Energetyka

Głód benzyny, czyli jak kształtowały się ceny ropy na przestrzeni lat

Ceny ropy na przestrzeni lat podlegały dynamicznym wahaniom.

Ceny ropy na przestrzeni lat ulegały znacznym wahaniom. Kluczowe dla rynku energetycznego są decyzje polityczne i ich wpływ na gospodarki. 

Jak kształtowały się ceny ropy naftowej na przestrzeni lat?

Grafika opracowana przez Orlen pokazuje wahania cen na przestrzeni niemal stu lat. Wykres uwzględnia dane do 2018 roku, a więc nie obejmuje pandemii i bieżących wydarzeń.

Zobacz także: Stany Zjednoczone luzują sankcje nałożone na Wenezuelę. Ropa popłynie do Europy!

Pierwszy skok cen rynkowych odnotowano w okolicach roku 1920. Wówczas coraz popularniejsze stawały się pojazdy samochodowe, co zwiększyło popyt na paliwo. W ciągu czterech lat od 1915 do 1919 roku popyt zwiększył się nawet o 35%, co odbiło się na wzroście cen. Wydarzenia te zapoczątkowały okres tzw. głodu benzyny. W kolejnych latach amerykański kryzys finansowy odcisnął swoje piętno na cenach benzyny, które osiągnęły minimum w 1931 roku.

W kolejnych latach ceny utrzymywały się na podobnym poziomie z małymi wahaniami, trend wzrostowy zapoczątkował koniec II wojny światowej. Po 1948 roku dynamicznie rósł popyt na pojazdy samochodowe. Tylko w ciągu dwóch lat ceny wzrosły o 80%.

Jeden z największych wzrostów rozpoczął się w 1974 roku, gdy Amerykanie udzielili wsparcia Izraelowi, w odpowiedzi państwa arabskie zmniejszyły wydobycie o 5%. W 1980 roku za kolejny wzrost cen odpowiadał drugi kryzys naftowy. W wyniku wojny iracko-irańskiej wydobycie spadło o 6%, na co rynek zareagował bardzo dynamicznie. Spadki nadeszły w kolejnych latach, gdyż konsumenci zaczęli przesiadać się do samochodów o mniejszym spalaniu, a o udział na rynku ropy zaczęły starać się takie państwa jak Meksyk czy kraje prowadzące wydobycie na Morzu Północnym. Kolejny krótkotrwały wzrost cen obserwowano po ataku Iraku na Kuwejt, wahania jednak były tymczasowe. Już w 1997 roku wraz z nadejściem kryzysu walutowego poważnie ucierpiały tygrysy azjatyckie. Problemy gospodarcze w Azji okazały się krótkotrwałe, dlatego już w 2000 roku zużycie ropy wróciło do stałego poziomu, podlegając grze popytu i podaży. Początek XXI wieku to przede wszystkim znamienne wydarzenia takie jak atak na WTC czy problemy wewnętrzne Wenezueli, co zaowocowało kilkuletnim wzrostem.

Kilka lat przed samym kryzysem finansowym wywołanym m.in. przez Lehman Brothers, obserwowano rosnący popyt przy stałej podaży, co windowało ceny. Następnie wskutek kryzysu odnotowano obniżenie cen. Gdy oczekiwano stabilizacji na rynku, rozpoczęły się wydarzenia na Bliskim Wschodzie nazywane Arabską Wiosną. Kilka kolejnych lat obserwowano spadki, które powodowane były nadpodażą. Wreszcie w 2018 roku nastąpił kolejny spadek, po tym jak Donald Trump zerwał nuklearne porozumienie z Iranem.

Zobacz także: Czarnomorskie porty zostały odblokowane, ale brakuje marynarzy

Po względnym spokoju na rynku załamanie przyszło wraz z rokiem 2020, co można zaobserwować na poniższym wykresie. Wówczas ceny gwałtownie skoczyły w dół, za co odpowiadała pandemia i jej reperkusje, m.in. dla branży transportu czy powiązanej z nią turystyki. Gdy sytuacja na świecie się stabilizowała, w lutym 2022 roku Rosja zaatakowała Ukrainę. W rezultacie ceny surowców energetycznych skoczyły w górę. (Więcej: Czy cena baryłki ropy spadnie? Czy ceny na stacjach benzynowych w końcu będą niższe?). Wysoka cena baryłki ropy jest jedną z przyczyn obserwowanej inflacji na świecie.

Trading Economics

Od czego zależy cena ropy naftowej?

Na cenę ropy naftowej wpływa wiele pomniejszych czynników. Oprócz kwestii związanych ze złożami i ich wydobyciem pojawiają się również decyzje polityczne, które mogą całkowicie zdestabilizować rynek w zaledwie kilka godzin.

Rynek ropy jest bardzo specyficzny i nie przypomina innych rynków. Często określany jest jako swoista gra polityczna, w której karty rozdają państwa Zatoki Perskiej, USA czy Rosja, a reszta świata pełni funkcję raczej biernych obserwatorów.

Aktualnie największy wpływ na sytuację na rynku ropy mają reperkusje rosyjskiego ataku na Ukrainę. W ciągu ostatnich miesięcy doświadczyliśmy wielu zawirowań, które skumulowane uderzyły w sytuację zarówno w hurcie, jak i detalu. Po ostatniej wizycie Joe Bidena w Arabii Saudyjskiej i wezwaniu do zwiększenia wydobycia, rynek nieco się ustabilizował. Dalsze fluktuacje będą w dużej mierze zależeć od przebiegu wojny za wschodnią granicą Unii Europejskiej oraz skali kryzysu energetycznego, który prognozowany jest tej zimy (Więcej: Niemcy tworzą nowy plan klimatyczny po tym, jak poprzedni nie wypalił oraz Konsekwencje szoku gazowego będą poważniejsze, niż początkowo przypuszczano).

Węgry w służbie Rosji. Czy ropa z Rosji jest konieczna dla Węgier?

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Agnieszka Patyk

Absolwentka studiów azjatyckich dalekowschodnich, studentka KU Leuven i ekonomii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Swoją przyszłość wiąże z finansami, ze szczególnym uwzględnieniem dalekowschodnich giełd papierów wartościowych. Jej pasją są języki obce, posługuje się angielskim, chińskim, rosyjskim oraz niemieckim. Współautorka monografii naukowej „Systemy Polityczne państw Bliskiego Wschodu”.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker