Macierzyństwo w Polsce sprawia, że część kobiet już nigdy nie wraca na rynek pracy

Polski Instytut Ekonomiczny w raporcie pt. „Praca a dom. Wyzwania dla rodziców i ich konsekwencje” wskazuje, że macierzyństwo w Polsce pozostawia trwałe skutki dla kobiet, gdyż prowadzi do ich dezaktywizacji i osłabienia pozycji na rynku pracy. 

Aktywność zawodowa kobiet spada, gdy pojawia się dziecko

Jednym z wyzwań dla osób aktywnych zawodowo jest łączenie obowiązków zawodowych, domowych i rodzicielskich, a jednocześnie pozostawienie sobie, choć odrobiny czasu na relaks. Stawienie czoła temu życiowemu wyzwaniu jest trudne, szczególnie gdy na świat przychodzi dziecko, które w pozytywnym tego słowa znaczeniu, odwraca otaczającą nas rzeczywistość do góry nogami.

Aby móc równolegle realizować się we wszystkich sferach życia, istotnych jest wiele czynników jak rozwój opieki instytucjonalnej (np. liczba żłobków) i oczywiście podejście pracodawcy. Niestety raport PIE pokazuje, że trudność ta wynikająca z ograniczenia czasu i fizycznych możliwości powoduje niepożądane skutki społeczno-gospodarcze, jak spadek aktywizacji kobiet na rynku pracy lub rosnąca liczba rodzin jednodzietnych.

W Polsce wskaźnik zatrudnienia wśród kobiet jest niższy od średniej unijnej, z największymi różnicami w dwóch grupach wiekowych: 25-29 lat, czyli młodych matek oraz 60-64 lata, czyli kobiet decydujących się na emeryturę w pierwszym możliwym terminie. Mamy też jeden z najniższych wskaźników dzietności w Europie współistniejący z jednym z najdłuższych wśród państw UE średnim czasem pracy w tygodniu (dane Eurostat) – czytamy w raporcie PIE „Praca a dom. Wyzwania dla rodziców i ich konsekwencje”

Zobacz także: Praca u pracodawcy rodzica popłaca! Zarobki początkowe są większe aż o 19%

Współczynnik aktywności zawodowej dla osób bezdzietnych w wieku 26-30 jest podobny wśród kobiet (90%) i mężczyzn (92%). Istotna różnica pojawia się w przypadku osób mających dzieci. Wówczas, dla mężczyzn wskaźnik ten wzrasta do 97%, natomiast dla kobiet maleje do 78%. Stąd, macierzyństwo powoduje, że kobiety stają się mniej aktywne na rynku pracy, podczas gdy znaczenie mężczyzn na rynku pracy rośnie, mimo pojawienia się potomka.

Zobacz także: W Katowicach powstanie nowy obiekt logistyczno-magazynowy

Warto dodać, że z każdym kolejnym dzieckiem sytuacja mężczyzn na rynku pracy w zasadzie nie ulega zmianie, natomiast aktywność zawodowa kobiet stale spada do krytycznego wskaźnika 62% z trójką lub większą liczbą dzieci.

Opieka nad dziećmi główną przyczyną bierności zawodowej kobiet

Jeszcze ciekawszy wydaje się poniższy wykres. Mianowicie wraz z dorastaniem dziecka, współczynnik aktywności zawodowej kobiet rośnie, natomiast mężczyzn spada. Niemniej, w przypadku kobiet, mimo wzrostu wskaźnika, nie wraca on do poziomu z okresu bezdzietności. Pozostaje on o 4 pkt proc. niższy. W przypadku mężczyzn najwyższy wskaźnik aktywności zawodowej jest, gdy dziecko ma 1-3 lata, z kolei najniższy w okresie bezdzietności w wieku 26-30 lat.

Zobacz także: 500+ rozleniwia? Badania sugerują co innego [ANALIZA]

Główną przyczyną bierności zawodowej matek jest konieczność sprawowania opieki nad dziećmi. Osoby bierne zawodowo to takie, które nie pracują zarobkowo i nie poszukują aktywnie pracy. Wśród biernych zawodowo matek małych dzieci opieka jest wskazywana jako najczęstsza przyczyna braku zainteresowania wykonywaniem pracy zawodowej. Dotyczy ona 77 proc. biernych zawodowo matek z najmłodszym dzieckiem w wieku 1-3 lat – wskazują autorzy raportu

Istotne jest również, że wraz z rosnącym wiekiem dziecka, kobiety jako przyczynę bierności na rynku pracy wskazują głównie powody osobiste lub rodzinne.

Inne powody osobiste lub rodzinne wydają się najbardziej szeroką, po części niedookreśloną, przyczyną nieposzukiwania pracy przez matki – czytamy w raporcie

Ponadto, kobiety, które miały przerwę w pracy z powodu opieki nad dzieckiem, mają trudności ze znalezieniem pracy.

Wśród matek stopa bezrobocia jest około dwukrotnie wyższa niż wśród ojców – i dotyczy to zarówno matek jednego, dwójki, jak i trójki lub większej liczby dzieci (wykres 5). Oznacza to, że matki, które czasowo zrezygnowały z pracy ze względu na konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem, doświadczają istotnych trudności w powrocie na rynek pracy – podkreślają ekonomiści w raporcie

Macierzyństwo w Polsce pozostawia trwałe skutki dla kobiet na rynku pracy

Niestety macierzyństwo w Polsce pozostawia trwałe negatywne skutki społeczno-gospodarcze w postaci dezaktywizacji kobiet na rynku pracy, a co za tym idzie niższego zasobu siły roboczej, a przede wszystkim mniejszego dochodu wśród gospodarstw domowych jedno- i wielodzietnych.

Macierzyństwo trwale zmniejsza aktywność zawodową kobiet. Po narodzinach dziecka zdecydowana większość kobiet ma co najmniej roczną przerwę w wykonywaniu pracy. Część kobiet nie wraca jednak do pracy w ciągu kilku kolejnych lat lub trwale dezaktywizuje się zawodowo. Początkowo kobiety te nie podejmują pracy, ponieważ opiekują się dziećmi. Ale niektóre matki nie decydują się na powrót do pracy zawodowej również wtedy, gdy dzieci nie potrzebują już ich wyłącznej opieki. Jednocześnie kobiety, które po dłuższej przerwie chciałyby wrócić do pracy, doświadczają trudności w znalezieniu zatrudnienia – wnioskują autorzy raportu PIE

Urlop rodzicielski z perspektywy polskich ojców. Czy unijna dyrektywa przyniesie zmiany?