Ukraina ratuje rynek oleju słonecznikowego dzięki elastyczności swoich rolników

Ukraina do czasu wojny była drugim eksportem oleju słonecznikowego na świecie. Rosyjska inwazja sprawiła, że zniszczeniu uległo wiele maszyn i infrastruktury energetycznej potrzebnej do tłoczenia oleju z nasion słonecznika. Wiele portów przeznaczonych do jego eksportu pozostaje zamkniętych. Ukraińscy rolnicy znaleźli jednak na to sposób. Dzięki dostosowaniu się do warunków Ukraina ratuje rynek oleju słonecznikowego na świecie i stabilizuje jego ceny. Jakie rozwiązanie znaleziono?

Ukraina ratuje rynek oleju słonecznikowego

Przed rozpoczęciem wojny Ukraina była drugim na świecie producentem oleju słonecznikowego, za liderem – Rosją. Ukraiński eksport oleju słonecznikowego znacznie jednak ucierpiał w wyniku rosyjskiej agresji.

Zniszczenie lub odcięcie przez Rosjan portów przeznaczonych do eksportu oleju, a także często kluczowej infrastruktury, sprawiło spore problemy ukraińskim producentom. W ostatnich miesiącach zmienili oni jednak model swojej działalności, dzięki czemu światowy rynek oleju słonecznikowego w dużej mierze się ustabilizował. Można powiedzieć, że Ukraina ratuje rynek oleju słonecznikowego.

Ukraińscy rolnicy zrezygnowali z produkcji oleju w kraju „na własną rękę”, w zamian decydując się na eksport samych nieprzetworzonych i nierozdrobnionych nasion słonecznika. Produkcją oleju natomiast zajęli się już zagraniczni odbiorcy. Przed wojną proces produkcji w większości miał miejsce w Ukrainie. Dostosowanie do panujących warunków pozwala utrzymać rynek oleju w stabilnej kondycji.

Z danych SovEcon wynika, że w styczniu 2021 r. Ukraina eksportowała 12 tys. ton nasion słonecznika. W styczniu 2022 r., przed wojną, było to już tylko 4000 ton. W pierwszym miesiącu tego roku z kolei eksport wyniósł 190 tys. ton!

Zobacz też: Ukraina utworzy fundusz ubezpieczeniowy dla statków towarowych

Ukraina drugim eksportem oleju słonecznikowego na świecie

W styczniu 2023 r. Ukraina wyeksportowała 347 tys. ton oleju słonecznikowego, podczas gdy rok wcześniej, na miesiąc przed rozpoczęciem wojny, było to 612 tys. ton (dane SovEcon). Według ESM Magazine rejon Morza Czarnego odpowiada za 60% światowej produkcji oleju słonecznikowego i 76% eksportu. Rosja i Ukraina odpowiadały za około 80% światowego eksportu oleju słonecznikowego. Rosyjska inwazja wywołała w marcu 2022 r. znaczny wzrost cen oleju słonecznikowego oraz innych olejów spożywczych w okresie od marca do w przybliżeniu lipca 2022 r. Mocno podrożał przykładowo olej palmowy, na który „przerzuciło się” wielu producentów. 

Sytuacja zaczęła się stabilizować w lipcu 2022 r. po zgodzie na otwarcie korytarza zbożowego. Dzięki porozumieniu Rosji i Ukrainy, przy asyście Turcji i ONZ, częściowo odblokowano eksport zboża z Ukrainy. Producenci słonecznika wykorzystali tę okazję do eksportu nasion słonecznika. Eksperci wskazują, że eksport nasion słonecznika drogą morską oraz lądową pozwala europejskim producentom uzupełnić podaż na olej słonecznikowy i obniżyć jego ceny.

Zobacz też: Rosyjska blokada eksportu zboża: skutki i rozwiązania

Jak podaje Wall Street Journal, Departament Rolnictwa USA spodziewa się, że w tym sezonie rolniczym, który kończy się w sierpniu, światowy eksport nasion słonecznika wyniesie 2,65 mln ton. To znacznie więcej niż rok temu, gdy wyniósł on 1,03 mln ton. 

Słonecznik to na Ukrainie swoisty symbol pokoju i nadziei. Olej słonecznikowy wykorzystywany jest m.in. do produkcji chipsów, pieczywa. Jest wykorzystywany także do smażenia czy pieczenia. 

Porozumienie zbożowe wygasa 19 marca 

Porozumienie zbożowe zostało przedłużone w listopadzie na kolejne 120 dni. To oznacza, że wygasa ono 19 marca 2023 r. Wszystko wskazuje na to, że Rosja zgodzi się na jego ponowne przedłużenie. Dotychczasowa umowa obejmuje trzy ukraińskie porty: Odessę, Czarnomorsk i Pivdennyi. Ukraina chciałaby ją rozszerzyć na inne porty, m.in. Mikołajów. Rosja zaznaczyła już jednak, że pewne aspekty umowy jej nie zadowalają. 

Wymiana handlowa z Ukrainą. Kijów stał się 9. odbiorcą polskiego eksportu