Agrofotowoltaika – z ziemi włoskiej do Polski?

Chociaż agrofotowoltaika nie osiąga takiej medialności jak atom czy wodór, to wciąż zaskakujący jest fakt całkowitego braku zainteresowania tym tematem w Polsce. Powinno to dziwić, mając na uwadze fakt, że ponad 50% powierzchni naszego kraju to użytki rolne. Niemniej, w Europie Zachodniej o współfunkcjonowaniu rolnictwa z panelami słonecznymi wspomina się coraz częściej w oficjalnych dokumentach rządowych i przepisach prawnych, dzięki czemu planowane są kolejne inwestycje. Znaczny wzrost aktywności inwestycyjnej i politycznej można zauważyć zwłaszcza we Włoszech.

Agrofotowoltaika z rosnącym znaczeniem we Włoszech

Włoski rząd postanowił wykorzystać dwa podstawowe dla agrofotowoltaiki warunki – rozległe tereny rolne oraz wysokie nasłonecznienie – i utworzył  państwowy system wsparcia dla projektów agrofotowoltaicznych. Niemniej jednak, dofinansowania będą przysługiwały tylko projektom najbardziej efektywnych i nowoczesnych farm agrofotowoltaicznych.

Określono konkretne wymagania (głównie technologiczne i techniczne), które trzeba spełnić. Mianowicie, farmy agrofotowoltaiczne podzielono na „zwykłe” i “zaawansowane”. Według przepisów jedynie te drugie będą objęte wsparciem. Owo “zaawansowanie” ma objawiać się przede wszystkim w wysokim zdigitalizowaniu farmy agrofotowoltaicznej, co pozwoli na kontrolę jakości upraw i ich maksymalne zoptymalizowanie. Wpisuje się to w powszechną ideę, iż agrofotowoltaika powinna wspierać uprawy i nie może faworyzować energetyki nad rolnictwem. W przypadku, gdy instalacja powoduje spadek produkcji rolnej danego gruntu, to traci charakter agrofotowoltaiczny i staje się zwykłą farmą słoneczną.

Zobacz także: Energa Green Development uruchomi farmę fotowoltaiczną Mitra

Program wsparcia zapewnia zwrot 40% kosztów inwestycji w instalację oraz pomoc poprzez system FIT (feed-in-tariffs). Rząd z Palazzo Chigi przeznaczy na to nieco ponad miliard euro, co w konsekwencji ma przynieść – zgodnie z planami – dodatkowy gigawat zainstalowanej mocy do końca pierwszego półrocza 2026 roku. Już w tym roku włoskie Ministerstwo Środowiska i Bezpieczeństwa Energetycznego przychylnie rozpatrzyło trzynaście ocen oddziaływania na środowisko projektów agrofotowoltaicznych. Dzięki temu Italia zyska łącznie prawie 600 MW mocy z nowoczesnych instalacji położonych na użytkach rolnych.

Warto dodać, że we Włoszech wspiera się także instalacje paneli słonecznych na budynkach rolniczych, co również w pewnym stopniu spełnia ideę symbiozy rolnictwa z zieloną energią. W tym przypadku budżet programu wynosi 1,5 miliarda euro i ma zapewnić dodatkowe 375 MW mocy zainstalowanej.

O ogólnej charakterystyce agrofotowoltaiki pisałem w grudniu ubiegłego roku (https://obserwatorgospodarczy.pl/2022/12/06/agrofotowoltaika-symbioza-energetyki-z-rolnictwem/). Od czasu publikacji tego artykułu nic się nie zmieniło – symbioza rolnictwa z energetyką wciąż jest wartościowa i potrzebna, lecz w Polsce na próżno szukać wdrażania tego typu rozwiązań.

Jest to idealna okazja na stabilną i bezpieczną decentralizację systemu energetycznego. Niektóre obszary wiejskie z pewnością mogłyby cieszyć się autonomią energetyczną dzięki agrofotowoltaice (szczególnie w połączeniu z innymi instalacjami, które idealnie wpisują się w rolnicze okoliczności, np. biogazownie). Włoski system udowadnia, iż odpowiednie wsparcie odnawialnych źródeł energii umożliwia ich rozwój i także przyciąga inwestorów do niszowych rozwiązań, jakie stanowi obecnie agrofotowoltaika. Być może skusi to polski rząd do utworzenia podobnie sprzyjających warunków dla rozwoju agrofotowoltaiki w niedalekiej przyszłości, biorąc pod uwagę istotny potencjał polskich obszarów rolnych.

TEKST POWSTAŁ PRZY WSPÓŁPRACY Z SKN ENERGETYKI SGH

Orlen chce mieć 9 GW w OZE. Właśnie otwiera dwie duże farmy fotowoltaiczne