następujący sposób. Określony procent z płaconego podatku dochodowego przez dzieci trafiałby do rodziców w formie świadczenia. Jak wskazują dziennikarze RP, powyższe rozwiązanie prawdopodobnie zostanie odrzucone. Bowiem wiele rodzin nie płaci podatku dochodowego, korzystając z ulg na PIT. Natomiast niektórzy po prostu nie podlegają temu podatkowi dochodowemu. Wobec tego [jak już wspomniano], emerytury zostaną najprawdopodobniej powiązane ze składkami emerytalnymi dzieci, jeżeli oczywiście reforma wejdzie w życie.
Odmienne zdanie opozycji
Jak można się domyślić, zgoła inne zdanie ma opozycja, której poparcie jest niezbędne, aby ustawa weszła w życie.
Do rodzenia dzieci zachęcić może coś innego: stabilny rynek pracy, dostęp do mieszkań oraz dobra opieka żłobkowa i przedszkolna — wskazuje Izabela Leszczyna z Koalicji Obywatelskiej, była wiceminister finansów
Była wiceminister finansów dodaje, że obecny system w Polsce promuje dziedziczenie bogactwa oraz biedy. Reforma analizowana przez rząd tylko pogłębiłaby ten trend. Z kolei Magdalena Biejat z Lewicy, która zasiada w sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny uważa, że na decyzje rodziców o potomstwie nie wpływają długoterminowe i odległe korzyści, natomiast obecna sytuacja:
Badania społeczne pokazują, że ludzie nie kalkulują w tak długim okresie. To ich obecna sytuacja wpływa na decyzję, ile chcą mieć potomstwa
Jak wylicza Barbara Socha podobne działania, jaki planuje polski rząd, wprowadzono już we Francji. Natomiast w Czechach premier Petr Fiala przekonywał, że w niedalekim czasie podobna reforma emerytalna wejdzie w życie. Z kolei na Słowacji trwają dyskusję na ten temat. W Polsce jednak o konsensus będzie trudno.
Zobacz także: Emerytury stażowe pozwolą na pobieranie świadczenia od 55 roku życia!
