Polacy to gniazdownicy. Wyprowadzają się dopiero w wieku 30 lat
Kim są gniazdownicy? W jakim wieku opuszczamy rodzinny dom? Na tle Europy wypadamy kiepsko

Gniazdownicy — to miano, którym można określić bardzo wielu Polaków. Co znaczy to określenie? Nowe dane Eurostatu pokazują, że młodzi Polscy mieszkają z rodzicami bardzo długo. W którym kraju Unii Europejskiej młodzi żyją z rodzicami najkrócej?
- W 2018 roku 45,1% Polaków w wieku od 25 do 34 lat mieszkało przynajmniej z jednym ze swoich rodziców, zaliczając się do grona tzw. gniazdowników.
- Poziom zjawiska gniazdownictwa w Polsce jest znacznie wyższy od średniej dla Unii Europejskiej, która w 2018 roku wyniosła 28,6%.
- Jak podaje Eurostat, Polki i Polacy opuszczają swój rodzinny dom przeciętnie w wieku 28,9 lat.
- Średnio mieszkańcy UE opuszczają swoich rodziców w wieku 26,4 lat.
- Gdzie żyje się z rodzicami najdłużej? Według danych Eurostatu w Chorwacji. Średni wiek opuszczenia rodzinnego domu wyniósł w Chorwacji w 2022 roku aż 33,4 lata.
- Najszybciej rodziców opuszczają Finowie. Robią to średnio w wieku 21,3 lat.
Kim są gniazdownicy?
Według danych z badania EU-SILC w 2018 roku 45,1% Polaków w wieku od 25 do 34 lat mieszkało przynajmniej z jednym ze swoich rodziców, zaliczając się do grona tzw. gniazdowników. Mówiąc najprościej, są to dorośli, którzy nadal mieszkają z rodzicami. O ile pewien poziom „gniazdownictwa” jest zupełnie naturalny i nieszkodliwy, to jego wysoki odsetek świadczyć może o problemach na rynku pracy i mieszkaniowym.
Poziom zjawiska gniazdownictwa w Polsce jest znacznie wyższy od średniej dla Unii Europejskiej, która w 2018 roku wyniosła 28,6%. W porównaniu z 2005 rokiem odsetek osób w analizowanej grupie wieku, które mieszkały ze swoimi rodzicami, wzrósł w Polsce o blisko 9 p. proc. W Unii Europejskiej w latach 2011-2018 skala występowania zjawiska utrzymywała się na stabilnym poziomie nieznacznie przekraczającym 28%.
Gniazdownicy w UE. Gdzie jest najgorzej?
Eurostat podzielił się najnowszymi dostępnymi statystykami dotyczącymi wieku opuszczania domu rodzinnego przez mieszkańców Unii Europejskiej. Średnio mieszkańcy UE opuszczają swoich rodziców w wieku 26,4 lat (dane dla roku 2022). W ostatnich latach najlepiej było w 2019 roku, kiedy średni wiek wynosił 26,2 lat. Najgorzej było w latach 2020-21, kiedy wartość ta wzrosła do 26,5 lat. Można więc śmiało powiedzieć, że od wielu lat Europejczycy żyją z rodzicami tak samo długo (dokładnie 26,4 lata żyli także 10 lat temu — w 2023 roku).
Gdzie żyje się z rodzicami najdłużej? Według danych Eurostatu w Chorwacji. Średni wiek opuszczenia rodzinnego domu wyniósł w Chorwacji w 2022 roku aż 33,4 lata. Przeciętny Chorwat opuszcza więc rodziców dopiero długo po ukończeniu 30 roku życia. Drugie miejsce w tym zestawieniu z wynikiem 30,8 lat zajęła Słowacja. Po 30-stce swoich rodziców opuszczają również Grecy (30,7), Bułgarzy (30,3), Hiszpanie (30,3), Maltańczycy (30,1) oraz Włosi (30,0). W czołówce znajdziemy także Portugalię (29,7) oraz Słowację (29,4). Bardzo wysoką piątą pozycję zajęła Polska. Jak podaje Eurostat, Polki i Polacy opuszczają swój rodzinny dom przeciętnie w wieku 28,9 lat.
Zobacz też: Ilu Polaków nie pracuje i nie szuka pracy? Jak wypadamy na tle Europy?
Powyżej unijnej średniej znajdziemy także takie państwa jak Rumunia (27,7), Cypr (27,5), Węgry (27,1), Irlandia (26,9), Łotwa i Luksemburg (po 26,8). Jakie kraje znalazły się po drugiej stronie zestawienia? Najszybciej rodziców opuszczają Finowie. Robią to średnio w wieku 21,3 lat. Niewiele wolniej robią to Szwedzi. Średni wiek opuszczenia domu rodzinnego w Szwecji to 21,4 lat. Co ciekawe, jeszcze 2 lata wcześniej było to znacznie mniej. W 2020 roku Szwedzi opuszczali swój rodzinny dom w wieku… 17,5 roku! Ostatni stopień podium należy do kolejnego państwa nordyckiego — Danii. Jej wynik to 21,7 lata. W czołówce znajdziemy jeszcze takie kraje jak: Estonia (22,7), Holandia (23,0), Francja (23,4) i Niemcy (23,8).
Średni wiek opuszczenia rodzinnego domu przez młodych, 2022

Co ciekawe, rodzinny dom zawsze szybciej opuszczają kobiety. Potencjalnych przyczyn tego stanu rzeczy może być kilka. Po pierwsze — kobiety wchodzą w stałe związki szybciej od mężczyzn. Inną przyczyną może być częstsze studiowanie, co przyczynia się do wymuszonych wyprowadzek w celach edukacyjnych. Innym powodem może być miejsce zamieszkania. Kobiety przeważnie częściej mieszkają w miastach, gdzie mobilność jest większa.
Gniazdownictwo to domena Południa Europy
Gdy spojrzymy na te dane w ujęciu geograficznym, to zauważymy pewną zależność. Najpóźniej swój rodzinny dom opuszczają mieszkańcy południowej części Europy. Wysoki wiek odnotowano w niemal wszystkich krajach postkomunistycznych, ale kraje bałtyckie pozytywnie wybijają się na ich tle. Europa Środkowa osiąga znacznie lepsze, choć nie najlepsze wyniki.
Gniazdownictwo w Europie — średni wiek opuszczenia rodzinnego domu przez młodych, 2022

Szybkie opuszczanie rodzinnego domu to przede wszystkim domena Północy. Dane pokazują dodatkowo to, o czym mówi się od wielu lat. Estonia pod wieloma względami przypomina kraje nordyckie. Z czego wynika taki podział Europy? Przyczyn możemy znaleźć kilka. Należy szukać ich choćby w rynku pracy i dostępie do mieszkań, ale wydaje się, że najważniejszym są kwestie kulturowe. Na Południu przywiązanie do rodziny jest znacznie większe niż w Skandynawii. To przekłada się na większą liczbę rodzinnych firm oraz pozostawanie z rodzicami po 30 roku życia.