Wstrzymanie dotacji do paliw kopalnych może ograniczyć globalne emisje o 10%

Nowy raport pokazuje, że dotacje do paliw kopalnych w znaczącym stopniu przyczyniają się do pogłębiania kryzysu klimatycznego. Z tego powodu ich ograniczenie mogłoby pomóc walczyć ze zmianami. 

Dotacje do paliw kopalnych a zanieczyszczenie środowiska

Według raportu IPCC emisyjność realnie może zostać ograniczona poprzez wstrzymanie dotacji do paliw kopalnych. Szacuje się, że w 2022 roku przeznaczono rekordową kwotę w wysokości 1 bln USD na właśnie ten cel. Proponowana przez autorów koncepcja obejmuje propozycję zmniejszenia aż 10% światowej emisji gazów cieplarnianych (GHG) do 2030 roku.

Jeśli chodzi o kryzys klimatyczny, 10% wydaje się sporym sukcesem, który mógłby realnie wpłynąć na powstrzymanie wzrostu globalnej temperatury powyżej progu 1,5 stopnia Celsjusza. Co prawda, aby całkowicie zatrzymać ten proces, niezbędna jest redukcja na poziomie 45%, lecz wynik na poziomie 10% stanowi znaczący postęp.

Zobacz także: Zmiany klimatu widać gołym okiem. Zapotrzebowanie na ogrzewanie w Europie spadło o 19%!

Jak wstrzymanie dotacji mogłoby zatrzymać pogłębiający się kryzys klimatyczny?

Jak wskazują autorzy raportu, dotacje występują obecnie najczęściej w dwóch formach. Pierwsza z nich to subsydia produkcyjne, czyli m.in. ulgi podatkowe lub pomoc w zadłużeniu, przyznawane firmom zajmującym się paliwami kopalnymi w celu zwiększenia produkcji. Drugie natomiast to dotacje konsumenckie. W tym przypadku mowa o obniżaniu kosztów energii szerszej populacji np. w ramach rządowych programów. Analitycy wskazują, że najbardziej subsydiowane przemysły paliw kopalnych, a jednocześnie te z największym wskaźnikiem zanieczyszczenia na jednego mieszkańca występują na Bliskim Wschodzie. Serwis qz.com podaje również przykład Kanady. W tym przypadku główną rolę odrywa wspieranie wydobycia, poszukiwań, rafinacji i produkcji ropy i gazu. W efekcie wskaźnik emisyjności na jednego mieszkańca jest jednym z najwyższych na świecie. Zmniejszenie tych dotacji pozwoliłoby zredukować zarówno popyt, jak i podaż paliw kopalnych, a co za tym idzie, wpłynęłoby na emisyjność.

Jeden z autorów raportu podaje:

Zmiany transformacyjne mają większe szanse na powodzenie tam, gdzie panuje zaufanie, gdzie wszyscy współpracują, aby priorytetowo traktować redukcję ryzyka, a korzyści i obciążenia są dzielone sprawiedliwie.

Zobacz także: Danish Shipping: Środki klimatyczne UE w „Fit for 55” są sprzeczne

W 2022 roku w wyniku rosyjskiej agresji dotacje na paliwa kopalne gwałtownie wzrosły. Miało to na celu przede wszystkim złagodzenie kryzysu energetycznego, którego obawiano się zwłaszcza w Europie po wprowadzeniu pakietu sankcji gospodarczych. Jak podaje Międzynarodowa Agencja Energii (IEA), dotacje wzrosły w minionym roku do rekordowego poziomu 1 bln USD, podwajając sumę z poprzedniego roku i pięciokrotnie przewyższając kwoty z 2020 roku. Pomimo że celem rządowych dotacji miało być unormowanie rynku oraz zmniejszenie presji na gospodarstwa domowe, analitycy twierdzą, że pomogły one raczej osobom lepiej sytuowanym.

Hoesung Lee, przewodniczący IPCC powiedział o raporcie:

Włączenie skutecznych i sprawiedliwych działań na rzecz klimatu do głównego nurtu nie tylko zmniejszy straty i szkody dla przyrody i ludzi, ale także zapewni szersze korzyści. Sprawozdanie podsumowujące podkreśla pilną potrzebę podjęcia bardziej ambitnych działań i pokazuje, że jeśli podejmiemy działania teraz, nadal możemy zapewnić wszystkim zrównoważoną przyszłość zdatną do życia.

Eksperci wskazują na konieczność podjęcia działań jeszcze w tej dekadzie. Wybory dokonane w ciągu najbliższych kilku lat mają odegrać kluczową rolę w decydowaniu o przyszłości naszej i przyszłych pokoleń. Ważne są nie tylko działania zapobiegawcze, ale również przystosowawcze, bo części skutków ocieplenia klimatu nie da się pominąć. IPCC po raz kolejny podnosi problem niewystarczającego dofinansowania inicjatyw proklimatycznych.

Christopher Trisos, jeden z autorów raportu mówi o ko

Największe korzyści w zakresie dobrostanu mogą wynikać z nadania priorytetu redukcji ryzyka klimatycznego dla społeczności o niskich dochodach i zmarginalizowanych, w tym osób mieszkających w nieformalnych osiedlach. Przyspieszone działania na rzecz klimatu zostaną podjęte tylko wtedy, gdy nastąpi wielokrotny wzrost środków finansowych. Niewystarczające i źle dopasowane środki finansowe hamują postęp.

Działacze na rzecz klimatu są zgodni, że pomóc może połączenie środków, takich jak: zaangażowanie polityczne, skoordynowane polityki, współpraca międzynarodowa, zarządzanie ekosystemami i zarządzanie sprzyjające zmniejszaniu barier społecznych.

Zielone QE, czyli jak banki centralne mogą wesprzeć transformację klimatyczną