Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Afryce były wyższe niż w roku poprzednim. Na uwagę zasługują przede wszystkim projekty w ramach OZE.
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Afryce
Według opublikowanego na początku czerwca Światowego Raportu Inwestycyjnego UNCTAD 2022 BIZ w Afryce w minionym roku osiągnęły względnie wysoki pułap. Ich wartość jest ponad dwukrotnie większa niż w roku 2020, kiedy pandemia poważnie wpłynęła na plany inwestycyjne.
Pomimo dynamicznego wzrostu przepływy inwestycyjne do Afryki stanowiły tylko 5,2% globalnych BIZ. Dla porównania w 2020 roku było to 4,1%. Większość państw afrykańskich odnotowała umiarkowany wzrost. Szacuje się, że 45% całości było spowodowane wewnątrzfirmową transakcją finansową w RPA.
Jak wskazuje James Zhan, dyrektor działu inwestycji i przedsiębiorstw UNCTAD:
Jeśli wykluczymy tę transakcję, wzrost napływu BIZ do Afryki, choć nadal dodatni, byłby bardziej zgodny z tym, co zaobserwowaliśmy w innych rozwijających się regionach.
Zobacz także: Kryzys żywnościowy w Afryce: Bank Światowy przeznaczy 2,3 mld USD w ramach programu wsparcia
Jak widać na poniższym wykresie, jedynie w Afryce Północnej spadł wolumen przepływów. Może to wynikać z napięć pomiędzy poszczególnymi państwami. Konflikt pomiędzy Algierią a Marokiem dotyczy spornych terenów Sahary Zachodniej będącej byłą kolonią hiszpańską. Eskalacja napięć doprowadziła nawet odmowy przedłużenia umowy dotyczącej eksportu gazu. Do października część dostaw gazu z Algierii do Hiszpanii przechodziła przez Maroko, które było pośrednim odbiorcą. Po wygaśnięciu 25-letniej umowy pomiędzy Rabatem a Algierem, a eksporter odmówił jej przedłużenia, z uwagi na konflikt regionalny. Temat rozszerzyliśmy tutaj: Hiszpania zagrożona? Algieria grozi wstrzymaniem dostaw gazu. Jednak jak powszechnie wiadomo konflikt regionalny i napięcia na tle politycznym nie sprzyjają napływowi BIZ.
W przypadku regionów Afryki Południowej, Wschodniej i Zachodniej przepływy wzrosły, w Afryce Środkowej utrzymały się natomiast na stałym poziomie.
Wykres 1. BIZ w Afryce w 2020 i 2021 r.
Zobacz także: Rada Bezpieczeństwa ONZ chce zwalczyć piractwo w Zatoce Gwinejskiej
Kto inwestuje w Afryce?
Jak wskazuje Bank Światowy, największymi posiadaczami aktywów zagranicznych w Afryce pozostają Europejczycy. Na czele znajdują się inwestorzy z Wielkiej Brytanii (65 mld USD) i Francji (60 mld USD). Jeśli chodzi o wartość BIZ, silny wzrost w ubiegłym roku wynikał przede wszystkim z dużej rekonfiguracji korporacyjnej w RPA – wymiany akcji pomiędzy Naspers i Prosus w trzecim kwartale 2021 roku.
Pomimo że w Afryce inwestycje od podstaw pozostały na niskim poziomie, znacząco wzrosła liczba realizowanych projektów OZE. Szacuje się, że liczba międzynarodowych projektów dotyczących odnawialnych źródeł energii wzrosła do 71 i jest to prawie dwukrotnie więcej niż 36 zarejestrowanych dekadę wcześniej. Najważniejszym projektem w zakresie OZE jest system o wartości 20 mld USD, który ma dostarczyć energię słoneczną i wiatrową z Maroka do Wielkiej Brytanii za pośrednictwem 3800 km kabli podmorskich.
Największy wzrost, jeśli chodzi o przepływy inwestycyjne, zaobserwowano w Mozambiku (5,1 mld USD, wzrost o 68%). Państwo odnotowało znaczny wzrost w kategorii projektów greenfield. Mowa przede wszystkim o brytyjskiej elektrowni Globeleq Generation za 2 mld USD. Przepływy w zakresie BIZ podwoiły się w Nigerii, co wynika z inwestycji w sektorach ropy i gazu (4,8 mld USD). Na uwagę zasługuje również Etiopia, stanowiąca centralny punkt chińskiej inicjatywy gospodarczej Belt and Road Initiative. Odnotowano wzrost przepływów BIZ o 79% do 4,3 mld USD w 2021 roku.
Zagrożenia dla inwestycji w Afryce
Obecnie największym wyzwaniem dla Afryki jest zwalczenie skutków pandemii. Podczas gdy Europejczycy jako pierwsi otrzymali szczepionki, obywatele Afryki czekali na nie miesiącami, czego skutkiem jest utrzymujący się wciąż na stosunkowo niskim pułapie wskaźnik wyszczepienia. (Więcej: Nierówności w dostępie do szczepionek. Gdzie podano najmniej dawek?). Sporą asymetrię było widać jesienią ubiegłego roku, kiedy opracowano poniższy wykres.
Mapa nr 1. Liczba dawek szczepionki podanych na 100 osób w danej populacji. Wszystkie dawki, w tym przypominające, liczone są indywidualnie.
Aktualnie Afryka mierzy się również z widmem nadchodzącego kryzysu żywnościowego. Wskutek blokady portu wolumen eksportu ukraińskiego zboża drastycznie spadł, co może wywołać kryzys humanitarny (Więcej: Wskaźnik wrażliwości na utratę bezpieczeństwa żywnościowego. Które państwa są zagrożone? [MAPA]).
Uganda odkryła gigantyczne złoża złota. Co to oznacza dla państwa?
