Węgry: inflacja 25% to idealny moment na obniżkę stóp procentowych!

Bank centralny Węgier jako pierwszy w Europie podniósł stopy procentowe w 2021 roku i jako pierwszy dokona ich obniżek. Węgrzy zdecydowali się zawęzić korytarz stóp procentowych, co oznacza poluzowanie polityki pieniężnej i daje sygnał, że główna stopa procentowa może spaść już w maju. Przy ponad 25-procentowej to bardzo odważny ruch. Choć trzeba mieć na uwadzę, mocno dezinflacyjne prognozy dla gospodarki Węgier. 

Stopy procentowe na Węgrzech należą do najwyższych w Europie

Narodowy Bank Węgier (MNB) od początku cyklu zacieśniania polityki monetarnej nie przebierał w środkach. Najpierw jako pierwszy bank centralny w Unii Europejskiej podniósł główną stopę procentową w lipcu 2021 r., by następnie podwyższyć jej poziom do rekordowego pułapu 13 proc. w październiku 2022 r. W związku z ogromną deprecjacją forinta na początku lipca 2022 roku bank centralny Węgier zdecydował się nawet na podwyżkę stopy depozytowej aż o 250 punktów bazowych.

Węgierskim decydentom monetarnym z pewnością nie można odmówić determinacji w walce z inflacją. Ta jednak, mimo rekordowego cyklu zacieśniania polityki pieniężnej i zarazem najostrzejszego cyklu spośród banków centralnych w krajach UE, jest najwyższa w Europie, ponieważ polityka fiskalna rządu była nadmierne ekspansywna w roku wyborczym w 2022 roku, o czym więcej pisaliśmy tutaj. Inflacja na Węgrzech osiągnęła poziom 25,6 proc. w marcu i należy do najwyższych w UE.

Zobacz także: Polityka monetarna na Węgrzech nie działa? Nie działa, bo działać nie może

Stopy procentowe na Węgrzech wkrótce mogą spaść

Mimo tak wysokiej inflacji bank centralny Węgier zdecydował się poluzować politykę pieniężną. Skąd to wiemy?

Sygnalizuje nam to spadek stopy pożyczkowej O/N (overnight) o 450 punktów bazowych, która wyznacza górny pułap korytarza wahań stóp procentowych. Zatem, na ten moment mamy na razie do czynienia jedynie z zawężeniem korytarza. Jednak niewykluczone, że w najbliższym czasie – być może już w maju – dojdzie także do obniżki tygodniowej stopy depozytowej (dolny pułap korytarza wahań) i głównej stopy MNB.

Według prognoz banku centralnego Węgier, najbliższe miesiące w gospodarce upływać będą pod znakiem potężnej dezinflacji. Inflacja r/r ma spaść z wysokiego konia – z 25,6 proc. obecnie do zaledwie 3,0-5,0 proc. w 2024 roku. Taki scenariusz oznacza, że już w przyszłym roku inflacja znajdzie się w celu inflacyjnym wynoszącym 3 proc. +/- 1 p. proc. Obniżenie stóp procentowych w maju byłoby dość kuriozalnym posunięciem przy inflacji powyżej 20 proc.

Z drugiej strony, pewnym uzasadnieniem takiego ruchu są silnie dezinflacyjne prognozy wraz z wysokim poziomem stóp procentowych. Jest z czego schodzić. Choć i tak przeważa ten pierwszy argument. Obniżenie stóp procentowych już w maju może okazać się dużym błędem przy jednocześnie ekspansywnym kursie polityki fiskalnej. Ogólnie rzecz biorąc, węgierska polityka gospodarcza należała do jednych z najbardziej ekspansywnych w latach 2020-2022. Pokazuje to poniższy wykres przedstawiający głęboko ujemny poziom salda pierwotnego (czyli z wyłączeniem kosztów obsługi długu) wyrównanego cyklicznie (czyli także z wyłączeniem jednorazowych instrumentów fiskalnych) i ujemną realną stopę procentową.

Zobacz także: Węgry idą śladami Niemiec. Też wprowadzą tanie bilety

Polityka monetarna jest restrykcyjna, ale warunki finansowe pozostają łagodne

Stopy procentowe wprawdzie wzrosły do 13 procent w obecnym cyklu zacieśniania, jednak ich wpływ na zaostrzenie warunków finansowych był ograniczony. W rezultacie mechanizm stóp procentowych w relatywnie niewielki stopniu wpłynął na kształtowanie się procesów cenowych w gospodarce. Dlaczego?

Rząd wprowadził falę instrumentów inflacjogennych w roku wyborczym takich jak wysoki wzrost płacy minimalnej i pensji w budżetówce, bonusy, zwrot podatku PIT, ceny maksymalne na podstawowe artykuły żywnościowe i paliwa, wakacje kredytowe i zamrożenie oprocentowania kredytów hipotecznych.

Jednocześnie spór z UE o środki z KPO wraz ze zbyt dyskrecjonalną polityką fiskalną w okresie wysokiej inflacji zmniejszyły zaufanie inwestorów do obligacji skarbowych, co wraz ze wzrostem stóp procentowych EBC, doprowadziło do deprecjacji forinta. Sytuacja na rynku walutowym nie pomagała więc walce z inflacją.

Węgry rozpoczną cykl luzowania polityki pieniężnej na świecie

Najbardziej agresywny cykl podwyżek stóp procentowych od wielu dekad dobiega końca. Wysoce prawdopodobne, że Fed i EBC podwyższą główną stopę procentową o 25 pkt bazowych na początku maju i zakończą cykl na poziomie odpowiednio 5,25 proc. i 3,25 proc. Choć w przypadku strefy euro można przypuszczać, że dojdzie do jeszcze jednej podwyżki o 25 punktów bazowych. Wyższej podwyżki można spodziewać się w Szwecji, gdzie Riksbank najprawdopodobniej podwyższy stopę procentową o 50 pkt bazowych do 3,50 proc.

Wydaje się jednak, że są to ostatnie lub prawie ostatnie ruchy stóp procentowych w górę. Niewykluczone, że jeszcze pod koniec 2023 roku banki centralne zaczną luzować politykę pieniężną. Jako pierwszy z luzowaniem wystartuje bank centralny Węgier, choć wydaje się, że ma najmniej powodów ku temu.

Stopy procentowe zrobiły swoje. Ich wzrost byłby błędem [RAPORT OG]