Gospodarka

Starzejące się społeczeństwo może być powodem podwyższonej inflacji w przyszłości

Starzejące się narody przeznaczają więcej na świadczenia dla emerytów, co może wpływać na inflację

Starzejące się społeczeństwo staje się dla wielu gospodarek poważnym problemem. Warto w tym kontekście zwrócić uwagę na zależność pomiędzy inflacją a problemami demograficznymi rozwiniętych państw. 

Starzejące się społeczeństwo a inflacja

Bez wątpliwości starzejące się narody przeznaczają więcej na świadczenia dla emerytów. Biorąc pod uwagę, że w kolejnych latach gospodarki będą się zadłużać, aby je uregulować, może to doprowadzić do utrzymania inflacji na podwyższonym poziomie (Więcej: Inflacja na świecie w odwrocie? Czy ceny w Polsce spadną? oraz Inflacja kolejny miesiąc niepokoi obywateli wielu państw. Co dalej ze stopami procentowymi?).

Gdy we wtorek 15 listopada światowa populacja oficjalnie przekroczyła liczbę 8 mld ludzi, na nowo rozgorzały dyskusje na temat warunków demograficznych. Szacuje się, że rozkwit młodości nastąpił około 1970 roku. Wówczas średni wiek człowieka na świecie wynosił ok. 21 lat. Według prognoz demografów w 2100 roku liczba ta wzrośnie do 41 lub 42. To gigantyczne obciążenie dla systemów emerytalnych, które już teraz stają się niewydolne, szczególnie w wielu rozwiniętych gospodarkach (Więcej: Połowa Amerykanów nie ma oszczędności emerytalnych. USA stoją przed perspektywą poważnego kryzysu).

Pomimo że zmiany strukturalne w światowej gospodarce sprawiają, że wiele osób w Afryce będzie w wieku produkcyjnym, najbogatsze narody świata i ich największe gospodarki będą znacznie starsze. Tym samym populacja emerytów i rencistów będzie wzrastać, przeciwnie do siły roboczej, a co za tym idzie, dochody z podatków zmniejszą się. Pojawia się zatem pytanie, w jaki sposób rządy planują zapłacić za emerytury, opiekę społeczną i koszty opieki zdrowotnej dla osób starszych mając mniej młodych ludzi do opodatkowania?

Zobacz także: Chiny chcą podwyższyć wiek emerytalny. Społeczeństwo szybko się starzeje

Jak finansować system w starzejącym się społeczeństwie?

Zgodnie z oczekiwaniami ekonomistów, gospodarki takie jak Chiny, Europa czy USA zostaną zmuszone do zaciągania długów, aby uregulować system świadczeń.

Manoj Pradhan, założyciel Talking Head Macroeconomics, londyńskiej firmy badawczej pesymistycznie zapowiada:

Podczas pandemii nastąpił wzrost zadłużenia, co niepokoiło tak wielu ludzi, ale w porównaniu z tym, co nadchodzi, będzie to kropla w morzu potrzeb.

Słowa te nie są odległą perspektywą, gdyż już teraz Stany Zjednoczone mają prawie 100% PKB w długu federalnym, który ostatnio wzrósł do tego poziomu podczas II wojny światowej. Niepokojące mogą być prognozy Biura Budżetowego Kongresu USA, które wskazało, iż zadłużenie może wzrosnąć do poziomu 180% PKB do 2050 roku. Jak wskazuje Pradhan, wydaje się, że aby dostosować się do tego poziomu zadłużenia, społeczeństwa będą musiały przywyknąć do podwyższonego poziomu inflacji. Co więcej, można oczekiwać również słabszego wzrostu gospodarczego, gdyż populacje w wieku produkcyjnym ulegną zmniejszeniu. Obecnie w USA notuje się wzrost PKB na poziomie 2,4%, jednak w 2043 roku może to być nawet 1,5%.

Rozwiązaniem, które choć trochę łagodziłoby te skutki, mogłoby być podwyższenie wieku emerytalnego. Jednak trudno nakłonić do tego społeczeństwo. Pradhan komentuje, że trudne było to nawet w Rosji:

Nawet w Rosji, w czasach, gdy Władimir Putin cieszył się dużą popularnością, trudno było mu podnieść wiek emerytalny.

Kolejne pytanie dotyczy tego, o ile można odraczać wiek emerytalny, nawet biorąc pod uwagę postępy w medycynie czy mniejszą śmiertelność. Obecnie w UE wskaźnik aktywności zawodowej osób w wieku 55-64 lata wzrósł z ok. 43% w 2005 roku do ok. 64% w 2019 roku. Osiągnięcie większych wartości może być zatem bardzo trudne.

Zobacz także: Obroty AliExpress w Europie spadają. Kryzys rynku e-commerce?

Teoretycznym rozwiązaniem mogłoby być zatem szersze otwarcie rynku pracy dla kobiet. Dla przykładu, w Stanach Zjednoczonych wskaźnik aktywności zawodowej kobiet jest o 12 pkt proc. niższy niż w przypadku mężczyzn. W skali całej gospodarki to spore wartości, które mogą zaważyć na wielu decyzjach związanych z systemem emerytalnym. Jednak zadanie to wymaga bardziej inkluzywnego podejścia do opieki nad dziećmi, zasiłków macierzyńskich i innych form wsparcia dla kobiet. Bez tego trudno mówić o realnych zmianach w skali makro. Starzejące się społeczeństwo może być natomiast impulsem dla parytetu płci i praw pracowniczych.

Jest nas już 8 miliardów! „Kamień milowy w rozwoju ludzkości”

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Agnieszka Patyk

Absolwentka studiów azjatyckich dalekowschodnich, studentka KU Leuven i ekonomii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Swoją przyszłość wiąże z finansami, ze szczególnym uwzględnieniem dalekowschodnich giełd papierów wartościowych. Jej pasją są języki obce, posługuje się angielskim, chińskim, rosyjskim oraz niemieckim. Współautorka monografii naukowej „Systemy Polityczne państw Bliskiego Wschodu”.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker