Ukraińskie firmy w Polsce – we wrześniu powstawało ich 89 dziennie

Coraz łatwiej spotkać ukraińskie firmy w Polsce. Po wybuchu wojny na Ukrainie bardzo wielu przedsiębiorców przeniosło swoją produkcję właśnie nad Wisłę. Już przed wojną Ukraińcy zakładali w Polsce bardzo wiele firm, ale liczba działalności gospodarczych prowadzonych przez Ukraińców, wystrzeliła po wybuchu wojny na Ukrainie.

Ukraińskie firmy w Polsce są naturalnym skutkiem intensywnej emigracji Ukraińców. Historię ukraińskiej emigracji można zacząć od 21 listopada 2013, kiedy ze względu na niepodpisanie umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską przez prezydenta Ukrainy Janukowycza, rozpoczął się Euromajdan. Rosyjską odpowiedzią na przemiany społeczne na Ukrainie była rosyjska interwencja wojskowa. Rosjanie zajęli Krym oraz rozpoczęli wojnę hybrydową w Donbasie. To wskutek tych działań, Ukraińcy zaczęli opuszczać swój kraj. Bardzo wielu, z uwagi na bliskość kulturową i językową, wybrało Polskę.

Ukraińska emigracja do Polski

W III kwartale 2015 roku liczba zgłoszonych do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego Ukraińców wyniosła 90,9 tys. Następne lata, były czasem, gdy skala ukraińskiej imigracji do Polski przybierała na sile. W III kwartale 2022 roku było to już 744,4 tys. osób. Oznacza to 8-krotny wzrost. W Polsce zwiększyła się nie tylko liczba pracowników, ale i pracodawców pochodzenia ukraińskiego. Szczególnie po wybuchu pełnoskalowej wojny, ukraińskie firmy w Polsce zaczęły stawać się coraz powszechniejszym widokiem.

Tematowi postanowili przyjrzeć się eksperci z Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE). W swoim nowym raporcie: „Ukraińskie firmy w Polsce po wybuchu wojny w 2022 r.”, przyglądają się oni skali powstawania oraz specyfice ukraińskich firm w Polsce.

Ukraińskie firmy w Polsce w liczbach

Wybuch pełnoskalowej wojny rozpoczął kolejną falę migracji z Ukrainy. Tym razem była to głównie emigracja uchodźcza, a nie jak w poprzednich latach — związana z poszukiwaniem w Polsce pracy. Bliskość geograficzna, kulturowa i językowa oraz szeroko zakrojona akcja pomocy humanitarnej, były bodźcami zachęcającymi do wybrania Polski. Sondaże pokazują, że w pierwszych dniach wojny w pomoc zaangażowane było większość Polaków. To sprawiło, że Polska zajmuje czołowe miejsce zarówno pod względem nominalnej, jak i względnej (wyrażonej per capita) liczbie uchodźców.

Według informacji przekazanych przez Bartosza Marczuka wsparliśmy uchodźców kwotą mieszczącą się w przedziale ok. 26 miliardów złotych. Bezpośrednio z budżetu państwa przeznaczyliśmy 6 miliardów na pomoc ludziom uciekającym przed wojną. Dodatkowe 10 miliardów zostało przekazane przez samorządy oraz organizacje pozarządowe, które zdecydowały się wesprzeć potrzebujących. Natomiast ostatnie 10 miliardów zostało przekazane z dobrowolnej inicjatywy wszystkich Polaków.

Zobacz też: Polska pomoc dla Ukrainy oraz uchodźców sięga 40 mld złotych

Dane Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej wskazują, że w Polsce działało we wrześniu 2022 roku aż 24,1 tys. spółek z kapitałem ukraińskim. Oznacza to, że co czwarta (25%) ze wszystkich spółek z kapitałem zagranicznym, była właśnie w rękach ukraińskich. Następne miejsce zajęły kolejno: Niemcy (10%), Białoruś (4%) czy Holandia (4%) i Chiny (4%). Jak zauważają eksperci PIE, dostępne dane każą sugerować, że w 2022 roku możemy pobić rekord zarejestrowanych ukraińskich spółek.

Od stycznia do września 2022 roku powstało ich już 3,6 tys. Dla porównania, w 2021 roku było to 3,2 tys. W samym 2022 roku aż 45% nowo zarejestrowanych spółek z kapitałem zagranicznym stanowiły podmioty z udziałem kapitału ukraińskiego. Spółki z kapitałem ukraińskim, stanowiły w 2022 roku aż 7% wszystkich zarejestrowanych podmiotów, zarówno z kapitałem polskim, jak i zagranicznym.

Przybywa Ukraińskich firm w Polsce

Analiza danych Bazy Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wskazuje, że od początku wojny, liczba zakładanych firm w Polsce zaczęła dynamicznie wzrastać. Do końca września powstało ich łącznie 10 207, ale z miesiąca na miesiąc ta liczba wzrasta. Przed wojną było to niecałe 200 jednoosobowych działalności gospodarczych miesięcznie. W marcu było to już 296, a w kwietniu aż 847. W maju liczba nowych JDG przekroczyła 1241. We wrześniu 2022 roku Ukraińcy założyli w Polsce 2273 jednoosobowych działalności gospodarczych. Prosta rachuba sugeruje, że we wrześniu dzienna liczba nowych ukraińskich JDG wyniosła 76. Jeśli dodamy do tego nowo zarejestrowane spółki (406 we wrześniu), to da to 89 nowych firm dziennie!

Czym zajmują się ukraińskie firmy w Polsce?

Jeśli chodzi o spółki, to najwięcej, bo 22% ukraińskich spółek założonych w 2022 roku, zajmuje się handlem. W tej grupie prawie połowa firm deklarowała, że zajmuje się sprzedażą hurtową. Drugą najpopularniejszą branżą jest budownictwo, które dotyczy 19% spółek. Transportem i magazynowaniem zajmuje się 14%, a co dziewiąta (11%) działa w branży „administrowanie i działalność wspierająca”. Aż 60% firm w tej branży świadczyło usługi pośrednictwa pracy. 7% przypadło na branżę „Informacja i komunikacja”. To właśnie tutaj znajdziemy ukraińskie IT. Niedawno Forbes podsumował emigrację ukraińskiego IT. Spośród 33 wyróżnionych firm z sektora IT, aż 13 podjęło decyzję o przeprowadzce do Polski. Na tym polu nie mamy sobie równych.

A czym zajmują się ukraińskie jednoosobowe działalności gospodarcze, które założono w 2022 roku? Co czwarta (24%) zajmowała się budownictwem, z czego były to najczęściej roboty budowlane wykończeniowe. Tutaj jeszcze bardziej widać wyjazd ukraińskiego IT, ponieważ 16% JDG działało w branży „informacja i komunikacja”. Z pozostałą działalnością usługową związane było 14% ukraińskich JDG. Najwięcej firm z branży informacyjno-komunikacyjnej zajmowało się działalnością związaną z oprogramowaniem, a w grupie firm z sekcji pozostała działalność usługowa – fryzjerstwem i pozostałymi zabiegami kosmetycznymi.

Zobacz też: Integracja Ukraińców w Europie przyniesie wiele korzyści

W 41% zakładanych firm, zarejestrowanych w CEIDG od stycznia do września 2022 r., właścicielkami były kobiety. Nie powinno to zresztą specjalnie dziwić, ponieważ wielu mężczyzn obejmował zakaz wyjazdu z kraju. Jak zauważają ekonomiści PIE, w rejestrze obywateli Ukrainy i członków ich rodzin, którym nadano status cudzoziemca na podstawie specustawy, zarejestrowanych było 1,022 mln osób, z czego 40% stanowiły kobiety, a 10% mężczyźni w wieku produkcyjnym. Wysnuwają na tej podstawie tezę, że nowo zakładane działalności w 2022 r. nie dotyczyły tylko uchodźców wojennych, ale również osób, które przebywały w Polsce już przed wojną.

