W pierwszą rocznicę inwazji Rosji na Ukrainę Chiny opublikowały szeroko komentowany dokument. Pekin zachęca m.in. do dialogu, kilkukrotnie mówiąc o poszanowaniu suwerenności wszystkich państw. Chiny przedstawiają pokojowy plan polityczny, który miałby pomóc powstrzymać eskalację przemocy.
Rok od inwazji Rosji na Ukrainę – Chiny przedstawiają pokojowy plan
Mija rok od ataku Rosji na Ukrainę. To czas podsumowań, ale również nowych strategii mających na celu wypracowanie potencjalnego rozwiązania. Według szacunków gospodarka Ukrainy w 2022 roku skurczyła się o 30,3%. Państwo znajduje się w kryzysie, a ubóstwo i koszty społeczne wynikające z wojny są ogromne.
Plan politycznego rozwiązania kryzysu w Ukrainie zaproponowały Chiny. Koncepcję przedstawiono w dwunastu punktach na oficjalnej stronie rządowej, wzywając do dialogu pomiędzy stronami. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Chin opublikowało na swojej stronie internetowej dokument nazwany „Stanowiskiem Chin w sprawie politycznego uregulowania kryzysu ukraińskiego”.
Pierwszym punktem dokumentu jest wezwanie do poszanowania suwerenności wszystkich państw:
Poszanowanie suwerenności wszystkich krajów. Należy ściśle przestrzegać powszechnie uznanego prawa międzynarodowego, w tym celów i zasad Karty Narodów Zjednoczonych. Suwerenność, niezależność i integralność terytorialna wszystkich krajów muszą być skutecznie utrzymane. Wszystkie kraje, duże czy małe, silne czy słabe, bogate czy biedne, są równymi członkami społeczności międzynarodowej. Wszystkie strony powinny wspólnie stać na straży podstawowych norm rządzących stosunkami międzynarodowymi oraz bronić międzynarodowej uczciwości i sprawiedliwości. Należy promować równe i jednolite stosowanie prawa międzynarodowego, jednocześnie odrzucając podwójne standardy.
W drugim punkcie Chiny wzywają do „wyrzeczenia się mentalności zimnowojennej”. W trzecim natomiast wzywają do zaprzestania działań wojennych, a w następnym apelują do wznowienia rozmów pokojowych na najwyższych szczeblach. Piątym punktem jest wezwanie do rozwiązania kryzysu humanitarnego, a następnie apel o ochronę ludności cywilnej i jeńców. W siódmym punkcie Chiny przechodzą do mówienia o konieczności zapewnienia bezpieczeństwa elektrowniom atomowym, a następnie do zmniejszenia ryzyka strategicznego. W kolejnym zawierają stwierdzenie, że wspieranie eksportu zboża jest konieczne dla społeczności międzynarodowej.
Wreszcie w dziesiątym punkcie mówią o zakończeniu jednostronnych sankcji, później o utrzymaniu stabilnej produkcji i łańcuchów dostaw:
Chiny sprzeciwiają się jednostronnym sankcjom nieautoryzowanym przez Radę Bezpieczeństwa ONZ. Odpowiednie kraje powinny zaprzestać nadużywania jednostronnych sankcji i „długotrwałej jurysdykcji” wobec innych krajów, aby przyczynić się do deeskalacji kryzysu na Ukrainie i stworzyć warunki dla krajów rozwijających się, aby mogły rozwijać swoje gospodarki i poprawiać życie swoich obywateli.
W ostatnim zawierają stwierdzenie o konieczności ułatwienia odbudowy po zakończeniu konfliktu. Dodano także, że społeczność międzynarodowa musi podjąć działania wspierające odbudowę pokonfliktową w wyznaczonych strefach. Zapewniono, że Chiny są gotowe udzielić pomocy i odegrać konstruktywną rolę w tym przedsięwzięciu. Warto przypomnieć, że niektóre szacunki wskazują, że łączny koszt obudowy powojennej Ukrainy może wynieść nawet 1 bln USD.
Zobacz także: Wymiana handlowa z Ukrainą. Kijów stał się 9. odbiorcą polskiego eksportu
Zobacz także: Tegoroczny Chiński Nowy Rok osłabia globalny fracht lotniczy
Ukraina reaguje na stanowisko Chin
Do chińskiej propozycji odniosła się Ukraińska Niezależna Agencja Informacyjna Unian. Zwraca ona uwagę, że w dokumencie nie zawarto szczegółowych działań, które byłyby wskazówkami dotyczącymi tego, jak doprowadzić do zawieszenia broni.
Strony zauważają jednak, że Chiny oficjalnie opowiadają się przeciwko użyciu broni jądrowej:
Chiny sprzeciwiają się zbrojnym atakom na elektrownie jądrowe lub inne pokojowe obiekty jądrowe i wzywają wszystkie strony do przestrzegania prawa międzynarodowego, w tym Konwencji o bezpieczeństwie jądrowym (CNS), oraz do zdecydowanego unikania wypadków jądrowych spowodowanych przez człowieka.
Rozwiązania tego nie odrzuca jednak prezydent Rosji.
Zobacz także: Wymiana handlowa z Ukrainą. Kijów stał się 9. odbiorcą polskiego eksportu
Prezydent Ukrainy wyraził chęć spotkania się z przedstawicielami ChRL. Wspomniał również, że mówienie o Ukrainie przez Chiny odbierane jest jako pozytywne. Na publikację dokumentu zareagował również doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Białego Domu, Jake Sullivan, mówiąc dla CNN, że dokument „mógł zatrzymać się na jego pierwszym punkcie, szacunku dla suwerenności wszystkich narodów”. Dodał także, że: „Ukraina nie zaatakowała Rosji, NATO nie zaatakowało Rosji, Stany Zjednoczone nie zaatakowały Rosji”.