Czym zajmują się kobiety? Aż 31% związane jest z pozostałą działalnością usługową, z czego niemal wszystkie (89%) prowadziły działalność związaną z fryzjerstwem i pozostałymi zabiegami kosmetycznymi. W informacji i komunikacji oraz w handlu działało po 11% JDG kobiet. W przypadku handlu najczęściej  wiązało się ze sprzedażą detaliczną prowadzoną przez domy sprzedaży wysyłkowej lub internet. Można tutaj dostrzec próbę pogodzenia rodzicielstwa (z którymi uciekły Ukrainki) z życiem zawodowym. Wiele Ukrainek może dorabiać w domu, aby nie pozostawiać dzieci bez opieki.

A czym zajmują się mężczyźni? Przede wszystkim było to budownictwo (38%), informacja i komunikacja (19%) czy transport i gospodarka magazynowa (10%). W przypadku budownictwa to podobnie jak w spółkach jest to wykonywanie pozostałych robót budowlanych wykończeniowych (28%). W przypadku informacji i komunikacji chodzi o świadczenie usług związanych z oprogramowaniem czy doradztwem w zakresie informatyki. Transport i gospodarka magazynowa kryją pod sobą działalności zajmujące się transportem drogowym towarów czy działalność taksówek osobowych.

Dlaczego powstają ukraińskie firmy w Polsce?

Powstaje też ważne pytanie — jakie były przyczyny zakładanie firmy w Polsce. Bardzo często jest to jedynie przeniesienie swojej działalności z Ukrainy do Polski. Relokacja jest konieczna z powodu działań wojennych, które uderzają w system energetyczny kraju. Część terenów jest dodatkowo teatrem działań wojennych. Powodem mogą być także braki pracowników na polskim rynku pracy. Jednym z najbardziej deficytowych zawodów są pracownicy w branży budowlanej. 24% ukraińskich JDG zajmuje się właśnie budownictwem, co wydaje się odpowiedzią na zapotrzebowanie. Łatwość znalezienia klientów zachęca Ukraińców do podjęcia pracy tutaj.

Zobacz też: Ukraińscy uchodźcy świetnie odnaleźli się na polskim rynku pracy

Jak zauważają ekonomiści PIE, często wybierana jest branża, która pozwala zaopiekować się dziećmi przybyłymi do Polski wraz z rodzicami uciekającymi przed wojną.

Z myślą o dzieciach, które nie uczęszczają do polskich szkół bądź potrzebują zagospodarowania czasu pozaszkolnego, powstają miejsca, w których dziecko ma zapewnioną opiekę. Działalności opiekuńczo-wychowawcze wypełniają lukę powstałą w wyniki napływu dzieci, są źródłem zarobkowania, ale też pozwalają innym rodzicom bądź opiekunom pracować czy prowadzić własną działalność – czytamy w raporcie.

To właśnie utrzymanie rodziny jest często najsilniejszym motywem skłaniającym do otwarcia biznesu w naszym kraju. Konieczność pozyskania środków na utrzymanie siebie i rodziny była najczęściej wskazywaną przyczyną. Z badań PIE wynika dodatkowo, że dla 30% bardzo istotne było duże wsparcie udzielone w uruchomieniu działalności w Polsce. Czy ukraińskie firmy zostaną z nami na dłużej? Wiele wskazuje, że tak. Zdaniem 66% respondentów, działalność w Polsce będzie kontynuowana niezależnie od sytuacji w Ukrainie. Jedynie 4% twierdzi, że zamierza zakończyć swoją działalność w Polsce i wrócić do Ukrainy, jak tylko sytuacja na to pozwoli.

PIE

Wszystko wskazuje na to, że ukraińskie firmy na stałe wpisały się w polski rynek pracy. Szczególnie cieszyć może podaż pracy w branżach, gdzie szczególnie brakuje rąk do pracy (transport, budownictwo).

Ukraińcy założyli w Polsce już ponad 10 tys. firm!